Verleden, heden en toekomst

Het voormalig gebouw van de VU aan de Lairessestraat
waar o.a. de faculteit scheikunde was gevestigd

Vandaag een dag voor overpeinzingen, de ondertitel van mijn "daily blog", ooit opgezet om mijn wetenschappelijke overpeinzingen, die ik 10 jaar geleden zo ruimschoots dacht te hebben, lucht te geven, een platform. Nu tien jaar verder en veel relativerender door de middelbare leeftijd, misschien wel de vroege ouderdom ben ik daar wat bescheidener in geworden, maar dit ter zijde.
We leven altijd in het heden, het infinitesimale moment tussen wat geweest is en wat komen gaat; wat geweest is noemen we al snel verleden en wat nog moet komen is de toekomst.
Wanneer je ouder wordt kijk je meer terug; je hebt tenslotte ook veel meer verleden dan toekomst. Daarentegen wanneer je jong bent kijk je vooruit; je hebt als het meezit ook veel meer toekomst dan verleden. Wanneer het omslagpunt is zou ik eerlijk gezegd niet weten; diffuus, ergens tussen 30 en 40 jaar denk ik.
De tijd is een relatief begrip, althans voor ons mensen, homo sapiens, de denkende mens.
Ik kijk graag terug, niet alleen naar het recente verleden, mijn eigen verleden maar ook naar het verre verleden, naar de samenhang van gebeurtenissen die we (recente?!) geschiedenis noemen, WO II, WO I, de oorzaak van al deze europese ellende, de frans-duitse oorlog van 1870-1871, Napoleon, nog eerder. Hoe zijn in een nog verder verleden de hedendaagse staten ontstaan, de stammen, de middeleeuwen met de onderdrukkende invloed van "de kerk"; hoe heeft men zich ontworsteld aan de achterlijkheid van de RK religie, daarvoor nog de vroege middeleeuwen, het Frankische rijk, koning Clovis, Karel de Grote, hier moet ik afhaken en haak pas weer aan bij de Romeinen.
Het Romeinse rijk; we kennen toch vooral de expansieve tijd van de Romeinse keizers, overigens de derde fase in de staatsvorm van dit voormalig wereldrijk na de zes koningen en de roemrijke republieksvorm. Het enorme rijk is na een immense interne strijd geïmplodeerd; het was verworden tot een enorme roofstaat en in de honderden jaren van haar bestaan als zodanig had het haar eigen middelen van bestaan doen verdampen. Machtsstrijd vermolmde het bestuurlijk en externe aanvallen deden de rest. In 1453 verdween het laatste bolwerk in het oosten en werd Constantinopel/Byzantium veroverd door externe krachten.
De stichting en de opkomst van Rome wordt zo fraai beschreven in de eerste decade van Livius: Over de Stichting van de stad. En dat lezende besef ik dat de sociale omgang en cohesie van een bevolking zo essentieel is voor een optimaal functioneren van een maatschappij. Lezenswaardig en wellicht een goede les voor onze eigen toekomst.
Machiavelli heeft in zijn "Discorsi" beschreven hoe een voorbeeld zou kunnen worden genomen aan de handelingen der Romeinen als beschreven in Livius' "Ab urbe condita"; wellicht zouden we het ook nu weer ter hand kunnen nemen; ik lees er toch vooral goede lessen in uit het verleden waarmee we ons voor de toekomst kunnen wapenen door die in het heden tot ons te nemen.
Overigens gaan mijn overpeinzingen over het verleden nog veel verder zoals ik al vaker meldde; zelfs tot het ontstaan van de precursors van de levensprocessen.
2015, het jaar dat het 50 jaar geleden is dat ik ging studeren aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.