Apenliefde

Prof. Dr. Jan van Hooff

Dochter Joke had me heel attent een ouderwetse geschreven felicitatiekaart gestuurd met daar op een uitgebreid verhaal, waaronder de aankondiging van een lezingencyclus van de Utrechtse Biologen Vereniging, waar zij tijdens haar studie uiteraard lid van was. Eén van de sprekers was Jan van Hooff, de bekende diergedragdeskundige, inmiddels emeritus hoogleraar. Ik heb wel vaker lezingen van van Hooff bijgewoond; begaafd spreker en het onderwerp spreekt me bijzonder aan. Jan is al 60 jaar geïnteresseerd in diergedrag.
Uit de inleiding bleek dat hij uit de familie stamt die eigenaar is/was van het Burgers' dierenpark. Als kind kwam hij al heel vaak in het park en dus intensief in aanraking met het gedrag van met name de primaten. Daar heeft hij zich als kind reeds gerealiseerd dat dieren net zo goed als mensen emoties kennen en daar heeft hij zijn hele wetenschappelijke leven aan gewijd.
De inleiding van Jan gaf allereerst een historisch overzicht vanaf de mytische tijd toen men nog geen idee had over de functie van organen via Descartes en Harvey naar de moderne tijd via Darwin en het hedendaags onderzoek naar diergedrag.
Ik heb van de presentatie van van Hooff ontzettend genoten; daar waar ik nooit heb getwijfeld aan de evolutie ook van het sociaal moreel complex dat ons mensen zo kenmerkt daar blijkt dat voor niet-biologische kringen toch nog steeds een stap te ver is. Jan van Hooff noemde een gesprek dat hij hieromtrent voerde met een theologe van de VU. Maar het besef van "goed en kwaad" kun je ook vertalen naar gedrag dat goed uitwerkt versus gedrag dat tot rotzooi leidt; dat besef is duidelijk ook bij andere sociaal levende dieren ontwikkeld, met name bij mensapen en de chimp die zo uitvoerig werden bestudeerd door van Hooff en de Waal. Deze laatste heeft een boek geschreven met als titel: de Bonobo en de 10 geboden. Moet ik lezen.
Nog bedankt Joke dat je me op deze lezing opmerkzaam hebt gemaakt! Ik heb in de pauze nog met van Hooff staan praten; ik was natuurlijk weer de enige ouder(e) die aanwezig was, net als bij eerdere ouderdagen toen je nog studeerde.