Mussorgsky's schilderijententoonstelling

Shuann Chai

Vandaag was er in het kader van de lunchconcerten in de hal van het Opera&Ballet gebouw in Amsterdam een concert van Shuann Chai, ons bekend van verschillende uitvoeringen. Roos en ik zijn beiden Facebook vriend van Shuann. Ik had voor vandaag een wandeldag gepland maar toen ik hoorde van de uitvoering door Shuann heb ik mijn plan uiteraard gewijzigd.
De hal zat helemaal vol met muisstil publiek. Shuann begon met een mooie inleiding over dit werk. De inspiratie van Modest Moussorgsky betrof de schilderijententoonstelling die door vrienden van de kort daarvoor overleden schilder/kunstenaar Viktor Hartmann was georganiseerd. Moussorgsky heeft de compositie in hoog tempo geschreven; hij was zelf ook ernstig ziek en is kort na de afronding van het werk gestorven; hij heeft het zelf nooit uitgevoerd gehoord. Helaas zijn de schilderijen van Hartmann verdwenen.
De uitvoering van Shuann was weergaloos; het is een heel emotioneel werk; de componist heeft heel treffend de sfeer uit de verschillende schilderijen weergegeven; de "kleur" van de promenade tussen de verschillende "schilderijen" geeft de stemming van de "kijker" weer. De afsluiting, de tekening van de niet gerealiseerde "Poort van Kiev" greep me echt naar de keel; je kon ook aan Shuann zien dat dit deel haar bijzonder veel deed, althans dat verbeeldde ik mij te zien.
Na afloop konden Roos en ik onze waardering nog even persoonlijk aan Shuann overbrengen; wat een prestatie had ze daar neergezet. Dankjewel Shuann.

Foto gecopieerd van deze site

Omgekeerde wereld

Het was heerlijk wandelweer; met m'n nieuwe jas een drietje gewandeld. Het was zelfs wat warm, maar na Italië voelde de wind toch wel koud aan. Lekker door de ritselende herfstbladeren lopen met het sonore geluid van de onvermijdelijke bladblazers op de achtergrond.
Aangekomen bij de speelweide zag ik op het bankje een merkwaardig beeld: een klein jongetje, naar mijn schatting 2-3 jaar oud stond doodstil gebogen over de bank. Het leek sterk op van die grappige kabouterbeeldjes die je soms bij mensen in de tuin ziet; zo'n kaboutertje dat naar binnen staat te kijken. Nu leek het net een kaboutertje dat gebogen over de bank stond; ik dacht vanwege het doodstille staan inderdaad dat ik gefopt werd en dat het een kabouterbeeldje was. Maar nee, het jongetje ging staan en keek verbaasd op; zijn jonge ouders speelden als twee jonge kinderen met elkaar een soort "krijgertje"; al gillend van de pret holde moeder achter vader aan en probeerde hem in te halen; vader liep steeds weg en dat bleef maar doorgaan. Het jongetje deed aan deze "onzin" niet mee en ging tot mijn verbazing weer gebogen over het bankje in de zonderlinge houding staan.
Ik keek dit zonderlinge tafereel eens aan en vervolgde mijn weg waarbij ik de spelende en lachende ouders en het bewegingloze jongetje passeerde. Daar hoorde ik het blikken geluid van de PDA; het jongetje bekeek een kinderfilmpje o.i.d. vermoed ik. Ik ervoer dit als de omgekeerde wereld.
Roos benoemde het fenomeen als "Die umwertung aller Werte", een uitspraak van Nietzsche aldus Roos.

Een noodlanding?

De bekende scheve toren van Pisa temidden van de toeristenkermis die tegenwoordig dit soort locaties kenmerkt

We waren het eigenlijk een beetje zat; Florence is mooi, althans er zijn mooie dingen in de stad. Maar FLorence is ook waanzinnig druk; vrijwel even druk als Amsterdam tegenwoordig en dat zelfs in de maand oktober. Verder is het gewoon een versleten, stinkende stad en dan is vier dagen gewoon te lang. Eerst nog naar het plein van de loggia; Roos wilde nog even toiletteren en ach, "laten we nog een koffie nemen", stelde ik voor. Dat werden de duurste koppen koffie ooit, maar we hebben beiden erg genoten van het toilet, dus het was het wel waard. Zo even na de middag met de trein terug naar Pisa en ook daar weer wat rondgelopen. Ik stelde voor om lekker te gaan lunchen en laten we nou een voortreffelijk Sardijns restaurant vinden.
Ik had in wijn gestoofde uien; wil ik zelf ook eens proberen te maken en zal daarover eens in consult gaan bij sterrenkokdochter Mariska; stoven in een mengsel van olijfolie, zout en rode wijn leek mij de juiste wijze, maar ja, wie ben ik. Heerlijk lamsvlees. Ook Roos zat te smikkelen.
Daarna naar de bekende scheve toren; opnieuw zo'n ongelooflijk drukke toeristenkermis; dat is toch wel het lot van de steden met attracties aan het worden vrees ik.
En toen de uren van verveling; we vlogen pas om 22.15 uur. Intussen met Huib ge-appt over een wandelafspraak en wat zitten te zitten. Ik had geen zin meer in lezen. Gelukkig kwam het vliegtuig op tijd en vertrok het ook op tijd. Ik zat te barsten van de slaap; duurt een gewone dag eigenlijk al een uur te lang voor mij daar was deze dag van overgang van zomer- naar wintertijd extra moeilijk voor me.
Ik zat aan het raampje en zat wat naar buiten te kijken terwijl we startten, althans dat dacht ik. We waren nog maar net vertrokken voor m'n gevoel toen de purser door de omroep de landing aankondigde; ik dacht heel even dat er wat aan de hand was en dat we een "noodlanding" moesten maken omdat er iemand niet goed was geworden of zo?! Maar nee hoor, we waren er al en ik had al die tijd als de bekende os liggen slapen. Roos vertelde dat ik al sliep voordat we goed en wel in de lucht zaten. Ik voelde me dan ook lekker uitgerust.
Een goede aansluiting met de trein naar Amsterdam CS en daar de laatste stoptrein naar Utrecht. Iets voor half drie was ik weer op m'n flatje. In de brievenbus lag een pakje met daarin de leerboeken voor m'n volgende project: "Oud-Grieks voor beginners" en "Latijn voor beginners". Verheug me er nu al op.

Poggibonsi

Poggibonsi zo moge duidelijk zijn

Wat een dag!? Het begon zo merkwaardig; we wilden met de trein van 9.10 uur naar de Wereldplaats Poggibonsi om te gaan wandelen. Op weg naar het station eerst koffie gedronken en toen met vereende krachten vergeefs getracht een ticket aan de trein organisatie te onttrekken. Lukte niet; ik werd - u lezer kent misschien mijn geduldig karakter - des duivels, maar Roos bleef gelukkig rustig. De bus organisatie bleek soepeler te voorzien in een reisbiljet en zo kwamen we op plaats van bestemming.
Eerst nogmaals koffie en vervolgens fruit ingekocht voor de vezelvoorziening. Roos had een wandeling bedacht en die hebben we met prachtig weer mogen volbrengen; mooi landschap; lekker weer en rust alom; wat een verschil met die vieze, drukke stad.

Heerlijk wandelen in het buitengebied

17 km gelopen en toen terug naar Florence. In een etalage zag ik een jas die ik best wilde hebben. Roos hielp me de brug over en droeg er zorg voor dat ik ook de juiste jas kocht. Heel tevreden naar het hotel. Roos wilde nog ergens een Bugatti broek kopen; werd uiteindelijk een ander merk maar paste haar perfect. En als fantastische afsluiting konden we nog terecht bij restaurant Cinghiale bianco, en daar hebben we toch als afsluiting van onze dagen in Florence lekker zitten nassen. We dronken er een hele fles Sangiovese wijn bij. Wat een fijne dag was dit al met al.

Niet wit, maar wel een zwijn. Je kunt een wens doen bij dit
grappige beeld van het zwijn van Florence. Moet je een munt in
zijn bek doen en wanneer die door de tralies valt dan zal je wens
in vervulling gaan?!

Bargello

Gezicht op de binnenplaats van het Bargello,
een voormalig stadspaleis in Florence

Vandaag het volgende museum; Bargello; daar wilde ik graag naar toe. Weer een weelde aan kunstschatten; beeldhouwwerk, keramiek, snijwerk uit bloedkoraal, ivoor, antieke wapens; ach, wat gaat dat Engelse gezegde toch op: "a thing of beauty is a joy for ever". Ik kan zo van dat schoons genieten.

Leda die duidelijk ook geniet van de vrijage met Zeus in
de gedaante van een zwaan zodat Hera het niet kan merken

Prachtig keramiek

Van dat rondlopen word je wel hongerig; we vonden een aantrekkelijk restaurant vlakbij het Bargello. We hebben er heerlijk gegeten. Na afloop kwamen we in gesprek met de manager; hij bleek uit Albanië te komen; wij spraken onze lof uit over de schoonheid van dat land. Hij was nogal verrukt over Amsterdam. Maar hij bleek ook de twee gidsen te kennen waarmee wij in Albanië gewandeld hebben.
Nog wat gelezen op de kamer en daarna nog even de stad in om wat te drinken en over de ponte vecchio te lopen. Nog even langs ons eerste restaurant, Cinghiale bianco; gaan we morgen misschien weer eten. Ik moet zeker wat rustiger aan doen; m'n pens zwelt; m'n riem begint strak te zitten.

Caravaggio in Ufizi

Eén van de vele rijkelijk beschilderde delen van het plafond

We hadden gisteren alvast een " tijdslot" gekocht voor negen uur. En daar liepen we door de prachtige galerij met de rijk versierde plafonds en de tientallen portretten; marmeren beelden, bustes van keizers, antieke voorstellingen; je blijft genieten.

Zo'n lief beeldje van eros en psyche

De valse kop van keizer Caligula, de pervert

Socrates die alles beter wist

"Judith en Holofernes" van Caravaggio

Daarna al die zalen met schilderijen van alle tijden: Duerer, Memling, Cranach en natuurlijk tal van Italiaanse meesters; Leonardo da Vinci natuurlijk en Caravaggio. Vooral van die laatste ben ik een bewonderaar. Er hing een Judith en Holofernes wel zo schitterend; ik moest er een paar keer naar terug.
We bekeken alles nog een tweede keer en gingen er na drie uur genieten weer uit.

Gezellig in het zonnetje zitten eten

Ergens op een terrasje lekker gegeten en nog wat met twee Franse heren gesproken. Door de stad gezworven, koffie met lekkers op een gezellig plekje genoten en terug naar het hotel gewandeld. Wat gelezen en om acht uur heerlijk gedineerd, osso bucco, waarbij de ober me complimenteerde (?!) omdat ik het merg, het lekkerste nota bene had opgegeten.
Geslapen als rozen.

Schilderij van Memling

Naar Firenze

Fraai uitzicht boven de Alpen

We hoefden gelukkig niet zo vroeg weg; de afspraak was: "om half tien bij de bushalte". Maar ik was zo vroeg klaar met alles dat ik Roos maar eerst heb opgehaald; ze had ook nog een koppie thee voor me.
Het OV liep als een fluitje evenals Transavia en de trein naar Florence. En zo liepen we rond vijf uur met zo'n heerlijk Italiaans ijsje, in de zon door deze prachtige stad.

De loggia met haar mooie Perseus en het hoofd van Medusa

En daar liepen we weer bij de loggia met de schitterende beelden; de duomo waarvan ik me goed kan voorstellen dat mensen daar worden overvallen door het syndroom van Stendhal; dit is van zo'n weergaloze schoonheid met haar groene en witte stenen en haar onwaarschijnlijke versieringen; in het licht van de laagstaande zon; ik bleef er maar gefascineerd naar kijken. En de bronzen deuren. Heerlijk om hier rond te lopen.

Détail van de dom

Natuurlijk waren wij als echte Hollanders vroeg in het restaurant van keuze. Een salade en ravioli; niet geweldig, "al dente" en dat vind ik gewoon "niet gaar" en onsmakelijk. Heb het niet zo op die pasta's.
Moe van het vroege opstaan en de reis gingen we lekker bijtijds slapen.

Hotel Cestelli was snel gevonden. Roos kon de Japanse dame van de receptie in het Japans begroeten.

Bronzen onderdeel van de deur van het baptisterium

Wunderbach

Die malle Dick verzint altijd wat anders en zo noemt hij de door mij zo bewonderde Johann Sebastian altijd "Wunderbach", terecht overigens want wat deze componist geschreven heeft grenst aan het wonder. Zo luisterde ik gisteravond in het kader van mijn "Bach project", het beluisteren van alle muziek die van Bach is overgeleverd en op CD gezet, naar een CD met orgelmuziek.
Eerst een gezongen koraal, dan die zelfde koraal in een complexe orgelbewerking en dan weer de gezongen koraal. Dat is zo intensief; de koraalmelodie die ontstijgt aan een prachtige grondmelodie alsof ze als boodschap naar de hemel stijgt.
ś-Middags, tijdens een wandeling met Roos in het bos hadden we het over de melodiën die Bach heeft gecomponeerd en die zo verbonden zijn met het muzikale brein dat je ze maar één keer hoeft te horen en dan vergeet je ze nooit meer. De melodie van de koralen in BWV 147 zijn daarvan een treffend voorbeeld; zowel voor Maarten 't Hart als voor mijzelf was het alsof we door de bliksem werden getroffen toen we die in onze jonge jaren voor het eerst hoorden. Jarenlang heb ik die melodie zelf op de piano gespeeld zonder te weten waar ze eigenlijk vandaan kwam; totdat ik haar uiteindelijk voor het eerst als BWV 147 uitgevoerd hoorde bij Dick, hiervoor genoemd, van een CD met het koor van Karl Richter.
Tien jaar geleden werd ik uitgenodigd om in te vallen in het koor van Johan Rooze om deze cantate mee te mogen helpen uitvoeren; heerlijk!

Extended family dag

Sanne, na de eerste kennismaking 

Mijn drie "nieuwe dochters" hadden onderling bekokstoofd dat we vandaag bij elkaar zouden komen bij mij op de flat om kennis te maken met Sanne, de derde loot aan onze extended family. Huis enigszins opgeruimd zij het niet zo precies als bij de kennismaking met Nathalie, maar toch best opgeruimd. Roos had nog even alles gestofzuigd en zo tegen elven zaten we klaar voor de dingen die komen zouden. Om half twaalf was Nathalie er al; hadden we alle tijd om de analoge camera's met alle lenzen en andere onderdelen te bewonderen. Zag er allemaal nog pico bello uit; ze was er duidelijk heel blij mee; deed me plezier. Ik gebruik mijn oude spiegelreflexcamera's al decennia lang niet meer; de digitale kiekjesmakers hebben die zware apparaten van hun plaats gedrukt. Ik kon het niet over m'n hart verkrijgen om ze weg te gooien; tot mijn grote genoegen bleek Nathalie erg graag een analoge camera voor zwart-wit film fotografie te willen hebben; kwam dus heel goed uit. Ze had al een zware rugzak, maar met enige moeite konden al die kilo's er nog wel bij?!

Spelen met de kleintjes in de hal

Keurig om 12 uur ging de telefoon; Sanne: "welke kant moet ik op vanaf de bushalte". Dat was snel geregeld en daar kwam ze aan; vanaf het balkon werd ze door ons toegezwaaid; een vrolijke ontvangst. Maar bij binnenkomst natuurlijk een traantje van emotie. We hadden al uitgebreid gechat, maar de zoektocht van een donorkind en het uiteindelijk vinden van, maar vooral het kennis maken met "die onbekende donor" betekent uiteraard een heel emotioneel moment. Je vertegenwoordigt als donor de helft van de eigenschappen en dat speelt heel sterk voor de kinderen.
Vervolgens natuurlijk de kennismaking met Roos en Nathalie en daarna babbelen. De twee halfzusjes gingen direct aan het vergelijken; zo leuk. Mariska kwam wat later; moest eerst even langs de huisarts. Zij kwam met de twee kleintjes Lieva en Guusje de trap op. En toen waren we compleet. Een hele bak dames in m'n flatje en dat is goed voor een hoop gebabbel. Reuze gezellig zo allemaal bij elkaar; ook de kleintjes vermaakten zich.

En dan aan de maaltijd

Gewoon bij elkaar zijn en met elkaar praten en elkaar leren kennen dat is het verloop van zo'n eerste bijeenkomst; opluchting en op je gemak voelen zijn de belangrijkste krenten in de kennismakingspap. Sanne had er ontzettend tegenop gezien en had nooit gedacht ooit met "haar donor" kennis te maken; iedereen had haar verteld dat dat bijna uitgesloten was. Tòch had zij zich gemeld in het geheime Facebook forum voor donoren en donorkinderen en daar had ze Mariska "ontmoet", beiden verwekt in de kliniek van het Erasmus bij dokter van der Zon, mij goed bekend har har; die twee hadden al snel hun gelijkenis opgepikt. En zo is het gekomen.
En dan, net als na afloop van een avontuur met Asterix en Obelix aan tafel en - inmiddels traditioneel - met paling, zalm, foie gras, franse kazen en in dit geval voor vegetarische Sanne ook Imam Bayildi dat gelukkig in goede aarde viel. En die meiden kunnen toch eten! Heel gezellig allemaal.
De afwas hebben we laten staan voor morgen; nog een glaasje wijn genomen bij Roos thuis en vroeg in de koets; geslapen als een roos!

Mariska en Sanne lijken sterk op elkaar

Tja, Roos heeft alle foto's gemaakt en staat er helaas zelf niet op. So sorry Roos.

Eliogabalo, de opera

Beeld uit de opera; de keizer in een bad met bladgoud
Foto van Opera & Ballet geplukt

Heliogabalus, een uiterst merkwaardige keizer van het Romeinse rijk; op 14-15 jarige leeftijd tot keizer geroepen; een snotneus die slechts bekend is vanwege zijn extreem gedrag, geen wonder als je op die leeftijd de absolute macht verkrijgt?!
Mijn eerste kennismaking met dit maffe verschijnsel was in een boek van Couperus; destijds ben ik er niet doorheen gekomen vanwege de schrijfstijl van Couperus; zodanig geëxalteerd dat ik het niet meer kon verdragen; misschien nog eens proberen.
En dan nu de opera; in het blad dat ik mocht ontvangen van Opera&Ballet stond deze opera aangekondigd. We hadden deze niet toegevoegd aan ons abonnement van dit jaar en ik stelde Roos voor om naar de zondag matinée te gaan. En dat was vanmiddag.
Een raar verhaal, maar prachtige muziek van Cavalli, een leerling van Monteverdi. Het begon met een opkomst van de keizer in prachtig paars kostuum met hoog hoofdversiersel; in doodse stilte beklom hij vanuit de orkestbak via een statige trap het toneel. De dirigent stond klaar, maar de keizer gaf met een flink gebaar aan dat de muziek moest beginnen. En die was van het niveau van Monteverdi; ik kreeg kippenvel zo indringend was die muziek en de enscenering mocht er ook zijn; verlichting en kostumering; fantastisch. En dat zou de hele opera zo blijven.
Het verhaal was niet meer dan een complexe liefdeloze intrige van een wellustige jongeling met almacht. Het verhaal deed er voor mij niet zo veel toe; het geheel was prachtig om te zien en te horen. Wat ben ik blij dat ik deze muzikale kunstvorm heb mogen ontdekken!

Het hondje in Valdelarco

Gisteren konden we niet meer op de naam van het plaatsje komen; Valdelarco, het plaatsje van de oude mensen; behoorlijk ver van de "bewoonde wereld", geen winkels, misschien iets om koffie te drinken. Wij zaten daar op een pleintje en wilden onze lunch "genieten". Onderdeel daarvan was een blikje met gehaktballen, albondigas geloof ik in het Spaans. We vonden ze "niet te vreten". Maar een vrij klein straathondje dat daar liep te schooien dacht er heel anders over; likkebaardend liep hij schuw in onze buurt, maar zijn boodschap was duidelijk: "heel graag buitenlanders", en wij gaven gehoor aan zijn smeekbede. De eerste gehaktbal schrokte hij op, bang dat er een andere hond zou komen of waarschijnlijker omdat de eeuwige honger der straathonden hem al dagenlang kwelde. De tweede ging ook razendsnel naar binnen; de derde al iets langzamer en bij de vierde keek hij ons aan met een blik van: "jullie zitten me in de maling te nemen", het vreten ging langzamer, maar gestaag door; je zag zijn buik ervan zwellen. Tot aan de laatste bleef hij dooreten, zij het met de grootste moeite; hij keek gewoon opgelucht toen het blikje leeg bleek te zijn.
Wat hebben we gelachen om dat stomme beest. Daaraan moesten we ook denken toen we gisteren liepen te praten over Galaroza, dat mooie plaatsje met haar witte huizen en talrijke bronnen in het snoeihete Andalucia. Moeten we nodig weer eens heen!

Onrust in de tent

Vrolijke Sjoerd lekker op schoot bij "opa". Lekker kereltje!

Vandaag heb ik kleinkinderdag gehad; eerst bij Arja op de koffie. Toen ik aanbelde hoorde ik al de kinderstemmen en ja hoor; Arja met een baby op de arm, een opgewonden Sjoerd, blij om z'n opa te zien; Gijs kwam aangesneld; Evi sprong in m'n armen; al met al was het weer een drukte van belang. "Ze waren net zo rustig", aldus Arja. Kwam natuurlijk omdat "opa" op bezoek was. Heerlijk, in Arja's Tovertuin voel ik me altijd opa in optima forma.

Een echte koppoter door
Evi getekend.

Sjoerd kwam lekker bij me op schoot en kletste honderduit; Gijs zat te schrijven en Evi zat wat te tekenen als ze tenminste de andere kinderen niet dwars zat. De baby lag te slapen en de andere kinderen die te gast zijn bij Arja's Tovertuin mengden zich moeiteloos in het geheel, maar het was bijzonder onrustig. "Komt vast doordat jij er bent", zei Arja. Ik moest steeds om het geheel lachen; Arja kan het zo goed in banen geleiden.

Jokge voert Bram

Zo rond de middag vertrok ik weer naar Gouda, naar dochter Joke en de niet meer zo heel kleine Bram. Onderweg in de trein kreeg ik nog een epje van Arja dat de kinderen na mijn vertrek weer heel rustig waren geworden. Kennelijk had mijn aanwezigheid de onrust veroorzaakt; was ik me niet van bewust.

Bram was net uit zijn slaap toen ik aankwam. Een rustig kereltje; hij ging in zijn hoekje spelen. Joke moest even iets boven doen; Bram kwam naar me toe en ging lekker bij me op schoot zitten; hij is niet meer eenkennig voor me; vindt een opa fijn.

Zwangere Joke schiet al aardig op; in januari verwacht ze haar tweede kindje.

Zo groot als een pinknagel

Ergens tussen mijn 16e en 18e jaar heb ik voor het eerst iets gezien van automatisering; ik heb toen bij een Amerikaans bedrijf, Time Life International in de zomervakantie een aantal weken op de postkamer gewerkt. In het bedrijf stond ergens een enorme machine de hele dag adres-etiketten te printen, ongetwijfeld aangestuurd door een ICT-achtig apparaat.
Later in 1974 toen ik als militair gedétacheerd was bij het CLB in Amsterdam zag ik zo'n enorm apparaat met heen en weer snellende tapes; de automatiseringsafdeling, een magische afdeling waar je als gewoon mens niets te zoeken had.
Jaren later, zo begin tachtiger jaren kwam ik met een heuse automatiseringsafdeling op het huisartsen laboratorium van Utrecht in aanraking; mijin latere vriend Dick werkte op de automatiseringsafdeling; van hem heb ik vrijwel al mijn automatiseringskennis. Het was een laboratorium dat qua automatisering ontzettend voorop liep in de laboratoriumwereld.
Bij het 'savonds nalopen van de patiëntrapporten hoorde ook het afsluiten van de automatisering. Een procedure: "copy/compair" duurde eindeloos voor m'n gevoel; van de data werd iedere dag op een tweede harde schijf een copie gemaakt en vervolgens werden de twee vergeleken. De twee schijven stonden te draaien in kasten zo groot als een wasmachine en de informatiedragers waren ook behoorlijk groot. Later heb ik aan Dick gevraagd om hoeveel Megabyte het eigenlijk ging en die enorme apparaten bevatten destijds elk 50 Megabyte. Daar draaiden we wel een heel laboratorium op!
Ik kan mij nog een wandeling herinneren over de Hoge Venen met Dick en mijn twee zonen, toen een jaar of 7 resp. 11 oud. Ze waren geïntrigeerd door de getallen van 1000 en vroegen Dick honderduit over hoeveel bytes er na de kilobyte kwamen, dat was natuurlijk de megabyte en daarna de Gigabyte. "En wat komt daarna Dick", nou ja dat was de terabyte. We zaten toen aan een picknicktafel en bedachten ons dat zo'n terabyte opslag toch wel minstens zo groot zou zijn als deze picknicktafel. Mij leek het ook wat overdreven zo'n enorme opslagcapaciteit.
Een los hiervan staande gedachte die ik altijd heb gekoesterd hangt samen met mijn liefde voor de muziek van Bach. Ik bedacht mij dat met het almaar kleiner worden van de data-opslag het nog wel eens mogelijk zou worden om die enorme hoeveelheid muziek in een kubieke centimeter van "wat dan ook" op te kunnen slaan. En intussen heb ik al een paar jaar een Terabyte opslag apparaatje dat kleiner is dan een sigarendoosje.
En nu kocht ik van de week een SD kaart van 64 gigabyte en daar kan alle muziek van Bach in mp3 formaat met gemak op gecopieerd worden; duurt ff maar dan heb je ook wat. En dan is het grootste deel daarvan slechts de houder; de informatiedrager is zo groot als een pinknagel?! En het schijnt nog kleiner en qua capaciteit nog groter te gaan worden. Had ik toch niet verwacht destijds aan die picknicktafel met zoons en vriend.

Een bouwwerk als het Pantheon

Ik werd heel vroeg wakker vanmorgen; beetje onwennig zo alleen na tien dagen samen op stap. Direct een Cd'tje Bach beluisterd met de "in ear" plugs. Ik genoot er ontzettend van; de tenor zong "das Wort ward Fleisch" en direct moest ik aan Encarna denken.
Al peinzend over de kunst en de antieke wereld waar we de afgelopen weken zoveel van hebben gezien overviel mij een bijna extatisch gevoel; de uitspraak "Ars longa, Vita brevis" van Seneca krijgt steeds meer betekenis voor me en vormt met alle kennis die ik in het leven heb verzameld een intellectueel bouwwerk als het Pantheon met haar lichtend gat naar de hemel.
Terwijl ik s'avonds terug liep van de brievenbus waar ik de verlenging van m'n museum kaart had gepost moest ik aan dat bouwwerk denken en schoot mij een beeld te binnen dat ik gisteravond in de bus zag; een baby van vier maanden die ontdekte hoe hij zijn handje kon gebruiken; het begin van zijn bouwwerk dat na 70 jaren in dit leven zo'n intellectueel Pantheon kan worden. Voor mijn geestesoog zag ik hoe de ziel aan het eind van het leven door het lichtend gat het Pantheon verlaat en vervluchtigt.

Na het zoet

Van Würzburg terug naar huis is een hele onderneming; officieel misschien 8 uur bussen, maar een uurtje vertraging op zo'n lang stuk is gauw opgelopen.
Het eerste stuk was prima; ik had een boek van Imme Dros met mythen en sagen uit het antieke Griekenland. De sage over Heracles beschreef zijn bezoek aan Tiryns, het paleis waar we twee weken geleden nog de badkamer van hebben gezien, althans de vloer daarvan en de contouren van het paleis, ons uitgelegd door Argyris, die zo goed uitlegt. Hij moest zijn tien werken doen voor de koning van Mykene en moest na het volbrengen van iedere taak naar het paleis van Mykene en ook daar waren we bij de excursie; het paleis met die prachtige leeuwenpoort. Maar die arme Heracles werd van hot naar haar gestuurd; net als Europa bij Zeus, op de rug van een stier voer hij naar Kreta. EN daar kwam hij mij koning Minos in het paleis bij Knossos; beschreven worden de schilderijen met de dolfijnen en de muren die het licht reflecteren en waardoor het paleis wel licht is, maar toch koel blijft. En dat hebben we allemaal mogen aanschouwen; ik zat te genieten en het beeld van de antieke boeken en de overblijfselen sloot zich; gaf me een magistraal gevoel tijdens de eerste twee uren van onze busreis naar huis.

Maar ergens halverwege stapte er een stel Spaans ouwehoerende kerels in met van die harde stemmen; dat, en mijn toenemende vermoeidheid maakten het eind van de reis er niet prettiger op. Met nog geen uur vertraging kwamen we uiteindelijk aan bij de halte Utrecht jaarbeursplein. 

Met de bus naar huis; ik scoorde nog drie loempia's bij Fook Long en die hebben we bij Roos thuis verorberd en toen was het definitief schluss! Was een heerlijke vakantie zo alles bij elkaar.

De tweede kraal

Wijngaarden onderweg 

Vandaag de tweede etappe van de romantische Strasse, nu in de juiste richting. Dus weer naar Steinbach zij het een uurtje eerder. Onderweg zag Roos dat er een Flixbus reed naar München vanuit Würzburg via Wertheim, een plaats in de buurt van de route; ff onderzoeken of we daar wat mee kunnen voor een volgende keer.
Het was weer prachtig weer; het was zomers warm; ik miste m'n korte broek.
Lekker in het zonnetje op een bankje onze van het ontbijt meegenomen bammetjes weggeknaagd. Er liepen schapen, er waren insecten; het was behoorlijk warm, naar schatting dertig graden.
Om drie uur waren we in Tauberbisschofsheim, het geplande eindpunt voor vandaag. We zagen een aantal overnachtingsmogelijkheden:
Pension Stein
Hotel am Schloss
Adlerhof
Lekker Apfelstrudel met koffie genoten en met de trein via Lauda terug naar Würzburg waar ons helles Bier und Wiener schnitzel wachtten (en voor Roos een senioren Teller har har).

Tauberbisschofsheim

Een ketting rijgen

Goede plek om een boterhammetje te knagen.

Voordat we naar Beieren gingen hadden we nog nooit van de "Romantische Strasse" gehoord; een wandeling van een kleine 500 km van Würzburg naar Fuessen.
We hadden gepland om na de excursie "Duister Duitsland" of naar Zwieseler Waldhof te gaan of naar Regensburg. Echter, Roos plukte toen we in Fuessen waren een folder ergens vandaan over deze wandeling. Dat is een mooie ketting om al wandelend te rijgen. Aangezien we gepland hadden om met de Flixbus vanuit Würzburg terug te reizen leek het mij een beter idee om aan de eerste kraal van de ketting te beginnen; en zo geschiedde.

Op het bordje staat een nu helaas onleesbare tekst
waar ik vreselijk om moest lachen (voor de foto)

Gisteravond met de PDA uitgezocht hoe we e.e.a. konden bereiken en zo zaten we om 10.40 uur in bus 492 en stapten we om 11.30 uit in het plaatsje Steinbach. In omgekeerde richting begonnen, liepen we naar Würzburg; prachtig weer, mooi landschap. Totaal 25,4 km; moe, maar tevreden. Even douchen en verschonen en weer heerlijk gegeten bij het restaurant om de hoek.

Ich hab' das Gruen so gern

Heerlijk geslapen; bij onze vrienden Malin en Robert; matras op de grond, lekker tegen elkaar, net als thuis.
Robert serveerde een ontbijt, met zelfgemaakte jam en zuurdesem brood. Malin schoof wat later aan. We zetten het gesprek van gisteravond voort.

De Haxenbauer

Aangezien het knuesperige schweinefleisch mij zo goed gesmaakt had adviseerde Robert mij toch vooral een Haxensemmel bij de Haxenbauer in te slaan, een advies dat we natuurlijk niet in de wind sloegen. Dus voor de zoveelste keer door de Altstadt en voor de lunch ingekocht. Nog een pond Pfifferlingen voor thuis en door naar de Flixbus. We konden er direct in. Toen ik al die groene Flixbussen zag staan zong ik spontaan Schuberts' "Ich hab' das Grün so gern". Ik reis graag met Flixbus en noem dat dan ook "flixen".
Was weer een forse rit; om 17.00 uur in Würzburg. Het vinden van een hotel had meer voeten in de aarde dan de aankoop van het eerste deel van de wandelgids van de romantische Strasse. Eenmaal op de kamer hebben we direct een eerste wandeling voor morgen bedacht: om 10.40 met bus 492 naar Oberaltertheim en dan 18 km terug lopen naar Würzburg; lekker lunsen in Kist.

Overweldigende kunst

De intocht van koning Otto in Nafplion. Twee weken
geleden liepen we hier zelf nog?!

De excursie is ten einde; na het ontbijt namen we afscheid van de groep. Rustig de tassen ingepakt en tegen tienen naar het museum kwartier. Eerst de neue - en daarna de alte pinakothek; wat een plezier om door al die pracht te kunnen lopen en kijken.
Rembrandt en tal van andere Hollandse meesters, heel veel van Rubens; originele Duerers, we wisten niet wat we zagen.

Een prachtig werk van Max Liebermann

De spullen opgehaald bij het hotel en onze vrienden opgezocht. Malin moest naar ballet les en een uurtje later kwam Robert thuis. Gaf mij de gelegenheid om uitgebreid met Nathalie te appen.
Met Robert over van alles gesproken; hebben elkaar drie jaar geleden ontmoet en direct ben je weer met elkaar in gesprek.

Malin, Roos en Robert

We hadden tijdens het wachten in de buurt wat gedronken en direct voor vanavond een tafeltje gereserveerd. Heerlijk gegeten en fijn zitten praten. Na afloop thuis nog een kopje thee en slapen. Wat een leuke dag!

Dachau

Ingan KZ Dachau

Een plaats in Duitsland, vlakbij München; een plaats met een lugubere bijklank, en naar achteraf blijkt, volkomen terecht. Vlakbij München, dus waren we al vroeg ter plekke: Gedenkplatz Dachau, de plek waar "damals" het concentratiekamp zich bevond.
Bij de ingang werden we opgewacht door een gids; Thomas Kroeger, een jonge doctor geschiedenis die niet alleen zeer duidelijk sprak maar ook boeiend wist te vertellen.

De voortreffelijke gids.

We passeerden een toegangspoort met de omineuze tekst: " Arbeit macht frei" en betraden het voormalige concentratiekamp. Achtereenvolgens zagen we de ontvangst ruimte waar de gevangenen werden ingeschreven en ontdaan werden van alle eigendom en vervolgens de gevangenis die ook nog binnen deze op zich al grote gevangenis bestond. Hier werden Haftlingen om het minste "vergrijp" onder gruwelijke omstandigheden opgesloten; genoemd werden zgn. stehzellen, cellen die zo klein waren dat je er alleen maar in kon staan en dan dagen lang. Dan de barakken waar de gevangenen met veel te veel opgesloten waren onder onhygiënische omstandigheden; niet invoelbare ellende; nauwelijks iets te eten en zware vaak volstrekt onzinnige arbeid. Velen stierven of werden gedood omdat ze ziek waren.

Nagebouwde slaapzaal in het kamp Dachau

Het crematorium met een gaskamer deed voor mij de deur dicht. Op een foto zag je een stapel uitgemergelde lijken van gevangenen, klaar om gecremeerd te worden. Afgrijselijk.
Een beetje bedremmeld ging de groep terug naar München; in het hotel gaven we aan "gids" Willem aan dat we vanaf dat moment verder ons eigen gang zouden gaan en gingen lekker eten.
Bij vertrek uit het restaurant waar we al meermalen hadden gegeten zagen we Heleen en haar Willem ook zitten en Willem koppelde zijn Facebook direct met Roos en mij.
De kamer was intussen klaar; ff relaxen en om half vijf naar het centrum; Roos had een afspraak met Gabriela, een Facebook contact van haar sinds een leuke ontmoeting in de Flixbus. Op een terrasje een biertje gedronken en heel genoeglijk zitten praten.

Groepsfoto van de deelnemers aan de excursie Duister Duitsland

Gemaakt op de parkeerplaats bij Dachau

Neuschwanstein

De karakteristieke toren van Neuschwanstein

Vroeg op weg naar het kasteel van koning Ludwig ll van Beieren, u kent het ongetwijfeld, het sprookjeskasteel dat model stond voor Walt Disney films. Met de gouden lift van gisteren en het Kehlsteinhaus was dit kasteel wel de reden van deze excursie voor mij. De nazi architectuur en de colleges vind ik minder belangrijk.
De belangstelling voor deze attractie was enorm; vooral veel Chinezen. Het kasteel was omgetoverd tot een toeristen verwerkingsinstallatie; een toegangspoort met Tijdslot van 5 minuten; groepen met gids die door de gangen en zalen werden geleid. Deed me denken aan het proces van verwerking bij de geboorte grot van Zeus twee weken geleden; erin persen en er weer uit in volcontinu. De toerist als onderdeel van massaproductie.
Ludwig was gek op de opera's van Wagner; het kasteel hing vol met wandschilderingen van scènes uit Parsifal; ik kreeg sterk het gevoel dat ik bij de opera zat; grappig!
Of het allemaal kunst of kitsch was laat ik graag in het midden; het kasteel is iconisch en ik vond het mooi.

Links nog een glimp van de gevangenis
waar A.H. in 1923/24 "gevangen" heeft
gezeten.

Daarna op naar Dachau waar we morgen naar het KZ gaan. Op weg naar Dachau kwamen we langs de gevangenis in Landsberg waar Hitler op merkwaardige wijze in gevangenschap werd gehouden; hij kon bezoek ontvangen, kreeg lekker te eten, kon aan "Mein Kampf" werken en kreeg daarvoor een schrijfmachine en papier van één van zijn bewonderaarsters.
Ik heb wel eens een foto gezien van toen hij weer vrij was; met een korte broek en lange kousen en dat malle snorretje.
Bij het passeren hebben we nog geprobeerd om een foto te maken van de poort van de gevangenis.

Advies van Willem:
Visconti Ludwig film

Das Kehlsteinhaus

Ingang van de tunnel die naar de "gouden lift" leidt.

Een helaas wat wazige foto gemaakt in de gouden
lift op weg naar het Kehlsteinhaus

Vanmorgen om acht uur op weg naar Berchtesgaden, dat mooie plaatsje tussen de bergen in het zuidoostelijke puntje van Duitsland. Daar is voor de vijftigste verjaardag van Hitler een schitterend onderkomen gerealiseerd; meer dan 3000 vakmensen hebben in een drieploegen volcontinu dienst voor een omgerekend bedrag van 150 miljoen euro dit complex van onderkomen, aanvoerweg, tunnel en lift gebouwd. Hij is er slechts 14 keer geweest; hoogtevrees?! weerhield deze "onverschrokken" staatsman ervan om hier vaker te komen.
Zijn maitresse, Eva Braun kwam er veel vaker.
Het was een hele trip ernaartoe; we vertrokken om 8 uur uit München; onderweg een kort filmpje door Eva Braun zelf gemaakt. Allerlei prominenten van de nazi partij en de verschillende secretaresses maar vooral van Hitler.
We waren er zo tegen elf uur. Eerst naar het documentatie centrum met foto's van de gruwelijkheden en de daders.
Toen het bezoek aan het destijds onbeschadigd gebleven juweel in de bergen. Via de tunnel en de "gouden" lift bereikten we het zeer hoog gelegen Kehlsteinhaus waarvan ik altijd heb gedacht dat het opgeblazen was na WO ll, maar nee hoor, afgezien van wat de Amerikaanse overwinnende troepen als souvenir hadden meegenomen was alles nog in prima staat.

Achterkant Kehlsteinhaus onbeschadigd. Nu een restaurant.

Vanuit het raam van een voormalig vertrek van Eva kon je de Konigssee zien waar we in augustus 1999 nog een schitterende boottocht hebben gemaakt. Kwam weer helemaal tot leven.
Met de bus naar Fuessen en overnacht in een wat ondermaats hotel.

Maarten gaf een college over het ontstaan van de Volkswagen. Leuk detail vormt de  naoorlogse rol van de gebroeders Pon bij de ontwikkeling van de Volkswagenbus.

Afgezien van wat door Amerikaanse soldaten aangebrachte beschadigingen
een prachtige schouw in de grote voormalige vergader/ontvangstruimte van
het Kehlsteinhaus, nu restaurant.

München

De Odeonsplatz waar de Bierhalle putsch plaatsvond.

Hier leerde Hitler met mes en vork eten.
Zit nu een bankkantoor.

Na een heerlijk ontbijt met de bus naar München. Onderweg de film "Triumph des Willens" en minicollege van Maarten van Rossem. Mooi overzicht van de moderne geschiedenis van Duitsland; met nadruk wordt de kwaliteit van de naoorlogse bondskanseliers genoemd.
Vervolgens eindeloos lang zitten lunchen tot mijn ergernis; zonde van de tijd.
Maar toen ging het "los". Het ene na het andere Nazi gebouw; pompeus, misschien zelfs wel mooi, een museum met plaquette van wie er allemaal financieel hadden bijgedragen. Maar ook de enorme galerij waar de "entartete kunst". aan den volke werd getoond; stemt droef wanneer je dan aan kunstenaars als Max Liebermann denkt.
De plek waar das braune Haus ooit stond met twee tempels voor de op 9 november doodgeschoten kameraden van Hitler. Het werkkantoor van de Fuhrer waar Chamberlain werd ingepakt.
De Deutsche salon, waar schicklgruber van ontwikkelde deftige rijke dames tafelmanieren heeft geleerd.
Dat was het dan. We gingen met z'n tweetjes ergens een biertje drinken.
De dag werd afgesloten met een diner in de Bierhalle waar in de jaren twintig het clubje van deze griezels tot stand kwam. Patrick Leigh Fermor heef in het boek over zijn voetreis prachtig verslag gedaan van hoe zo'n groep van volgevreten bierzuipende nazi's zit te schreeuwen en te vreten in aparte zalen. Nou, in één van die zalen hebben we met onze groep in relatieve rust zitten eten en zelfs naar een vrij zouteloos verhaal van Maarten over "populisme" zitten luisteren.

Patrick Leigh Fermor beschrijft dit gebouw in zijn boek over
de voetreis van Rotterdam naar Constantinopel die hij maakte vlak
voordat WO II uitbrak. Hier werd hij ladderzat.

Voldaan liepen we met z'n tweetjes terug naar het hotel.
De straat waar op 9 november 1923 de Bierhalle putsch plaats vond met dodelijke slachtoffers bij politie en putschitsen; deed me veel.

Boek dat ik moet lezen:
Salon deutschland boek