Naar de maya's en Urk

Een kunstvoorwerp van de Maya's

Roos had het plan opgevat om vandaag naar Assen te gaan voor de TT over de Maya's, de autochtone indianen van midden Amerika met hun enorme, verlaten oerwoudsteden met tempelcomplexen en piramides. Smulpaap die ik ben bedacht ik mij direct dat we met die reis Zwolle zouden aandoen en dat daarmee Urk in ons bereik kwam; Urk met haar voortreffelijk visrestaurant "Het Achterhuis". Vooraf telefonisch, doch naar bleek vrij overbodig een tafeltje gereserveerd.
We vertrokken wat laat met de trein van 10.00 uur naar Zwolle en door naar Assen. Roos was als kind al geïnteresseerd geraakt in de Maya's vanwege hun geschreven taal. Net als de Egyptenaren hadden zij een soort hiëroglyfen waarvan de betekenis inmiddels behoorlijk ontcijferd is.
Er was ook nog een kleine tentoonstelling van Stijn Rietman; zeer kunstige penseelvoering met naturalistisch en soms wat absurdistisch maar zeker niet surrealistisch werk hing daar in Assen; bewonderenswaardig.

Stijn Rietman

Hoe die noordelijke musea, met name Groningen en Assen het voor elkaar krijgen is me een raadsel; ze hebben zeer regelmatig bijzondere tentoonstellingen die mensen uit het hele land trekken. En ik zag dat zij in september weer een TT krijgen met Russisch naturalistisch schilderwerk van o.a. Repin; dat belooft wat. Ilya Repin was 20 jaar geleden al in Groningen en die TT was ontzettend druk.
Ik had niet zo gek veel met die Maya kunst; staat te ver van mijn bed merk ik. Ik heb überhaupt niet zo veel met kunst uit andere werelddelen; vind ze wel aardig maar het zegt me zo weinig en ik vind het meestal gewoon niet mooi of interessant. Ligt aan mij hoor want anderen trekken zelfs de rimboe in om tempelcomplexen van de meest onbekende culturen te gaan bekijken; niks voor mij.

In de vestibule van restaurant Het Achterhuis op Urk

En toen naar Urk; met de bus door het kale landschap van de N.O.P., echt hollands. Het was vrij helder en je kon de wijdsheid van dit polderlandschap goed zien vanuit de bus. We kwamen langs plaatsjes waar we nog nooit van gehoord hadden, zoals Tollebeek maar uiteindelijk ook in Urk of beter gezegd, op Urk. Een plek waar de bedrijvigheid vanaf spettert. Activiteit alom met een haven en werven waar boten worden gemaakt en gerepareerd. En natuurlijk hebben we er heerlijk vis gegeten en rolden we geheel verzadigd weer van tafel en na een wandelingetje door het dorp weer de bus in. Zo tegen tien uur waren we weer thuis. Was weer een hele dag. Ons leven begint op werken te lijken?!

Klus geklaard

Een veelvraat; komt vaak voor in de boeken van Jean Auel

Ook vandaag weer stevig staan spitten bij Theo. Ik had behoorlijk spierpijn in mijn rug en schouders maar dat ging eigenlijk wel weer snel over, althans het spitten ging me goed af en Theo was tevreden.
Mijn aanbod om hem te helpen kwam hem prima uit. Doordat hij door vakantieomstandigheden pas laat aan het werk kon in de tuin en alles er nodig in moest - een kennis van hem had tijdens zijn vakantie al bonen voorgetrokken die inmiddels al hoog stonden - was het spitten, het zwart maken zoals hij dat noemt, hard nodig. En zelfs voor die krachtpatser was het in zijn eentje toch wel een hele klus. Ik vond het leuk werk en gezellig om met hem op te werken.
We waren om half drie klaar en ik had het helemaal gehad. Heb uit zitten puffen in een tuinstoel in de schuur en na een half uurtje ben ik naar huis gegaan en heb ik de rest van de dag gestrekt op bed liggen lezen.
Ik ben voor de zoveelste keer weer eens die wat suffige serie van Jean Auel over de oertijd aan het lezen; ben er dol op van hoe gering literaire kwaliteit het ook moge zijn. Ik droom erin weg en weet meestal precies wat er gaat komen. Het is net als met films waar ik van houd; dat zijn er ook niet zo gek veel maar die kan ik blijven bekijken zoals crocodile dundee, Lady Chatterlies lover, the English patient, the Bridges of Medison county, maar ook, en dat gelooft u  lezer niet, die eerste film van Romy Schneider van de serie over de keizerin Elisabeth van Oostenrijk, Sissie?! Nou ben ik ook wel fan van Romy Schneider hoor; haar films vind ik altijd goed, denk aan "Le vieux fusil" en ik vind haar een prachtige vrouw met een bijzonder tragisch leven. En de genoemde films gaan ook zo lekker langzaam; kan ik tenminste volgen.

Een daggie spitten

Poseren voor de foto

Vanaf het moment dat ik een eigen huis met tuin had - dat was in 1976 in Amstelveen - heb ik met genoegen het onderhoud, maar vooral het spitten beoefend. Lien zei wel eens dat er vast mensen in de buurt dachten dat ik iemand wilde begraven in de tuin. Ik weet nu ook niet meer wat me bezielde; ik was altijd maar aan het graven en spitten alsof ik loopgraven moest aanleggen; heerlijk werk vond ik dat.
In dat eerste jaar had ik een paar tomatenplanten gezet met geweldig resultaat. Een buurjongetje vroeg wat dat voor rode appeltjes waren; dat waren forse tomaten die daar zonder veel kennis mijnerzijds voor een voorbeeldige oogst zorg droegen.
Ook in Bilthoven heb ik altijd graag getuinierd en altijd stevig gespit. Het kippenhok moest enkele keren per jaar worden gekeerd vanwege de stank en de moestuin natuurlijk. Later werd ik die tuin wel zat en ik was dan ook wel opgelucht dat ik op een flat ging wonen. Maar sinds ik bij Theo mijn groenten koop begint het tuindersbloed weer een beetje terug te komen. En zo heb ik vorige week aan Theo gevraagd of ik hem misschien kon/mocht helpen met het omspitten, het voorbereiden van de grond.
Vandaag was het zo ver; de mest was binnen, de Paasdagen achter de rug. Ik meldde mij om 10.00 uur als afgesproken. Theo betoonde zich een goed leermeester. Ondanks mijn boven genoemde jaren van spitpraktijk heb ik veel van hem opgestoken; beetje netjes en schoon werken; alle mest, bladwerk en groen goed onder spitten. We werkten samen op waarbij ik onder de indruk kwam van de kracht van Theo, toch niet meer de jongste met z'n 81 jaar.
Roos had me 'smorgens nog voorgesteld om mee te doen met de les Pilates van Debbie. Leek me niet verstandig gezien de te verrichten inspanning. Was maar goed ook want toen we om 16.00 uur het eerste deel afsloten had ik het ook wel gehad. En toen moest ik nog bridgen ook 'savonds. Ging minder slecht dan de laatste drie keer. Als een blok geslapen. Morgen weer een stuk spitten; ben benieuwd hoeveel spierpijn ik zal hebben.

Wat een wind!

Er stond vandaag zo'n harde wind dat ik gewoon de deur niet uit durfde te gaan; de deur uit betekent voor mij toch minimaal altijd een wandeling in het bos achter te gaan maken en dat was niet verantwoord vond ik. Dus de hele dag binnen gezeten en het boek "De nieuwe wereld" van Auke van der Woud uitgelezen. Deze hoogleraar architectuur-geschiedenis is een specialist op de negentiende eeuw. Vriend Peter C. maakte me op zijn boeken attent en terecht! Tot nu toe wist ik toch eigenlijk niet veel meer van die tijd dan de industriële revolutie, maar er was zo ongelooflijk veel meer. De dynamiek van die tijd is ongelooflijk geweest.
Mijn overgrootvader is in die tijd geboren; 1875 naar ik meen en die heeft in zijn ruim 90 jarig leven een groot deel van die dynamiek mee mogen maken; dan komt het toch wel dichtbij. Veel meer van die oude verhalen en familiehistoriën komen in een ander daglicht te staan wanneer je je realiseert tegen welke achtergrond die plaats hebben gevonden.
Eigenlijk wil ik het boek nog een keer lezen om het beter door te laten dringen en de potpouri van oude gebeurtenissen en de feitelijkheden van dit boek beter met elkaar te combineren.

Zo tegen de avond ging de wind wat liggen. Gelukkig belde Roos met de vraag of ik geen zin had om nog even een avondwandeling te maken. Dat hebben we gedaan terwijl die interessante dynamische 19e eeuw nog door m'n gedachten bleef spoken.

Van Den Dolder naar Soesterberg

De startbaan van voormalig vliegveld Soesterberg

Het Trekvogelpad gaat van Oost naar West en passeert daarbij ook Bilthoven. Toen ik deze week bij het Koos Vorrinkhuis was zag ik een fraaie overzichtskaart van dit Lange Afstandspad en bedacht mij dat ik die stukken in de buurt natuurlijk wel weer eens zou kunnen lopen. Een makkelijke insteek is dan via station Den Dolder. De GPX-tracks geladen en maar eens op stap over de étappe Pijnenburg naar Austerlitz. Het deel dat door het bos gaat is best fraai, maar het stuk langs de weg en het voormalig vliegveld Soesterberg heeft mij altijd afgestoten; drukke weg, kaal en dat lelijke vliegveld.
In de tijd dat de kinderen nog klein waren hadden we behoorlijk last van het kabaal dat die militaire straaljagers maakten. Onze tuin lag zo'n beetje in het verlengde van de start- en landingsbaan; bij het opstijgen was het kabaal snerpend doordringend; de kippen vluchtten het nachthok in; de kinderen kwamen direct binnen en als ik Anneke aan de telefoon had kon je elkaar niet meer verstaan. Als werkende merkte ik er weinig van; de vliegbewegingen vonden niet in het weekend plaats en als ze 'savonds kwamen landen dan ging dat altijd rustig.
Nu is het vliegveld alweer geruime tijd buiten gebruik en wordt het heringericht als natuurterrein; een goede beleidsbeslissing vind ik.
Na twaalf kilometer bereikte ik de bushalte Kontakt der Kontinenten in Soesterberg en heb ik bus 52 naar Amersfoort genomen en met de trein weer terug naar Bilthoven.

De dakgoot van het Koos Vorrinkhuis

Het begon gisteravond al helder te worden en vanmorgen beloofde het een prachtige (wandel)dag te worden. Op zo'n mooie dag wil ik eigenlijk van alles doen; zowel eropuit trekken maar ook lekker thuis met die zon in de kamer lekker iets doen. Of gewoon verder gaan met lezen.
Als ik 'savonds alleen ben ga ik strijk en zet op bed liggen lezen en val dan vaak in slaap. Zo ook gisteravond. Buurman Bas zou misschien langs komen voor een wijntje en een praatje, maar bleek verhinderd te zijn vanwege een eerdere afspraak. En dus werd ik hedenmorgen om 3.30 uur volkomen uitgerust wakker. Lekker verder gelezen in het boek van Auke van der Woud: "een nieuwe wereld"; leesadvies van vriend Peter C. Ik weet niet of hij het zelf al heeft gelezen, maar het is een persoonlijke aanrader Peet!
Intussen een grote pot thee gezet en toen die leeg was nog een paar koppen koffie en toen maar eens opgestaan. Ganzenei met jamon iberico gebakken voor onderweg en de tas klaargemaakt voor een wandeling.
Er zou vandaag aan het spoor gewerkt worden en dus eerst maar eens gekeken hoe laat ik een trein kon nemen. Ik moest meer dan 20 minuten wachten en dus alle tijd voor een harinkie! De baas van de viswinkel schoot mij direct aan om te vragen hoe de kaviaar had gesmaakt: "smaakte net als haring, misschien iets vetter". Het was natuurlijk vooral het gebaar waarom ik dat peperdure potje viseitjes voor Roos gekocht had, dat moge duidelijk zijn. "Moet je ook niet van die lekkere haring hebben joh", maakte ik nog de grap. Die nieuwe Volendammer viswinkel heeft ongehoord lekkere haring.
Met de trein naar Den Dolder en lekker aan de wandel in het zonnetje. Zelfde wandeling als die ik onlangs met Joke heb gedaan. Ik wilde ook langs de Stulp verder lopen, maar daar ging mijn telefoon: Roos die vroeg waar ik was. Ze wilde ook aan de wandel en zou me tegemoet lopen. Dus veranderde ik mijn plan en liep langs het Koos Vorrinkhuis en richting Hollandsche Rading. Dat Koos Vorrinkhuis kende ik nog van de werkweek op de HBS. Dat was in de examenklas, dus in 1964; ik was 16 jaar. Verschillende van mijn klasgenoten hadden sterke drank meegenomen. Waren we geen van allen gewend, dus gewoon stoer doen. Mijn kamergenoot had een fles. Ik had bedacht dat die fles wel eens ingepikt kon gaan worden en dus bedacht ik dat we die maar moesten verstoppen. Dat bleek achteraf ook wel terecht, want de leraren hadden alle kamers doorzocht op drank en die op onze kamer niet gevonden. Beetje stoer doen is van alle tijden. Als ik langs dat Vorrinkhuis kom moet ik hier altijd even aan denken en aan die dakgoot waar we die fles toen in hadden verstopt.

Kaviaar voor Roos

Roos met het piepkleine
bakje kaviaar

Toen we gisteren na de wandeling op het station aankwamen hebben we nog even een harinkie gescoord. In het dorp is heden "de gele sticker actie", ook bij de Volendammer viswinkel. Ik vroeg wat dat nou inhield zo'n actie. De jongedame die ons bediende zei dat er dan wat in de aanbieding was: drie lekkerbekjes voor 6 euro. De baas van de winkel zei dat de kaviaar in de aanbieding was; tachtig euro voor 30 gram. "Ammenooitniet", ontsnapte direct aan de haag mijner tanden.
Roos was aanzienlijk minder terughoudend en had het wel weer eens willen savoureren. Nu hebben Anneke en ik van Roos ooit, ter gelegenheid van de koop van ons huis in de Hoflaan een bakje echte kaviaar gekregen en dat heb ik altijd een heel bijzonder gebaar gevonden.
Onze wegen scheidden; Roos ging naar huis en ik ging naar de sportschool om de armen nog even aan het werk te zetten. Ik had nog geen vijftig meter gefietst toen ik terugkwam op mijn besluit en tot verrassing van de baas van de viswinkel kwam ik voor zo'n piepklein bakje kaviaar. Kostte geen 80, maar "slechts" 75 euro.
Ik heb het na afloop van de fitness direct bij haar gebracht en afgesproken dat ik met een fles gekoelde Muscadet de Sèvre et Main - een kurkdroge wijn die prima voor dit soort gelegenheden geschikt is - het kaviaarfestijn luister zou komen bijzetten.
Zorgvuldig, lepeltje voor lepeltje hebben we de kaviaar weggelepeld. Smaakte als zoute haring vond ik. Maar het gebaar werd gewaardeerd!

Van Wageningen naar het Nivonhuis De Bosbeek

Uitzicht vanaf het bankje bij de Renkumse beek

Vandaag weer een étappe van het Maarten van Rossumpad gelopen. Het is zo'n beetje het afscheid van het rivierengebied. We begonnen in Wageningen bij het busstation en kwamen op weg naar de wandeling langs die fantastische kaaswinkel daar in Wageningen. Roos kocht membrillo, een ingedikt fruitproduct gemaakt van kweepeer. Ik kocht een stuk kaas uit de Azoren zoals ik me eerder had voorgenomen. Die vulkanische grond moet goed zijn voor de kwaliteit van de melk dacht ik en dat moet je terugproeven in de smaak van de kaas. Thuisgekomen bleek die kaas inderdaad een diepe aromatische smaak te hebben!
We liepen weer richting van de rivier; een verstild rivierenlandschap met een steenfabriek ging over in de Wageningse berg die zo'n veertig meter boven de rivier uitsteekt; prachtig uitzicht op de rivier. We waren hier onlangs nog geweest tijdens ons bridgeweekend in Nol in 't Bosch.
We namen afscheid van de rivier en gingen het bos in, richting Nol in 't Bosch. Nu herinnerde ik me weer dat het Maarten van Rossumpad daar langs kwam en dat we ons daarom hadden voorgenomen om deze hele wandeling te gaan lopen. Bij Nol wilden we een kop chocolade nemen, maar er was helemaal niemand van de bedieing zodat we na een kwartiertje maar weer verder gingen. Langs de Renkumse beek waar we even op een bankje hebben genoten van het uitzicht.
De route vervolgd tot het Nivonhuis De Bosbeek. Vandaaruit zijn we naar station Ede-Wageningen gelopen.

CEO of president

Toen ik Roos aangaf dat ik al die ellende van oorlogsboeken e.d. zo zat werd gaf ze mij als leesadvies: 'De laatste krant',  van Bram Logger en Roelof de Vries. Dit boek beschrijft een opeenvolging van managementblunders rond het verschijnen van "weer zo'n gratis krant" nadat de Metro, inmiddels het lijfblad van treinreizend NL, was verschenen. Een CEO werd aangesteld, niet omdat hij een baan zocht maar meer omdat hij van zijn huisarts het advies kreeg om weer wat te gaan doen nadat hij ziek was geweest. Voor het geld hoefde hij het niet te doen; hij was puissant rijk geworden bij de verkoop van zo'n telefoonbedrijf aan KPN.
Het geblunder was niet echt hilarisch maar meer stuitend. Het smijten met miljoenen en het manipuleren van hardwerkende mensen die best geloven in de zaak stond mij bijzonder tegen. Ik heb het boek niet uitgelezen; het was een eindeloze herhaling van stommiteiten met als eindresultaat een blad waar geen belangstelling voor bestond en dat in korte tijd weer verdween. Ik kan het mij niet eens herinneren terwijl ik toch altijd met OV heb gereisd.

Een boek van heel andere signatuur betrof "De laatste honderd dagen van JFK", de Amerikaanse president John F. Kennedy die in 1963 werd vermoord in Dallas. Ongelooflijk wat deze man allemaal aan grote kwesties tegelijk aan zijn fiets had hangen en die met een scherp persoonlijk beleid van rechtvaardigheid en streven naar harmonie tot een oplossing wist te brengen. Dwars tegen zijn adviseurs in wist hij de meest heikele kwestie van de twintigste eeuw tot een goed eind te brengen, de Cubaanse crisis waarbij het een haartje gescheeld heeft of WO III was uitgebroken met wederzijdse bombardementen met atoombommen. Maar ook de rassenkwestie en de détente met de USSR heeft hij gezocht. Dat hij een rokkenjager was dat verbaasde me niet; macht is erotiserend, dat is bekend. Een aanrader trouwens.
Natuurlijk is CEO van een NLs bedrijf, hoe groot ook onvergelijkbaar met het presidentschap van de VS, maar het gigantische verschil in management kwaliteit trof mij wel zodanig dat ik het in een Blog wilde verwerken.

Blank out; dit is meer dan opera!

Muziektheater aan het IJ met Blank Out
van Michel van der Aa

Roos had mij ongevraagd uitgenodigd om met haar naar - wat genoemd werd de opera - "Blank Out" van Michel van der Aa te gaan luisteren en kijken. Het werd een ervaring waar ik nog lang van heb na lopen denken; heeft een enorme impact op mijn visie op moderne kunst.
Degenen die mij kennen weten vast dat ik weinig op heb met moderne kunst en het meestal maar als flauwekul ervaar. Met name dingen als "installaties" met video of bewegende machines vind ik "niet veul an".
Maar de kunstvorm die ik vanavond heb mogen aanschouwen in het Muziektheater aan het IJ vond ik heel bijzonder; een echte revelatie. Ik zag er veel meer dan een opera in; een verrijking van deze al zo rijke kunstvorm. De filmische aspecten en de videobeelden vulden de belevingsruimte maximaal.
Met een 3D bril op zat het publiek naar de Bühne te kijken waarop een enkele sopraan de uiterst lastige melodiën voortreffelijk zong met als "mede-spelers" filmische opnames van haarzelf en later in het verhaal een bariton. De muziek en de verhaallijn zijn beide van van der Aa; verrassende moderne, vaak dissonantische muzieklijnen die naadloos in de sfeer van het verhaal passen. Af en toe zong het eveneens op tape opgenomen koor haar schitterende melodie-lijnen. Ik zat gefascineerd te kijken en te luisteren.
Deze kunstzinnige presentatievorm is veel meer dan opera; het is een soort "Totalkunst". Het heeft mij diep getroffen en ik ben Roos erg dankbaaar voor de uitnodiging!
Mijn goede vriend Peter C., wèl liefhebber van moderne kunst moet ik aanbevelen om kennis te maken met werk van van der Aa; tijdens de voorstelling had ik sterk het gevoel dat dit echt iets voor hem is. 

Van Rhenen naar Wageningen

De bootjes van de gierpont

Roos was helemaal verbaasd toen ik haar om tien uur vanmorgen opbelde: "Ben je niet aan het wandelen dan?". Als ik een goed boek heb - in dit geval het boek over JFK's laatste 100 dagen - dan vind ik het heerlijk om lekker in bed te liggen lezen. Dan kom ik er slechts uit voor het zetten van een pot thee en het smeren van een boterham; lekker met bramenjam en verse kwark die ik gisteren bij de zuivelboerderij Boom en Bosch heb gehaald.
Gisteravond in het boek begonnen en vanmorgen was ik al over de helft met lezen.
Hoewel de paté eigenlijk twee dagen moet rusten vanwege de smaakontwikkeling kon ik het niet laten om ervan te eten en hij was al heerlijk. Ik smeerde twee boterhammen om mee te nemen en sneed een flink stuk af voor Roos; we hadden afgesproken om weer een étappe te gaan doen van het Maarten van Rossempad, van Rhenen naar Wageningen.

Afrekenen op de pont

We waren uiteindelijk laat in Rhenen, zo rond lunchtijd en begonnen op een bankje aldaar met een boterham met paté. Hij is inderdaad fantastisch lekker geworden; "die houden we erin", zou vriend Dick zeggen.
De route liep weer door het rivierengebied. Het was niet erg warm en we liepen stevig door. In de verte zagen we de hoge studentenflats van Wageningen al liggen. Met de pont over de Lek naar het natuurgebied "de blauwe kamer". Een oude steenfabriek, koeien voor het begrazen van het natuurgebied en erg veel auto's van bezoekers. Uiteindelijk het laatste stuk naar Wageningen. langs de oude roeiclub van Roos waar we dit jaar al eerder waren en door de hoofdstraat van het oude Wageningen; totaal 12 km. Met de bus naar station Ede-Wageningen en door naar huis. Nog even een kopje thee bij Roos om de dag af te ronden.
Ik hoefde niet te koken; ik vond nog een halve liter snert in de vriezer en wat bruinen bonen in de koelkast. Een stevig stuk paté als voorgerecht en een flinke schijf verse ananas als dessert en dan kan een mens er wel weer tegen. Vlees en gehakt gebraden voor de komende week en toen de achterstand in de bloggies weggewerkt.

Nu maar een wat grotere paté gemaakt

Lang geleden had ik het voor Anneke aangeschaft toen ik logeerde in Heidelberg. "Ich muss unbedingt etwas für Anna kaufen". En daar zag ik wel zo'n fraai aardenwerken bak; die moest ik wel aanschaffen. Ook een Wasserklammernbeutel heb ik bij die gelegenheid gekocht; een handig huishoudelijk hulpmiddeltje om de knijpers in op te bergen. Dat aardenwerken bakje heeft nooit echt een functie gehad; één keer heb ik er Mousaka in gemaakt en verder stond het voor de sier een beetje te verstoffen. Maar daar is vandaag verandering in gekomen!
Mijn eerste poging om paté te maken was dermate goed gelukt, ze was zo smakelijk dat ik vandaag maar direct een tweede heb gemaakt en nu wat groter; in het boven genoemde aardenwerken bakje zoals de aandachtige lezer vast wel vermoedt. Alle lever die we Roos en ik in huis hadden moest er doorheen. Bij ons eerstvolgend bezoek aan Jan de Jager zal ik hem vragen of hij ook lever voor me heeft, want dat lijkt de beperkende factor te worden, hoewel het varkensgehakt ook wel erg snel gaat. Het is een fantastisch product die zelfgemaakte paté.
Je moet zo'n patébak helemaal met vers spek bekleden en je hebt de neiging om dat weg te gooien. Ik heb het bewaard van de vorige keer en nu ook door de vulling vermalen; zonde om weg te gooien. Verder heb ik het recept zo'n beetje verdubbeld; het steekt allemaal niet zo nauw denk ik.
Je bent er wel een tijd mee bezig; ik wilde nog naar de bieb voor het boekje van het Trekvogelpad dat ik in m'n eentje wil gaan lopen - met Roos loop ik het Maarten van Rossempad - nu het zomer begint te worden; heb het enkele jaren geleden gelopen en wil dat herhalen. Ik moest me een beetje haasten omdat ik onterecht dacht dat de bieb al om 14.00 uur dicht zou gaan.
Op weg naar de bieb zag ik Theo; ze zijn net terug uit Australië waar ze bij familie op bezoek waren geweest. Ik ben even langs gegaan om ze gedag te zeggen; ze zagen er prima uit na die enorme reis. Met Theo afgesproken dat ik hem mee ga helpen met het voorbereiden van de tuin. Ik wil weer lekker spitten. Hij is niet zo gek op pastinaak maar is bereid om dat speciaal voor ons toch te planten; heerlijk in de erwtensoep en de hutspot.
Bij de bieb bleek dat het boekje van het Trekvogelpad niet aanwezig was, maar ook dat ze pas om 16.00 uur zou sluiten. Er lag wel een boek over de laatste 100 dagen van JFK, de Amerikaanse president die in 1963 werd omgebracht; een intrigerende persoon waar ik al eerder over gelezen heb. Heb dat boek meegenomen en ben er thuis direct in begonnen.

Op stap met m'n oudste

Na een hoop gepiel lukte het om een "onsie" te maken
in natuurgebied de Stulp

Met de kerst had ik haar voor het laatst gezien; wel hadden we elkaar door de telefoon gesproken waarbij ze me had verteld dat ze zwanger was. Later kreeg ik hiervan het levend bewijs: een foto van de ECHOscopie met daarop het embryo waarvan ik verwacht dat het mijn vierde kleinkind zal gaan worden.
We hadden afgesproken dat we vandaag zouden gaan wandelen vanaf Den Dolder; ik had me verheugd om haar weer eens te spreken mijn oudste dochter Joke.
"Ik zit tweede klas, achterin", en inderdaad daar zat ze met een enigszins zichtbaar buikje en stralend. Al koutend, natuurlijk vooral over de zwangerschap, wandelden we door het bos; niet langs of over het betonnen fietspad; daar hebben we beiden een hekel aan zo werd duidelijk. Dus dwars door het bos waarbij mijn eigenwijze dochter het niet makkelijker voor me maakte want ik had geen GPS bij me en door het ontbreken van de zon kon ik de richting niet goed vasthouden. Maar toch bereikten we zonder al te veel problemen Pijnenburg en vervolgens de Lage Vuursche.
Daar bood ik haar een lunch aan en we smikkelden van onze broodjes. Toen weer verder, want ze had er nog helemaal niet genoeg van. Ze mist het bos waar ze als echte Bilthovense bij is opgegroeid. "Hoe wil je verder?". Ze wilde wel naar Baarn maar had geen idee hoe. "Via de Stulp", stelde ik voor en alzo geschiedde. Halverwege schoot mij te binnen dat ik wel een foto wilde voor de Blog. Hilarisch gepiel eerst met haar telefoon en toen ook met mijn fototoestel, maar toen hadden we toch een "onsie" waar we beiden lachend opstonden.
Verder door naar Baarn en met de trein terug. Op station Bilthoven namen we afscheid; ik zwaaide haar nog even uit. Was een gezellige dag.

Wandelen in het land mijner voorvaderen

Op een plein in Nijkerk lagen enorme eieren verspreid.
Daar waren de ganzeneieren niets bij vergeleken.

Van mijn aangetrouwde achterneef Karel dV, amateur genealoog heb ik een uitgebreid schema gekregen van mijn voorouders in alle lijnen dus zowel van moeders kant als van vaders kant. Onlangs bij het bezoek aan mijn achter-achternicht had ik dit werkje ook bij me en konden we na enig gepalaver met trouwboekjes en oude namen achterhalen welke van onze overgrootmoeders nou nichten waren van elkaar.
Mijn vader is het resultaat van "de kruising" van twee inteeltlijnen; alle voorouders van zijn vaders kant komen uit Nijkerk e.o. en alle voorouders van zijn moeder uit Oostzaan. Mijn moeder niet, haar voorouders komen van alle kanten; o.a. Zeeland, Friesland en de Veluwe. Mijn vader voelde zich vooral verbonden met Oostzaan; mijn liefde voor dat platte Noord-Hollandse land heb ik daar van overgehouden. Die verbondenheid met Nijkerk voel ik zelf behoorlijk sterk, althans sterker dan mijn vader. Met broer Jan heb ik een paar jaar geleden de boerderij van onze achter-achterneven opgezocht en met die familie gesproken.
Voor vandaag had Roos een wandeling bedacht van Amersfoort Vathorst naar station Nijkerk. En daar waar ik verwacht had dat het toch vooral door stadsgebied zou lopen liepen we ook door het Veluwse boerenland; het land mijner voorvaderen zoals ik memoreerde. Hier in de buurt ligt Sligtenhorst, een oude buurtschap waar mijn overgrootmoeder vandaan komt, de verbindende schakel met de familie van der H. van de boerderij alhier.
Het was mooi weer; we waren vrij laat van huis gegaan maar het was maar een korte wandeling. Het laatste stuk liep langs de weg; we kozen voor een stuk binnendoor en kwamen uiteindelijk in Nijkerk met de kerk en haar mooie witte toren die je vanuit de trein altijd zo fraai kunt zien. Leuke winkelstraat met nieuwe in oude stijl gebouwde panden. Op het plein lagen eieren, nog groter dan de ganzeneieren die ik dinsdag in Edam heb opgehaald. Natuurlijk goed voor een malle foto.
Gezien het mooie zomerse weer verwachtte ik dat er vast wel een ijssalon open was en dat was het geval!
Toen we met de trein terug reden wierp ik nog een blik op de boerderij van mijn verre familieleden.

Ganzeneieren halen in Edam

Hier de resterende 11 eieren. Foto: Roos, met dank

Het aantal wilde ganzen in NL neemt zodanig toe dat het hinderlijk begint te worden. Niet alleen voor het vliegverkeer en de landbouw, maar ook vanwege hun dominantie in de natuur. De weidevogels hebben er op indirecte wijze hinder van. Op de een of andere manier lokt de aanwezigheid van veel ganzen ook meeuwen aan. Waarschijnlijk eten deze alleseters de restanten van het broed op zoals dode kuikens, niet-uitgekomen eieren en wat dies meer zij. Voor de weidevogels waarschijnlijk de zoveelste negatieve factor in hun toch al zo afnemend habitat. Natuurbeschermers rapen dan ook de ganzeneieren. De snelste manier om ervan af te komen is al die eieren direct in de sloot te gooien. Motorbootje eroverheen en je hebt een sloot vol advocaat (grapje).
Maar die ganzeneieren zijn ook prima voor de consumptie. Een Slowfood afdeling raapt eieren om er inderdaad advocaat van te maken, maar je kunt ze ook gewoon in de keuken gebruiken en dat vind ik als moderne jager-verzamelaar natuurlijk ontzettend leuk.
Ab kwam onlangs bij me met twee snaterverse ganzeneieren, waar ik wel raad mee wist. Prachtig vers met donkergele dooiers en vol van smaak. Ik was zo brutaal om Ab te vragen of hij er nog een paar voor mij kon rapen. Dat het er twaalf zouden worden had ik niet gedacht, maar ik heb het voor elkaar gekregen om die allemaal heelschaals mee naar huis te krijgen.
Ab had de eieren in een zak, ergens in zijn tuin voor mij verborgen zodat ik ze op kon halen. Dus met de bus naar Edam, prachtig plaatsje, broodje halfom bij de slager en al knabbelend naar Abs' tuin. Eieren in de rugzak geladen. Ik had vier eierdozen zodanig geprepareerd dat er per doos twee ganzeneieren in konden. En de overige vier in een plastic zak bovenop. Nu wist ik al van de vorige keer dat de eierschaal van zo'n ganzenei wel wat kan hebben, maar ik deed toch wel heel voorzichtig. En thuis gekomen bleken ze alle nog heel te zijn.
Ik heb er eentje rauw opgegeten ondanks een opmerking van mijn vader uit een bijzonder grijs verleden dat je eendeëieren moest koken of alleen maar voor heet gebakken gebak mocht gebruiken vanwege paratyfusbacteriën. Ik heb het toch aangedurfd en er een geklutst ei van gemaakt met een schep suiker. Was wel een enorme slok, maar smaakte fantastisch en recht uit de natuur, net als Ayla van "de stam van de holenbeer"! Heb het eerste boek van deze enorme serie weer eens in krap drie dagen uitgelezen omdat ik al die ellende-boeken over oorlog, onderdrukking en armoede die ik de laatste maanden lees zo zat werd.

Van Maurik naar Rhenen

Een enorme griet. Maar we hebben hem
in 1 sessie opgegeten. Was heerlijk.

Vandaag hebben we de volgende étappe van het Maarten van Rossumpad gelopen, van Maurik naar Rhenen. Met de trein naar Tiel om daar bus 44 te nemen. Bij binnenlopen van station Tiel zag ik tot mijn verbijstering bus 44 net het station verlaten. Helaas maakte ik in de consternatie een verkeerde beslissing. Op de OV-website stond dat we op Bushalte Station Noordzijde moesten opstappen. En nu zei mijn gevoel wel dat de noordzijde aan de andere kant lag, maar ik zag daar zo gauw geen bushalte. Die zag ik wel toen we een uur later met bus 44 alsnog naar Maurik reden. In dat uur hadden we in de restauratie wat genuttigd. Dat uur hadden we eigenlijk best nodig gehad want op het laatste stuk over de brug van de Lek(?), na 20 kilomter koude wind getrotseerd te hebben moesten we ons flink haasten om op tijd in te kunnen checken.
Was weer een fraaie wandeling waarbij we zelfs door het dorpje Ingen liepen waarvan ik mij herinnerde dat er iemand die ik had gekend woonde. Kon ik Roos eindelijk weer eens een nieuw verhaal vertellen uit mijn verleden. Zij staat altijd verbaasd over mijn geheugen. Ach, als het maar onbelangrijk genoeg is dan kan ik mij veel herinneren?!
Roos zou vanavond voor de maaltijd zorgen; ze had nog een enorme vis in haar vriezer en die ging ze bakken; bij mij in de keuken omdat ik een betere afzuigkap heb; anders ruikt haar huis nog dagen naar vis. Was heerlijk met mijn koolschoteltje en bruine bonen als groenvoorziening.
'sAvonds gebridged; was heel gezellig, maar we zijn in een soort vrije val terecht gekomen net als twee jaar geleden. We haalden net de 30% en dat is nog minder dan slecht. Heel genoeglijk nagepraat met Jaap en Roos met Ary over ons vreselijke resultaat. We snappen er niks van (kun je op 2 manieren uitleggen ha ha).

Een ochtend lekker koken

Vanuit de verte het huis Eyckensteijn

Meestal heb ik dat wanneer we een paar dagen weg zijn geweest, dan overvalt me een behoefte om eens lekker te gaan koken. Misschien is dat nog de chemicus in mij die dan na al die jaren weer eens opspeelt. Tenslotte is dat ook een vak van roeren en opkoken, althans dat was het in mijn tijd. Tegenwoordig kun je ongetwijfeld veel chemie via de computer bedrijven, maar in de tijd dat ik chemie studeerde behelsden de practica toch gewoon het roeren en verhitten en de rest natuurlijk als destilleren en analyse van de eindproducten. Ik heb het hier over het practicum organische chemie dat het culinair koken het dichtst benadert.
En dat overkwam mij hedenmorgen. Had ik gisteravond een groot ribstuk - van het mangalica varken - ontdooid en aangebraden en vervolgens een nacht bij 90 graden in de oven gezet, daar moest ik er vanmorgen natuurlijk wat mee gaan doen. Bij opening zag ik een flink gekrompen stuk vlees met ribben liggen in een grote plas vet: "lekker voor hutspot en boerenkool", bedacht ik mij. Ook had ik nog een wit kooltje in de koelkast liggen. Het vlees was botergaar en viel zo van de ribben af. Fijn gemaakt voor de verschillende potten die ik zou gaan koken. Ik had nog flink wat wortelen in de koelkast en boerenkool - uiteraard van Theo - in de vriezer liggen. Hup met de geit. En zo stond ik met dit prachtige weer om 8 uur al te koken.
Ui gesneden en met een flinke scheut van het nog niet gestolde varkensvet in een pannetje met de fijn gesneden kool; zachtjes laten garen en af en toe omroeren met een vork. Op het laatst wat van het gare vlees toegevoegd. Lekker met bruine bonen!
De boerenkool eerst op advies van Roos kapot geslagen zodat de stukjes wat kleiner werden en toen met water aan de kook gebracht. Lekker lang laten koken - 45 minuten - zoals m'n moeder dat ook deed. 2 grote aardappelen, "stukkokers", geschild en in kleine stukjes gaar gekookt. Door de boerenkool geprakt en in een ouderwetse juspan met flink wat van het varkensvet opgebakken tot redelijk droog en dan ook wat van het varkensvlees erdoor.
Tot slot de hutspot. De wortelen die ik nog over had van de erwtensoep van vorige week fijn gesneden, uien en aardappels en koken in runderbouillon die ik getrokken had van de mergpijpjes van de MRIJ koe die we onlangs van boerderij Berg en Bosch hebben betrokken. Het restant van het vlees doorheen gedaan.
Alledrie de pannen af laten koelen en in de koelkast.
Vervolgens heb ik van het prachtige weer gebruik gemaakt en heb gewandeld. Eerst lopend naar het station en met de trein naar Soest-Zuid. Gewandeld naar de Lage Vuursche via het Marskramerpad en door naar huis. Was al met al een kleine 20 km. Aangekomen bij de halte van bus 77 bedacht ik mij dat als de bus eraan zou komen dat ik hem dan zou nemen. En zo was het! Lekker daggie. 'sAvonds zelfs nog Pilates les gedaan bij Diane.

Concertje in Elburg

Het vriendelijke dorpje Elburg aan het IJsselmeer

Vandaag naar een uitvoering van Mijke Sekhuis, sopraan en haar begeleidster Shuan Chai geweest in het kader van een concert van de Vrienden van het Lied. Eerst lekker rustig aan gedaan. Het was prachtig weer en we hadden besloten om een stuk te gaan lopen naar Elburg via het park van huize Klarenbeek in Doornspijk.
Aangekomen in Elburg hadden we nog even tijd om een broodje te eten en nog even door het fraaie dorpje te lopen. En daarna naar het concert.
Mijke zingt heel beheerst en houdt rekening met de relatief kleine ruimte van zo'n huisconcert. We hebben haar ook wel eens bij een masterclass horen zingen en dan zingt ze met het zelfde gemak over een grote zaal, maar nu zong ze heel beheerst en als het lied het vroeg liet ze zich helemaal gaan; mooie heldere sopraan met opmerkelijk goede dynamiek.
Het was een geheel Frans programma; spreekt mij veel minder aan dan een Duits programma. Niet vanwege de taal maar vooral omdat de groten van de liedkunst eigenlijk allemaal Duitstalig zijn en Duitse liederen hebben gecomponeerd. Zo heb ik een keer ontzettend genoten van een uitvoering van Mijke en Shuan van "Frauen Liebe und Leben", een concert in Zaandijk, overigens niet van de vrienden van het lied.
De laatste liederen die zij vanmiddag zong, van componist Kurt Weil spraken mij het meeste aan; een Duitse componist?!
Om niet te gek laat thuis te hoeven komen vertrokken we direct na het concert; het was ontzettend koud voor mijn gevoel; ik had ook maar een dunne jas aan en geen muts bij me. Was blij toen ik weer in mijn warme flatje was.

Exotische mieren en overlast in huis

De sprekers krijgen na afloop een flesje wijn

Vandaag een leuke lezingendag van de Mierenwerkgroep waar ik al jaren lid van ben. Begon eigenlijk al in de bus naar Wageningen want daar zat Peter B. en we raakten direct in gesprek over onze gezamenlijke interesses. De eerste lezing werd ook door Peter gehouden en ging over problemen met mieren in huis.
Peter had in dit kader een eigen onderzoek opgezet en in zijn website een link gemaakt voor mensen die overlast hebben van mieren in huis. Hij heeft inmiddels meer dan honderd specimen verzameld en gedetermineerd en zo kon hij een overzicht geven van welke mieren op welke wijze overlast geven en hoe dat eventueel aangepakt kan worden. Hij illustreerde e.e.a. met sappige verhalen en foto's.
Ook het tweede verhaal ging over de overlast van mieren in huis. Hier een analyse van de problematiek. Het kan aan de constructie en/of onderhoud van het huis liggen. Bij vochtig en rottend hout in huis komen er mieren op af die van nature in nat-rottend hout leven. Hier kun je de oorzaak wegnemen en dan ben je van de overlast af. Echter, wanneer het om met name exotische mieren gaat dan betreft het soorten die als habitat juist een intact huis hebben met lekkere warmte en spouwmuurtjes om in te nestelen. Piepkleine miertjes die van nature niet in NL voorkomen. De Pharao mier is zo'n lastpost, maar er zijn inmiddels meer soorten met deze eigenschappen. Het werd duidelijk dat het aanpakken van de problemen niet zo simpel is.
Een leuk praatje over een onderzoek op Kalimantan om vast te stellen in hoeverre de mierensoorten konden worden gebruikt als parameter voor de kwaliteit van het oerwoud. Te ingewikkeld om precies te volgen, althans voor mij, maar zeker interessant. Een sfeerimpressie met foto's en filmpjes van de aanwezige dieren aldaar was imposant, vooral de enorme oran-utang die gewoon al brullend in de buurt rondhing.
Marten Z. hield een boeiend verhaal over de kolonie parasolmieren die in Emmen was ondergebracht. Grappige anekdote betrof een opmerking van een bezoeker dat de afstanden die de mieren moesten afleggen zo onnodig lang was. Meestal vindt men juist dat dieren te weinig ruimte hebben in een dierentuin. In de natuur lopen de mieren soms wel honderden meters met een stukje blad dat als voeding dient voor de schimmels waarvan de mieren vooral leven; landbouw bij uitstek!
Jinze hield tot slot een heel actueel verhaal over een invasieve mierensoort hier in Wageningen en daar ging ook de excursie naar toe.
Ik haakte af en ging naar de molen in Wageningen om Emmer meel te halen. En toen kwam ik Peter B. weer tegen in de bus en zetten we ons gesprek genoeglijk voort. Was een heel leuke dag. Met alle activiteit van deze week had ik het nu wel een beetje gehad. Zondag een rustige dag.

Met het dispuut naar Schokland

Paul boort met een zgn. Edelmann een bodemmonster op.
Het ging om keileem. Bleek niet kalkhoudend te zijn.

Het had wat voeten in de aarde om in Schokland te komen. Eigenwijs als ik soms ben waar het om vervoer gaat had ik bedacht dat we best zelfstandig, d.w.z. met OV naar Schokland zouden kunnen gaan. Maar buiten de waard gerekend. Al bij de eerste stap, onze eigen stoptrein naar Amersfoort hadden we zodanig vertraging dat we de bus in Harderwijk naar Lelystad misten. We hadden er de pest in, maar besloten om door te zetten. Met de volgende stoptrein naar Zwolle en daar stond gelukkig de Intercity naar Lelystad voor ons klaar. Daar de bus naar Emmeloord, overgestapt in de bus naar Nagele en het laatste traject gelopen. Dat was nog een heel eind, maar een alleraardigste meneer uit Urk die op een parkeerplaats zijn Tom-tom stond uit te proberen was direct bereid om ons die paar kilometer - voor een auto een hanetree -  naar museum Schokland te brengen. Het bleek dat het bezoekerscentrum nog verderop was aldus Paul die ik goddank met de GSM kon bereiken.

Geanimeerde discussie over de chemie van het
opgeboorde keileem. Voelde fijn-zanderig aan. Ontstaat
door de schurende werking van de gletsjer.

Die goeie Lex kwam ons ophalen en zo waren we - wel als laatsten - toch nog op tijd voor de geologie excursie van Paul voor de verzamelde PROIRA-ten en een stel partners.

De groep luistert naar Paul

Hij liet ons de verzameling gletsjerstenen zien die hier in de stenentuin worden tentoongesteld. Hij deed een boring. Professioneel liet hij ons met een druppeltje zoutzuur zien dat er in de keileem geen kalk zat en in een bepaald gesteente juist wel; het bruisende CO2 was het bewijs. Schokland is onthutsend klein, althans smal geweest; inderdaad niet echt bewoonbaar. Het besluit van 1859 om het eiland gedwongen te ontruimen is volkomen terecht geweest. Tegen de achtergrond van het boek van Auke van der Woud, Koninkrijk vol sloppen, zou hier op dit grauw-arme plekje een apart hoofdstuk geschreven kunnen worden.
Paul had de dag uitstekend georganiseerd. We konden terecht in het bezoekerscentrum waarvan hij ook vrijwilliger is. Er was koffie en we genoten er onze zelf meegenomen lunch en zaten natuurlijk uitgebreid met elkaar te kwaken zoals we dat vanouds gewend waren. Ongelooflijk wat een cohesie de groep alweer kent na die paar bijeenkomsten. Ik geniet er geweldig van.

Een imposante holenbeer die hier ook
leefde in de ijstijd en ....... had er een botje in!

Na de lunch gingen we naar het Schokker museum. Dat was verrassend interessant met allerlei vondsten zoals een skelet van een jager-verzamelaar die hier 4000 jaar geleden was begraven; zo lang is deze plek dus bewoond geweest nog met beesten als de wolharige neushoorn en de mammoet. Wat mij opviel aan dit skelet was dat de persoon zo groot moet zijn geweest en dat het skelet er zo ontzettend gezond uitzag; stevige botten.
Nog een bezoek aan de fundamenten van een kerkje aan de zuidpunt van het eiland waar ooit een van alles verlaten vuurtoren heeft gestaan nadat het eiland onbewoond was.
En tot slot het culinaire hoogtepunt van de dag een fantastisch diner bij restaurant "Het Achterhuis" op Urk. Ik heb daar een onvervalst fantastisch bord gebakken paling gegeten zoals ik het alleen nog maar uit mijn herinnering ken van restaurant "De Siphon" in Damme, België.
Die goeie Lex bood ons aan om ons met de auto naar Bilthoven te brengen. Ben hem daar dankbaar voor want als we met OV naar huis hadden moeten gaan dan hadden we het diner aan onze neus voorbij laten gaan. Ik ga zeker nog een keer daar op Urk lekker vis eten!

De vriendelijke dienster bood aan om staande op een stoel deze foto te schieten
Vanaf het raam links: Huib, Aart, Paul, Kees, Chris, Ferry. Aan de kop van de tafel Wim en dan
verder: Roos, Gillis, Lex, Nel, Hans en Pieter
Op de foto ontbreken Anneke en Cees, die gingen door naar Friesland en Marleen

Wandelen, dat is gezondheidszorg!

Toen ik afgelopen dinsdag zo bij de dokter op de behandelbank lag kwam ik met hem in gesprek. Hij vroeg mij of ik nog veel aan beweging deed. Mijn wat uitgedijde gestalte deed hem misschien wat twijfelen. Maar toen ik enthousiast vertelde dat wandelen onze grote hobby was kwam hij met de opmerking dat lifestyle en met name lichaamsbeweging meer dan 50% uitmaakt v.w.b. gezond zijn en blijven, mijn stokpaardje dus. Ik was zo ingenomen met deze bevestiging van wat ik al meer dan 40 jaar van mening ben en ook probeer uit te dragen. Maar ja, die wat uitgedijde gestalte was Roos ook al opgevallen. Dus maar weer eens minder eten en flink aan de wandel.
Vandaag had ik een VvE dag; 'smorgens een offertegesprek met een schildersbedrijf en om 14.00 uur zou er een nieuwe watermeter voor de flat worden geplaatst en daar zou ik voor als huismeester fungeren. Maar tussen die twee afspraken door liep ik kordaat door het bos te wandelen; lekker stevig tempo en in gedachten bij dat gesprek met dokter Jos. En toen bedacht ik mij dat dit dus echte gezondheidszorg is; bezig zijn met je gezondheid. En dat alles wat wij "gezondheidszorg" noemen is feitelijk ziekenzorg. En wat we "preventie" noemen in het kader van bevolkingsonderzoek, is, afgezien van schoonwater voorziening en vaccinatie, niets meer dan vroeg-diagnostiek waarvan het maar sterk de vraag is of je het de onwetende bevolking aan mag doen vanwege de ongewenst bij-effecten.

Wandelboekie wegbrengen naar Edam

Het restant van een dijkdoorbraak uit de 17e eeuw

Het zou vandaag een droge dag worden met veel wind. Had ik Roos eerder per chat voorgesteld om vandaag naar Antwerpen te gaan, en dat later veranderd in het voorstel om van Maurik naar Wageningen te gaan lopen daar werd het uiteindelijk Monnickendam-Edam, een étappe van het Zuiderzeepad die ik overigens niet eerder had gelopen.
De laatste tijd heb ik met Ab een paar étappes van het Trekvogelpad over de Veluwe gelopen en daar was hij enthousiast over. En aangezien deze rood/wit gemarkeerde paden hem onbekend waren heb ik het boekje van het Trekvogelpad voor hem aangeschaft via wandelnet.nl. Ik loop zelf eigenlijk nooit meer met die boekjes - heb er overigens een grote stapel van liggen - omdat ik liever met de GPS loop; de tracks kun je ook via wandelnet.nl downloaden en dan heb je altijd alles ter beschikking. Bekende fluitje van een cent. Ab woont in Edam dus gingen we het boekje maar brengen.
Met de trein naar Amsterdam en verder met de bus naar Monnickendam; een verrassend mooi plaatsje. In een gezellig restaurant een kop koffie genomen om even in alle rust af te kunnen wateren en vort met de geit. Ik had de richting uitgezocht rekening houdend met de harde zuidwestenwind. Het waaide inderdaad krachtig en dat deed het kennelijk in het verleden ook nogal eens toen het IJsselmeer nog Zuiderzee was. Op diverse plaatsen bij de zogenaamde "braken", plaatsen waar vroeger de zee was doorgebroken, stond een bordje met een jaartal. En niet alleen 1916, maar ook uit de 16e en 18e eeuw. Wat zal er hier geleden zijn!
Maar wij genoten van het prachtige uitzicht en hebben het boekje af kunnen leveren wat Abs' echtgenote was thuis.

Hoe zou de paté smaken?

Vol verwachting wordt de paté geopend

 Spannende dag vandaag; de patébak zou geopend worden en de smaak mocht zich onthullen. Maar eerst aan de gezondheid werken; om 9.00 uur meldden we ons beiden bij Debbie voor de Pilatesles, inmiddels ook al een klein beetje routine voor mij. Het is een prachtig samengesteld pakket van oefeningen die erop zijn gericht om het middengedeelte van het lichaam te versterken; dus minder gericht op kracht in de armen, hart of benen maar op de buikspieren, rugspieren en de spieren in je romp waarvan je je eigenlijk niet bewust bent geweest dat je die bezat, laat staan aan kon sturen. Al lachend voorspelt Debbie dan dat je die spieren de volgende dag wel zult voelen. Dat is vaak wel het geval, maar je voelt je er heel wel bij. Ik merk echt effect van deze lessen; ik loop de dag erna absoluut meer rechtop en dat na bijna 68 jaar van "verkeerde houding". Als kind hoorde ik al: "loop eens wat rechterop". Maar mijn moeder had dat zelfde, altijd met een wat gebogen rug.

Hij ziet eruit zoals het hoort en smaakt nog perfect bovendien

Roos moest direct weg na de les van Debbie; ik heb nog even in de natte sauna uitgezweten en daarna wat uitgerust. 's-Middags moest ik naar de huisarts om twee plekjes met plaveiselcelcarcinoom te laten wegsnijden; niet maligne; heb het al op een eerder plekje gehad en dat is PA onderzocht. Volgens dokter Jos zijn het een soort plekjes als de roestplekjes op een auto; niets ernstigs dus.
Daarna hebben we de paté de gelegenheid gegeven zich in volle glorie te openbaren. Ik haalde het deksel eraf en daar roken we het al; de echte paté de campagne geur; heerlijk! Vet verwijderd en de eerste plak afgesneden en geproefd; het bekende engeltje op de tong; kan de vergelijking met de Franse patés doorstaan.
's-Avonds na het bridgen, bij de nazit met Ary en Paulien merkte ik aan mijn enthousiaste bijdrage aan het gesprek toen het over de paté ging hoeveel al dat gekook en voedsel i.h.a. voor me betekent.

Koninkrijk vol sloppen

Dit keer een leesadvies van vriend Peter C., het boek Koninkrijk vol sloppen van Auke van der Woud, ingenieur net als Peter. Auke is gepromoveerd op onderzoek omtrent de 19e eeuw; of ik zijn proefschrift ooit kan bemachtigen is maar de vraag, maar ik zou het ook graag lezen want het hier genoemde boek is van begin tot eind niet alleen helder en boeiend, maar ook vaak onthutsend en doet mij ook vaak aan het heden denken.
Allereerst de enorme kloof die in de negentiende eeuw gaapte tussen de "have-nots" en de gegoede burgerij; de helft van de bevolking leefde in een ontluisterende armoede, slechts vergelijkbaar met die misschien nog voorkomt in de allerarmste sloppenwijken van Calcutta; stront in de straten, honger, kinderarbeid en uitzichtloosheid. En toch trok men in die tijd van het misschien wel arme, maar toch beter leefbare platteland naar de lokkende stad. Het leven in de grootsteedse sloppen is heden niet voor te stellen evenmin als de uitbuiting van de arbeidende klasse tijdens de industriële revolutie. Krankzinnige werktijden, kinderarbeid en uitzuigen; misschien niet in die orde als ik onlangs las in het boek over het leven van Roger Casement, "De droom van de Ier", waarin de nog veel onmenselijker uitbuiting van de inheemse bevolking van de Congo en het Amazone gebied, eveneens in de negentiende eeuw wordt beschreven.
En dan het technische probleem van het afvoeren van het vuil van de stad en het verder verbeteren van de hygiëne. De beschrijving van de stank in zo'n stad met grachten als open riolen, mesthopen. De behuizing van de mensen in overvolle krotten waar geen frisse lucht en licht binnenkwam met een onwaarschijnlijk walgelijke binnenatmosfeer. Terwijl ik dit schrijf zet ik gewoon weer een "vies gezicht", net als tijdens het lezen hierover.
Maar wat ik mij ook realiseerde is dat ik daar zelfs als na-oorlogse NLer nog wel iets van heb meegekregen. Ik heb nog een vakantiebaantje gehad in een plastic verwerkende fabriek middenin de Jordaan, inclusief chemische stank. Ik heb daar zelfs metalen buisjes staan ontvetten op een zolder met een teil trichloorethaan (sic) en een open raam als ventilatie?! Ik weet ook nog goed dat wanneer we naar mijn opa en oma gingen in Zaandam er vlakbij het station, bij de brug met het beeld van Jan Wolkers een walgelijke stank was uit de sloot. En waar ik in de vijftiger jaren kwam te wonen was een "asocialenbuurt", daar woonden mensen bij elkaar die uit zo'n volksbuurt kwamen en maar moeilijk konden wennen aan het leven in de geordende burgermaatschappij; prima lui overigens, misschien een beetje vreemd af en toe en een bijzonder goed sociaal experiment van de toenmalige B&W vind ik tegen de achtergrond van dit boek. En daar stond bij iemand een paard in de gang; zo ging dat daar. Vonden we wel gek, maar nu begrijp ik dat wel. En verder herinner ik mij dat er in de veenkoloniën nog zo'n watervervuiling was door de aardappelmeelfabrieken dat de rottingslucht niet te harden was en het vieze schuim over de weg werd geblazen vanuit de kanalen. Dus het is allemaal nog niet zo lang geleden.
En wat ik allang wist maar nu ook weer eens heb kunnen lezen is dat het beschikbaar maken van schoon drinkwater de belangrijkste factor was in het terugbrengen van de sterfte en het verhogen van de levensverwachting, kortom de kwaliteit van leven.
Ik heb dit boek in een ruk uitgelezen ondanks de ruim 400 pagina's en ik kan het eenieder aanraden.

Eindelijk eens paté maken

Na het bezoek gisteren aan Veldvarkens in Zelhem heb ik een onweerstaanbare neiging om nu eens de echte Paté de campagne te gaan maken, althans te proberen die te maken. Ik heb nu echt alle ingrediënten in huis dus moet het ermaar eens van komen. De afgelopen jaren heb ik een hele set aan documentatie aangeschaft: allereerst de Dikke van Dam en op zijn advies het boek "In de Franse keuken", destijds uitgegeven door het Parool en aangeschaft via het onvolprezen www.Boekwinkeltjes.nl en tenslotte een geheel aan het maken van paté gewijd boek dat ik jaren geleden tegenkwam in de bibliotheek van hotel het Boschhuis in Ter Apel tijdens het ontbijt en eveneens besteld via boekwinkeltjes.nl

Recept op advies van “De dikke van Dam” gebruik gemaakt van het Time-Life boek, uitgebracht destijds door het Parool: “In de Franse keuken”.

De hoeveelheden eerst maar eens uitgerekend voor mijn Creusot paté terrine. Deze heeft een volume van 700 ml.

Originele recept, waarbij ik vulsels als kippenlever, ham en ossentong weglaat. Mijns inziens bevat een paté de campagne slechts vlees, lever, vet, bind - en smaakstoffen.

500 gram gemalen spek

750 gram gemalen mager varkensvlees

750 gram gemalen kalfs -, rund - of varkenslever

250 gram gemalen mager kalfsvlees

70 gram boter

5 eetlepels fijngehakte ui of sjalot

0,5 theelepel fijngehakte knoflook

Een wijnglas cognac

3 eetlepels room

2 theelepels citroensap

2 eetlepels bloem

1 los geklopt ei

1,5 eetlepel zout

Versgemalen zwarte peper

Vers varkensvet in dunne plakken voor het beleggen van de terrine

Het totale volume van dit recept bedraagt ongeveer 2300 ml; is voor 10-12 personen als voorgerecht. De omrekeningsfactor naar 700 ml is eenvoudigweg 3. Dan kom ik op de volgende receptuur:

170 gram gemalen spek

250 gram gemalen mager varkensvlees

250 gram gemalen kalfs -, rund - of varkenslever

85 gram gemalen mager kalfsvlees

25 gram boter

2 eetlepels fijngehakte ui of sjalot

0,2 theelepel fijngehakte knoflook

50 ml cognac een derde van een wijnglas

1 eetlepel room

een klein theelepeltje citroensap

een kleine eetlepel bloem

1 scheutje van een geklopt ei (een derde deel)

0,5 eetlepel zout

Versgemalen zwarte peper

Vers varkensvet in dunne plakken voor het beleggen van de terrine

De werkwijze:

Doe de gemalen vleessoorten in een mengkom. Gaar op laag vuur de sjalotjes en de knoflook in de boter. Schep de uitjes uit de boter en voeg dit bij het vleesmengsel. Doe de cognac in de hete pan en kook deze in; schraap de pan goed schoon en voeg bij het vleesmengsel.

Voeg room, meel, ei, zout en citroensap toe en flink wat verse peper en meng goed met de hand of met de mixer.

De terrine bekleden met dun gesneden vers spek. Vullen met het mengsel; bekleden met vet spek en een groot laurierblad. Bedekken met aluminiumfolie en deksel erop.

Afbakken in de oven au bain Marie, ged. 2 uur op 170 graden. Ik ga het eerst maar eens in mijn grote Creusot pan doen met water op 100 graden. Na afkoelen in elkaar persen met gewicht. Eerst afkoelen tot kamertemp. en dan in de koelkast. Ik ben ontzettend benieuwd! Het water loopt me in de mond.

De vleespotten van Zelhem en Groenekan

Tevreden geknor van de zogende zeug

Roos en ik zijn ouderwetse Slowfooders d.w.z. wij gaan voor traditioneel, en we gaan voor kopen direct van de producent. En zo betrekken we ons rundvlees van boerderij "Boom en Bosch" in Groenekan en ons varkensvlees van "Veldvarkens" in de wereldplaats Zelhem. Nu wilde het toeval dat in beide gevallen werd geslacht op het moment dat wij in Parijs waren en moest het vlees vandaag opgehaald worden. We hadden de taken verdeeld: Roos zou naar Boom en Bosch gaan en ik naar Zelhem; nou, dat heb ik geweten, wat een wereldreis?!
Om 11.00 uur met de stoptrein naar Utrecht; de Intercity naar Arnhem had meer dan 10 minuten vertraging; de trein naar Doetinchem was al weg, dus een half uur wachten. De aansluiting op de bus was erg ruim zodat ik mij een uur moest vermaken in Doetinchem; lekker kaasbroodje van de Hema genuttigd. De wandeling naar "Veldvarkens" was heerlijk; lekker in het zonnetje, weidevogels en stilte alom. Jorieke stond me al op te wachten en zij leidde mij rond langs alle zeugen, biggen en beren. Ze hebben allerlei soorten varkens: Cune Cune, Mangalica, die ze zelf liever gewoon wolvarkens noemen, Duroc, het bekende franse varken en Bonte Bentheimer. Waar het volgens Jorieke vooral om gaat is dat de varkens beweging krijgen en de tijd krijgen om te groeien. Ze kruisen alles door elkaar, wel met een achterliggend plan overigens.
In een van de weilanden lag de zeug haar nog kleine biggen te zogen; fantastisch gezicht. Ze maakte een lignest voor zichzelf in orde, ging op haar zij liggen en maakte met knorgeluiden duidelijk dat het snacken geblazen was voor de kleintjes. Nou, die lieten zich dat niet ongezegd en deden zich tegoed aan de overvloedige moedermelk. Je kon aan het tevreden geknor van de zeug horen dat ze het allemaal heel aangenaam vond. Ik genoot er van om het te kunnen aanschouwen.

Heerlijk biertje gedronken bij "Het witte paard".

Toen weer terug naar Doetinchem, maar nu met bijna 10 kilo Wolvarken in de rugzak, want daar kwam ik voor. Sándor Schiferli, mr Slowfood voor intimi, doet altijd erg gewichtig over de Hongaarse Mangalica dus daar wilde ik graag van proeven en Jorieke had via facebook aangegeven dat er een wolvarken geslacht zou worden; vandaar deze hele trip. De score betrof een aantal ribstukken, buikspek en twee zakken stoofvlees; ik zal het mij laten smaken.
Intussen sjokte ik terug naar de bus in Zelhem. Ik had kennelijk iets minder moeten treuzelen want de bus reed net voor mijn neus weg; weer een uur wachten, maar dat zou niet tegenvallen! Bij "het Witte Paard", de uitspanning aan de overkant van de bushalte heb ik twee overheerlijke Duitse biertjes gedronken en een broodje "Verschrikkelijk" besteld. Het was inderdaad verschrikkelijk lekker.
Uiteindelijk aangekomen op station Doetinchem; blijkt de aansluiting daar structureel "klote" te zijn, dus weer 25 minuten wachten. In Arnhem en Utrecht liep het met de kwartiersverbindingen allemaal naar wens. Uiteindelijk was ik om 20.00 uur bij Roos voor een lekkere kop koffie en nazit. Ik was wel wat moe al met al.