Een ode aan Winston Churchill

Op weg naar Lesbos, afgelopen vrijdag was ik begonnen aan het boek "De Churchill factor" van de pen van Boris Johnson. Ik heb het vanavond uitgelezen; overdreven Brits subjectief, maar wel heel informatief en leuk om te lezen. Als lezer moet je wel kritisch zijn met dit boek.
Boris troont de lezer mee op een soort bedevaartstocht langs alle plekken - althans in de UK - waar voor Winston belangrijke gebeurtenissen plaatsvonden zoals de plek waar hij werd geboren, waar hij schilderde en waar hij werd begraven. En natuurlijk de plekken waar hij de politiek bedreef, waar hij zijn land leidde in de bloedige WO II. En daartussen vertelt de schrijver over het onwaarschijnlijke doorzettingsvermogen, overtuigingsvermogen en werklust van deze levensgenieter; Churchill was verzot op lekker eten en vooral drinken en vergeet niet zijn legendarisch sigarenverbruik; geschat wordt dat hij in zijn lange leven 250.000 sigaren rookte; hij schijnt ze meestal niet volledig op te hebben gerookt en gaf de enorme peuken o.a. aan zijn tuinman. De schrijver adoreert zijn onderwerp duidelijk maar is ook duidelijk in het wijzen op de fouten; Gallipoli in WO I met name, maar veel meer dan dat.
Het charmeoffensief waarmee hij de VS WO II in wist te slepen. Staat ontzettend leuk beschreven in de Lanny Budd serie van Upton Sinclair; een anecdotisch verhaal betreft Churchill in een soort babydoll en zelfs in z'n blootje bij de president van de VS. Vergelijkbaar schrijft ook Boris Johnson over deze merkwaardige gebeurtenis.
Wonderlijk Brits is de wijze waarop de auteur volledig voorbijgaat aan de doorslaggevende rol die de VS hebben gespeeld bij het beëindigen van WO I; hij doet alsof het om een overwinning van de UK gaat, terwijl zonder dat ingrijpen die oorlog waarschijnlijk als een nachtkaars was uitgegaan en Europa een onbekende toekomst tegemoet was gegaan met louter verliezers.
Terwijl ik het boek las kreeg de figuur Churchill voor mij wel meer profiel; natuurlijk was mij wel bekend dat hij jarenlang, vanaf 1930 al, het gevaar van Nazi Duitsland had onderkend i.t.t. veel van de politieke zegslieden in de UK. Maar hij was meer dan dat; het gedachtengoed van een verlicht liberaal als onze Rudolf Thorbecke maakt toch ook deel uit van zijn profiel en dat waardeer ik wel heel bijzonder in deze ijzervreter die merkwaardig genoeg ook het plan had bedacht om na WO II met de restanten van de Wehrmacht door te stoten als een soort afsluiting van de tweede WO en de Sovjet Unie te verslaan?! En dat terwijl die zelfde Sovjet Unie - je kunt over het systeem denken wat je wilt - wel het leeuwendeel van de gevechtskracht had geleverd om Hitler-Duitsland op de knieën te krijgen. Niet zo fris eigenlijk. Maar minimumloon, maximale werktijden, theepauzes voor de werkenden zijn ook producten van Winston.

Buste van Napoleon stond op de werkplek van
Churchill?!

Johnson eindigt ermee dat de wereld er zonder Churchill heel anders zou hebben uitgezien. Dat is ongetwijfeld waar, maar dat geldt voor vele personen, ook voor de terecht zo verfoeide Stalin en voor Hitler, voor Roosevelt en niet minder voor de dappere piloten, soldaten en noem maar op. En denk eens aan Bismarck en niet te vergeten Napoleon, toch feitelijk de grote aanstichter, historisch gesproken van de 200 jarige vijandschap tussen Frankrijk en Duitsland; Napoleon, kennelijk het grote voorbeeld voor Winston Churchill want hij had van deze zelf benoemde keizer een buste op zijn werkplek. Dat kon ik echt niet rijmen; zal wel aan mij liggen.