Juist niet over mededogen

Merkwaardige coïncidentie in mijn leeshistorie; las ik vorige week het boek van Frans de Waal over de evolutionaire ontwikkeling van empathie van onze soort, de Homo Sapiens Sapiens, het boek "de Bonobo en de tien geboden", daar las ik de laatste dagen het boek van Sönke Neitzel en Harald Welzer onder de titel "Soldaten, over vechten doden en sterven". De twee boeken gaan vanuit volmaakt verschillende invalshoeken eigenlijk over het zelfde: hoe gaan wij met elkaar om en hoe kun je dat gedrag verklaren; gaat het bij de Waal om empathie, daar gaat het bij Söntke om het tegenovergestelde, hoe komt "de soldaat" onder oorlogsomstandigheden tot het gruwelijk gedrag dat wij kennen, niet alleen uit WO II maar ook uit andere oorlogssituaties. Met name de oorlog in Vietnam komt aan de orde in dit boek.
Roos zal wel denken: "man, hou toch eens op met die boeken over oorlog", en ze heeft wel gelijk; het lezen daarvan stemt me treurig. Het boek van Söntke is gebaseerd op nog niet zo lang geleden ontdekte en vrijgegeven verslagen van afgeluisterde onderlinge gesprekken van Duitse krijgsgevangenen van WO II.
Het boek was niet in onze eigen Biltse bibliotheek en moest van elders komen; er is vast niet zo veel belangstelling voor. Het leesadvies had ik, als zo vaak uit de Elsevier opgepikt.
Om te lezen hoe afgrijselijk mensen, lees liever: "mannen", in situaties van ongebreidelde macht handelen tegenover weerloze medemensen is ontluisterend. Dat iemand dat mee wil maken en er zelfs stoer over kan vertellen grenst in mijn optiek aan het ongelooflijke, maar toch gebeurde het op grote schaal gezien de enorme hoeveelheid verslagen die hieromtrent werden nagelaten door ijverig typende kantoormensen.
Maar ja, ook in het boek van Frans de Waal wordt een geweldsproces beschreven waarbij het slachtoffer, in de macht van twee soortgenoten werd ontmand en gruwelijk vermoord; kennelijk hoort het erbij?!
Ik laat het hierbij en ga nu maar eens "Ravelstein" van Saul Bellow lezen; ook een leesadvies uit de Elsevier.