Koning Gorilla

Buste van koning Willem III

Vanmiddag op een bankje op landgoed Oostbroek het laatste stuk van de biografie van koning Willem III gelezen onder de titel: Koning Willem III 1817-1870 van de hand van Dik van der Meulen. De indruk die ik heb overgehouden kan in één woord worden samengevat: ontluisterend. Ongelooflijk wat zo'n monarch uit kon vreten zonder eruit gedonderd te worden. Als je je neus maar op tijd laat zien bij een ramp dan word je weer luid geprezen; kennelijk is het "gewoon doen" in de schijnwerpers een eigenschap die je als monarch moet koesteren om geliefd te blijven bij "het volk".
Een ander aspect dat mij heeft getroffen is de vasthoudendheid van de grote staatsman Rudolph Thorbecke die de door koning Willem II in het revolutiejaar 1848 goedgekeurde grondwet heeft omgezet in normale wetgeving tegen de zin van koning Willem III in. Wat hij daarvoor heeft moeten incasseren grenst aan het onmogelijke; het gechicaneer van de koning, belediging, hij heeft alles moeten ondergaan terwijl de koning zijn gang maar ging en zich meer dan liederlijk gedroeg. Ik vind het ontluisterend en onbegrijpelijk dat de monarchie dit heeft overleefd. Het valt niet mee om deze biografie helemaal door te worstelen; de dominantie van de politieke perikelen is wel erg groot. Het is een komen en gaan van kabinetten waarbij een enkele naam nog bekend in de oren klinkt vanwege straten die ernaar genoemd zijn, maar verder zegt het je weinig als mens van deze tijd. Slechts het ongecontroleerd gedrag van de monarch is de leidraad die je als lezer kan boeien; triest eigenlijk. Het enige positieve in zijn gedrag betreft zijn gedrag jegens zijn jongste dochter onze latere koningin Wilhelmina. Maar leest u het zelf maar, het is echt de moeite waard.