Dat noemden ze "porno"

De open haard in Milia waarin menig pagina van
Lawrence'  boekwerk verdween

Zo rond m'n veertiende, vijftiende jaar ben ik een keer stiekem met een enkele jaren ouder vriendje naar de rosse buurt in Amsterdam geweest. Ik had geen idee wat zich daar eigenlijk afspeelde, maar dat het geheimzinnig was dat werd me wel duidelijk. Daar in een obscuur boekwinkeltje lagen "vieze boekjes" in de etalage, waaronder "Lady Chatterlies Lover", van de hand van D.H. Lawrence naar ik later begreep.
Vele, vele jaren later heb ik het boek geleend van de bieb en gelezen. Net als Turks fruit van Jan Wolkers is het een heel liefdevol boek; romantisch, realistisch, maar kennelijk kon dat niet in het begin van de zestiger jaren.
Nog niet zo gek lang geleden hebben Roos en ik in een filmhuis de prachtig opgenomen Franstalige film, gebaseerd op het romantisch gedeelte van dit boek gezien. De film was ook nog eens ontroerend; er waren jonge vrouwen die met tranen in de ogen de bioscoop verlieten.
Nu vond ik laatst bij Roos een onvertaald dus engelstalig exemplaar van dit boek, in pocketformaat en van het zelfde jaar als ik: 1948. Sterk verkleurd, bijna uit elkaar gevallen; leek me uitstekend geschikt om mee te nemen op vakantie en al lezend weg te donderen. Dat heb ik van vriend Dick overgenomen; je neemt een oud boek en je scheurt het deel dat je hebt gelezen gewoon uit; zo kun je een boek ook met meerdere personen lezen.
Tot mijn verbazing is het Leitmotiv van dit boek helemaal niet de overspelige sex waardoor dit boek in ieder geval vroeger zo graag gelezen werd. Het is een boek dat de klassemaatschappij van "good old England" aanklaagt, de schandalige werkomstandigheden van de arbeiders tijdens de industriële revolutie. Het handelt over de positie van de vrouw in de bloedeloze, emotieloze Engelse maatschappij van 100 jaar geleden waarin "the sex thing" een noodzakelijk kwaad was om de soort, vooral de klasse in stand te houden.
Ik heb het boek met genoegen gelezen, waarbij telkens delen met de van ouderdom knisperende bladeren in prullenbakken of open haarden verdwenen.
Ik zal andere boeken van D.H. Lawrence ook weer eens ter hand nemen.