Het houden van kippen I

Toevallig vond ik tussen mijn documenten een uitgebreid stuk, ooit de basis voor een aparte website, over het houden van kippen. De tekst is nog prima en ga ik nu gebruiken voor m'n Weblog. Ik heb gemerkt dat er veel belangstelling bestaat voor m'n Weblog over het bouwen van de kippenren en dan nu over het houden van kippen. Het is te groot voor 1 Weblog, dus er volgen er meerdere over het onderwerp. Nu eerst over wat ze allemaal vreten.

Een bak met korrels krachtvoer; een stukje van de grond,
anders komen er muizen in de bak en lopen de kippen
er dwars doorheen

Wat eten kippen?
Als basis krijgen kippen krachtvoer en daarnaast dagelijks wat ruwvoer, d.w.z. gemengd graan. Met name legkippen moeten voldoende binnen krijgen omdat het dagelijks leggen van een ei veel voeding vraagt. Dus krachtvoer en water moeten permanent beschikbaar zijn. Ook kalk gaf ik de kippen in de vorm van grit; dat strooide ik in de ren en de eierschalen kregen ze weer terug. Wel eerst goed tussen je handen fijn maken. Daarnaast krijgen ze keukenafval. Verder groenvoer niet vergeten; gooi het afgemaaide gras in het hok of bladeren van de paardebloem. Van het bladgroen maken ze de kleurstof die de eieren zo mooi geel/oranje maakt. Verhoogt de smaak van de eieren en ze zijn er dol op.
Drinkwater
Het is belangrijk om er voor te zorgen dat kippen altijd drinkwater hebben. Voor het verteren van het voedsel hebben kippen altijd water nodig. Voer is belangrijk, maar water is zo mogelijk nog belangrijker voor kippen. Vooral in de winter is dat wel eens moeilijk. Ik haalde in de winter gedurende de nacht de waterbak binnen en zette hem dan morgens met lauw water voor het gaas. Dat werkt beter dan dat je de waterbak in het hok zet. 
Kippen zijn zo ontzettend stom dat ze de bak omgooien, er dwars doorheen lopen en er zand in krabben. Daarom werkt het beter om het water buiten de ren te zetten zodat ze met hun koppen door het gaas moeten om te drinken. Het water blijft dan schoon. Ze leren dat snel als ze de waterbak kennen. Je kunt natuurlijk ook zo'n dure waterbak kopen met een drinkgootje, maar een afwasbakje buiten het hek werkt prima en de wilde vogels maken er ook gebruik van.
En dan de stront
Kippen hebben de nuttige eigenschap dat ze weinig kieskeurig zijn met wat ze eten en dat ze ook weinig gevoelig zijn voor ziekten, althans dat is mijn ervaring van meer dan twintig jaar. Als tegenprestatie zorgen ze voor de meest verse eieren die je maar kunt bedenken. De kippen vreten alles op en pikken net zo lang tot het in hapklare brokken is. Kaaskorsten pikken ze net zo lang tot ze helemaal verdwenen zijn. Maar ook ander afval, schillen van appels, sinaasappels, gekookte aardappels; de kippen vreten, pikken, peuteren en krabben het zo lang dat het in de grond verdwijnt, hetzij als stront, hetzij als fijn biologisch afval. Ondanks dat mijn gezin destijds heel milieubewust was, hadden wij geen biobak; alles ging het kippenhok in en dat meer dan twintig jaar. 

Je moet ze gewoon weg jagen om ze niet te verwonden,
zo lekker vinden ze de bij het spitten opgegraven wormen.

Je hoeft het hok eigenlijk alleen maar af en toe diep om te spitten en de grond neemt alle afval en kippenstront op (dat stinkt dan wel, dus regelmatig doen!). Stront en biologisch afval worden in de grond door bacteriën verder afgebroken. De bacteriën worden weer door wormen opgegeten. In de grond leven daarom heel veel wormen die door de kippen ook weer worden opgevroten als het hok wordt omgespit. Je moet gewoon voorzichtig zijn met het plaatsen van de spade in de grond om de kippen niet te verwonden. Zo'n vette worm is een lekkernij! Het enige dat ik nooit in het hok gooi is knoflook afval. Die smaak vind je terug in de eieren; uiterst smerig moet ik bekennen.

Als je genoeg ruimte hebt, is het goed om de kippen jaarlijks te verplaatsen, maar strikt nodig is dat niet. Eerst had ik een moestuin waar ik de kippen in de winter op liet lopen. In de zomer gingen ze naar een andere ren. De snijbonen en de sla deden het prima op de grond die goed bemest werd door de kippen. Na Tsjernobyl wilde ik geen moestuin meer; op de plek van de moestuin kwam de schommel voor de kinderen. De stront bleef gewoon in de ren; de stront uit het nachthok werd in het vroege voorjaar samen met het stro uit het nachthok over het gras verspreid. In het voorjaar vind je niks meer terug van stront en stro. Deze bemesting doet het gras goed; ondanks de arme zandgrond waarop wij woonden bleef het gras in redelijk goede doen.