Boekcitaten

Het gebeurt je niet bij ieder boek, maar toch wel regelmatig, dat je getroffen wordt door een strofe in een boek. De eerste keer dat me dat overkwam was met "Narziss en Goldmund" van Hermann Hesse. De goedmoedige abt van het klooster suste een dispuut tussen twee jonge geleerden op onnavolgbare wijze, althans op onnavolgbare wijze beschreven door Hesse. Uit Demian van Hesse: Een mens komt nooit thuis; daar waar bevriende wegen samenkomen, daar ziet de wereld er een kort moment uit als een thuis.

Thucydides heeft in zijn fantastische geschiedenisboek "de Peloponesiche Oorlog" de redevoering van Pericles neergelegd. Toen ik die voor het eerst las kwam ik op de nogal voor de hand liggende gedachte dat deze redevoering voor de hedendaagse politiek i.c. democratie van groot belang was. En ja, daar bleek ik ook niet origineel in want die redevoering van Pericles ligt ten grondslag aan de Amerikaanse democratie. Maar als je die de eerste keer leest word als door de bliksem getroffen.

Verder de beschrijving in Livius maar ook prachtig vertaald in het NL de ontmoeting van de twee grootste generaals uit de tweede Punische oorlog, de Carthaagse generaal Hannibal en zijn Romeinse tegenstander Scipio: "als verlamd door wederzijdse bewondering zwegen beiden". Van zo'n schitterende bijzin kan ik echt genieten. 

Dat overkwam mij onlangs ook bij het lezen van "Teder is de nacht", de vertaling van "Tender is the night", van Scott Fitzgerald. Dit is een bijzonder boek; in hoge mate autobiografisch naar ik begreep. Tot mijn verrassing speelt het voor een groot deel in Juan les Pins, net als de boeken van de Lanny Budd serie en in de zelfde tijd en gaat het eveneens over puissant rijke Amerikanen in Europa. Dat neemt niet weg dat het taalgebruik van Scott Fitzgerald pareltjes heeft geproduceerd die mij bijzonder aanspreken.

Zo beschrijft hij de gedachten die spelen bij de hoofdpersoon wanneer die in een vliegtuig, "hoog" boven het Zwitsers landschap glijdt (we schrijven 1925 dus zo hoog gingen de vliegtuigen nog niet).

Citaat: "het was eenvoudig van veraf naar de aarde te kijken, zo eenvoudig als wrede spelletjes te spelen met poppen en soldaten. Zo keken staatslieden en commandanten en alle gepensioneerden naar de dingen." Einde citaat.

De wijze waarop relativering hier wordt neergezet vind ik weergaloos. Maar ook een zin als: "Maandenlang had ieder woord als boventoon een andere betekenis lijken te hebben, die weldra zou worden onthuld......", een beschrijving van een situatie waarin de hoofdpersoon, het alter ego van Scott Fitzgerald zelf dus, voor zijn merkwaardige gedragsomslag uit zal moeten komen. 

Ik heb erg genoten van dit boek, dankzij "het lees advies" dat ik destilleerde uit Norwegian Wood.

PS toegevoegd op 6 november 2011
Een weergaloos mooi boek dat ik heden "onder handen heb" is "Het ijzig hart" van Almudena Grandes. Sowieso zeer lezenswaardig maar daarin kom ik ook een citaat tegen dat ik ergens op moet schrijven. Het gaat om de innerlijke beleving van een man na een "verovering" die hij niet voor mogelijk had gehouden:
Hij had geen verweer tegen die machtige ogen, hij kon alleen maar naar haar kijken en luisteren, de geur inademen van haar gesl.... , waarmee alles was doordrenkt, en (en nu komt wat ik zo geweldig vind:) een begin maken met zich haar te herinneren. Hoe bedenk je het: een begin maken met een herinnering; zo voel ik precies de hoogtepunten in mijn leven. Ik bepeins wel eens: "wat zul je je dit later warm herinneren Evert!".