Landelijk EPD afgeblazen

Zojuist ontving ik een bericht van Qure, het onafhankelijk electronisch tijdschrift voor ICT in de zorg: het Electronisch Patiëntendossier (EPD) is afgeblazen. De Eerste Kamer heeft de minister een unaniem "Nee"  verkocht.

Ton Smit, de hoofdredacteur van Qure, ken ik sinds het begin van zijn activiteiten als journalist in de zorg-ICT. Zijn eerste interview als zodanig was bij mij thuis in de tuin. Ooit was ik één van de pioniers op het gebied van ICT in de zorg. Ik werkte toen bij de Stichting Samenwerking Delftse Ziekenhuizen, de SSDZ als coördinator externe communicatie. Mijn taakopdracht behelsde het versterken van de band met de huisartsen die gebruik maakten van de diagnostische faciliteiten, zeg maar de huisartsenlab. functie van het laboratorium. Voor die tijd was ik hoofd lab van het Utrechtse Huisartsen Laboratorium, de SAL, tegenwoordig Saltro geheten. Dat lab kende een ongelooflijk progressieve, zij het zeer eigenzinnige directeur, waardoor het helemaal voorop liep op het gebied van automatisering. Daar deed ik mijn eerste ervaring op het gebied van ICT op zo rond 1980.

Electronische communicatie met de huisartsen, de feitelijke klanten van de SAL was één der speerpunten. Ongelooflijk in die tijd; ik spreek over 1980-1981, ver voor er sprake was van netwerken als Viditel, laat staan van Internet. De eerste werkende (!) proefopstelling was met een acoustisch modem. Je zag de rapporten letter voor letter op de aangesloten printer verschijnen; pure magie in mijn ogen.

Bij SSDZ kreeg ik de gelegenheid om de electronische communicatie op te zetten en na enkele jaren waren alle huisartsen in het werkgebied aangesloten op een netwerk waarmee zij de laboratorium uitslagen binnen konden halen. De samenwerking met zorgverzekeraar DSW maakte dat de huisartsen reeds in een vroeg stadium beschikking kregen over een professionele PC; de netwerkfunctionaliteit werd geleverd door Medimatica Lifeline, toen nog de Stichting Medische Telematica (SMT). Tevens werd voorzien in een geautomatiseerd systeem voor de rekening administratie van de particuliere patiënten. Ja ja, toen hadden we nog tweedeling in de zorg!

Mijn volgende carriëre stap was het deftige consulentschap bij KPMG Management consultants op het gebied van ICT in de zorg. Leuke werkomgeving waar mijn deskundigheid op ICT zowel als op advies gebied toenam.

Vervolgens werd ik directeur van de DHV in de regio waar ik had gewerkt bij SSDZ. Het bestuur drong erop aan dat ik me weer stevig zou inzetten voor de ICT van de huisartsen. Het doel was vooral dat men gemak wilde hebben van de ICT en niet nog meer administratieve rompslomp.

Het eerste wat ik toen heb gedaan, we schrijven 1990, was het schrijven van een notitie onder de titel: "Huisarts en Informatisering 2000", een stuk van het niveau dat je mocht verwachten van een voormalig KPMG senior consultant. Die notitie heb ik aan allerlei instanties verstuurd, waaronder VWS. De noodzaak en de mogelijkheden van Integratie, standaardisatie, ja alles wat je maar kunt bedenken had ik er in opgenomen. Ik kreeg nog jaren later complimenten over deze nota. 

Helaas is er weinig mee gebeurd en moest ik met lede ogen aanzien dat iedereen voortging op zijn eigen eilandjes manier. "Ieder zijn eigen standaard", zei ik wel eens gekscherend. Het aantal systemen (HISsen) nam niet af; als metafoor gebruikte ik graag de spoorwegen van uit de tijd dat er nog meerdere maatschappijen waren: men beconcurreerde elkaar op de railbreedte en niet op de dienstregeling; de huisartsen bleven zich sterk maken voor hun leverancier alsof ze ermee getrouwd waren. De HIS leveranciers probeerden allemaal individueel tot nieuwe systemen te komen omdat de integratie steeds hogere eisen stelde. Dat mislukte vrijwel even zovele keren.

Uiteindelijk werd het instituut NICTIZ in het leven geroepen (ook alweer zo'n tien jaar geleden denk ik zo)  dat alle problemen zou oplossen. Op zeker moment leek het NICTIZ wel een zwart gat waar alle deskundigen uit het veld naartoe werden gezogen; de één na de ander ging bij het NICTIZ werken.
Edoch, de integratie werd gezocht op een manier die kansloos was. Het landelijk schakelpunt (LSP) werd bedacht. De complexiteit werd daardoor dermate vergroot dat een ramp onvermijdelijk was. Critici werden helaas niet serieus gehoord.

Rond 1986 heb ik een demonstratie mogen geven bij de SSDZ aan staatssecretaris Simons. Ik liet hem toen zien hoe je de electronisch verstuurde lab diagnostiek kon toevoegen aan een administratief systeem. Ook hij kon toen niet overzien dat de feitelijk integratie van de gegevens 25 jaar later nog niet gerealiseerd zou zijn. 

Natuurlijk heb ik de ontwikkelingen de laatste jaren slechts zeer terzijde gevolgd, maar vandaag zag ik dan dit berichtje van Qure: Het EPD wordt afgeblazen. Het is volkomen terecht, niet omdat het niet van belang zou zijn maar omdat de uitwerking via een LSP natuurlijk niet de juiste weg is. Een weg die wel kans van slagen heeft is via de Google technologie, waarmee naar mijn mening in no time een veilig EPD kan worden gerealiseerd.
Terwijl ik dit schrijf kan ik mijn lachen nauwelijks inhouden; hoeveel gewichtige vergaderingen zullen er in die 25 jaar niet hebben plaats gevonden; hoeveel papier is hier niet over vol gedrukt. Ik vind het leuk om dit op 1 april te publiceren vanwege het hilarische karakter van dit bericht.