Van Doornspijk naar Elburg

Kruising met het Goorpad

In de Blog van gisteren werd de middeleeuwse kerk van Doornspijk reeds aangekondigd. Het Zuiderzeepad liep vanuit Doornspijk via een dijk loodrecht op de Zeedijk. In het wandelboekje van het Zuiderzeepad stond de naam van deze dijk: de Kerkdijk. In mijn onwetendheid dacht ik dat het om kerkgang ging naar Doornspijk, naar de kerk die ik zojuist aan de Zuiderzeestraatweg had zien staan. Aan de Kerkdijk, een grasdijk, grensde het Goor. Halverwege kruiste de Kerkdijk het Goorpad; op het informatiebord werd aangegeven dat het Goor in vroeger tijden een gemeenschappelijk gebruikt weidegebied was. Nog steeds kent het Goor een apart bestuur en een beheerder die zorgen voor de landbouwkundige kwaliteit van het gebied. Opmerkelijk dat dit gemeenschappelijk gebruik nog bestaat alhier.

Wiel halverwege de Kerkdijk

Weer even verderop een klein natuurgebiedje bestaande uit een ronde poel met rietland eromheen; typisch een overblijfsel van een dijkdoorbraak ook wel een "Wiel" genaamd. Ervoor lag een dode zwaan; de winter en het koude voorjaar niet overleefd.

In de verte kon je "het nieuwe land" goed zien liggen; de Flevopolder. Ooit regeerde hier "de waterwolf" zoals de zee, vanouds de bedreiger van onze vaderlandse integriteit, werd genoemd. Je kunt het je nu niet meer voorstellen. Na de aanleg van de Afsluitdijk in de dertiger jaren is het gevaar voor de Zuiderzeestadjes verdwenen, maar in de middeleeuwen lag dat wel anders. 

Bij een groepje huizen en een boerderij eindigde de Kerkdijk en werd het ook duidelijk waarom die dijk zo heet. Als een schitterend monument lag daar in baksteen het fundament van de Ludgeruskerk, gesticht in de twaalfde eeuw. 

Als altijd ben ik weer onder de indruk van de ouderdom van de Europese cultuur en beschaving; de elfde eeuw, toen Amerika nog "ontdekt" moest worden. Echter, van deze oude kerk is niets meer over dan deze afdruk in baksteen.

Een informatiebord meldt het volgende:

De eerste stenen kerk werd hier omstreeks 1100 gebouwd. Voor die tijd hadden er al twee houten kerkjes gestaan. De plattelandsbevolking uit de verre omgeving onderhield tot 1825 de wekelijkse gang naar dit excentrisch gelegen kerkgebouw. Door een stormramp in februari van dat jaar  leed het gebouw zware schade en een brand door blikseminslag op 18 oktober daarop betekende het einde van een duizendjarige traditie. Een nieuwe kerk verrees aan de Zuiderzeestraatweg, een meer centrale plaats in de Doornspijkse gemeenschap. Aldus het informatiebord. Goed om daar even bij stil te staan. Duizend jaar, dat is nogal wat!

Fundamenten van de Ludgeruskerk