In de wetenschaps bijlage van de Volkskrant stond in de jaren tachtig wel eens iets over de chaos theorie. Wat ik eruit overhield was vooral dat kleine oorzaken, kleine verschillen een fors verschil in uitkomst kunnen veroorzaken. In mijn dierexperimenteel werk voor mijn promotieonderzoek werkte ik met identieke muizen die allemaal met het zelfde werden ingespoten. Ik vond het altijd zo frappant dat de verschillen in uitkomst per muis vaak zo verschillend waren. Sommigen kregen heel snel glomerulonephritis (nierlijden) andere helemaal niet; bepaalde auto-antistoffen kreeg de ene muis wel en de andere niet.
Die individuele verschillen in uitkomst heb ik destijds altijd wel in enig verband gezien met die eerste beginselen van de chaos theorie. Een muis heeft ondanks alles kleine verschillen in voorgeschiedenis of wat dan ook met de andere; het is geen buisje met een chemisch mengsel.
Maar een andere leuke bevinding deed ik in die tijd bij een wijnproeverij. Op vakantie in Frankrijk met een stel vrienden kwamen we bij een klein wijnboertje met een aantal fusten wijn die allemaal uit het zelfde grote vergistingstank waren gekomen maar wel apart hadden gerijpt. De smaken waren grappig genoeg licht verschillend; uitgangsmateriaal het zelfde en toch een duidelijk merkbaar verschil in de subtiliteit van de uitkomst. Wijn en gist in een rijpingsvat is natuurlijk niets anders dan een complex mengsel en de tong is een gevoelig en subtiel meetinstrument waar het smaak betreft. Ook hier legde ik destijds een verband met de chaostheorie, althans dat kleine verschillen en verschil in uitkomst veroorzaakten; het betrof hier bijna een experimentele opstelling.
Maar zo'n vijftien jaar geleden kreeg ik van Roos een boek te leen: De rand van chaos, van de hand van M. Mitchell Waldrop (1993). Dit boek handelt op bijzonder leesbare wijze over complexe systemen en in dat kader over de Chaos theorie, een benaming die mij niet zo aanstaat eerlijk gezegd vanwege de negatieve connotatie van het woord Chaos. Ik zou het liever willen hebben over de theorie van complexe systemen. Het boek heeft mijn inzicht in heel veel zaken ingrijpend vergroot en veranderd.
Complexe systemen zijn rondom ons; een organisme, dus ook wijzelf zijn complexe systemen; een ecosysteem is een complex systeem; een samenleving, maar ook een micro-organisme, een zandduin, een strand. En binnen een complex systeem treedt als vanzelf ordening op als er maar genoeg energie in het systeem zit; een complex systeem kan zich aanpassen aan veranderende omstandigheden. Binnen complexe systemen heb je stabiele situaties die vrijwel onvermijdelijk op zullen treden.
Echter, de zin die mij als een bliksemflits trof ging over het werk van Stuart Kaufmann: autokatalytische kringprocessen en complexe systemen. Ik besefte onmiddellijk dat daar de hoeksteen lag voor het ontstaan van het leven. Hoe dat precies in zijn werk zou moeten gegaan zijn kon ik niet direct overzien; daarvoor waren nog vele jaren van nadenken nodig. Maar dat zal ik ook in dit Blog formuleren.
Die individuele verschillen in uitkomst heb ik destijds altijd wel in enig verband gezien met die eerste beginselen van de chaos theorie. Een muis heeft ondanks alles kleine verschillen in voorgeschiedenis of wat dan ook met de andere; het is geen buisje met een chemisch mengsel.
Maar een andere leuke bevinding deed ik in die tijd bij een wijnproeverij. Op vakantie in Frankrijk met een stel vrienden kwamen we bij een klein wijnboertje met een aantal fusten wijn die allemaal uit het zelfde grote vergistingstank waren gekomen maar wel apart hadden gerijpt. De smaken waren grappig genoeg licht verschillend; uitgangsmateriaal het zelfde en toch een duidelijk merkbaar verschil in de subtiliteit van de uitkomst. Wijn en gist in een rijpingsvat is natuurlijk niets anders dan een complex mengsel en de tong is een gevoelig en subtiel meetinstrument waar het smaak betreft. Ook hier legde ik destijds een verband met de chaostheorie, althans dat kleine verschillen en verschil in uitkomst veroorzaakten; het betrof hier bijna een experimentele opstelling.
Maar zo'n vijftien jaar geleden kreeg ik van Roos een boek te leen: De rand van chaos, van de hand van M. Mitchell Waldrop (1993). Dit boek handelt op bijzonder leesbare wijze over complexe systemen en in dat kader over de Chaos theorie, een benaming die mij niet zo aanstaat eerlijk gezegd vanwege de negatieve connotatie van het woord Chaos. Ik zou het liever willen hebben over de theorie van complexe systemen. Het boek heeft mijn inzicht in heel veel zaken ingrijpend vergroot en veranderd.
Complexe systemen zijn rondom ons; een organisme, dus ook wijzelf zijn complexe systemen; een ecosysteem is een complex systeem; een samenleving, maar ook een micro-organisme, een zandduin, een strand. En binnen een complex systeem treedt als vanzelf ordening op als er maar genoeg energie in het systeem zit; een complex systeem kan zich aanpassen aan veranderende omstandigheden. Binnen complexe systemen heb je stabiele situaties die vrijwel onvermijdelijk op zullen treden.
Echter, de zin die mij als een bliksemflits trof ging over het werk van Stuart Kaufmann: autokatalytische kringprocessen en complexe systemen. Ik besefte onmiddellijk dat daar de hoeksteen lag voor het ontstaan van het leven. Hoe dat precies in zijn werk zou moeten gegaan zijn kon ik niet direct overzien; daarvoor waren nog vele jaren van nadenken nodig. Maar dat zal ik ook in dit Blog formuleren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten