24 januari 2024

Madame de Staël

 


Jaren geleden had ik het boek, "Over Duitsland" van de hand van Madame Germaine de Staël, althans datgene dat in boekvorm in het Nederlands was uitgegeven verworven. Dat zij een beroemdheid was had ik wel opgepikt, maar waarom en haar achtergronden waren en bleven mij onbekend. Wel heb ik het boek destijds open geslagen en wat doorgebladerd maar er absoluut geen steekhoudend oordeel over kunnen hebben: "Duitsland kwam eruit tevoorschijn als een wat ingeslapen agrarische gemeenschap", dat was wat ik, hooghartig uit wat ik gelezen had, opgepikt had. Achteraf schaam ik me voor mijn onnozelheid, nu ik meer over haar te weten ben gekomen en wat meer van het boek heb gelezen. Ergens in de kantlijn - ik moest gewoon een indruk kwijt - heb ik geschreven: "tjonge jonge, wat een wijf!", ik was zo sterk onder de indruk van hoe zij beschreef hoe een doordenkend mens in vervoering kan raken wanneer het iets van diepgaande aard begrijpt of ontdekt heeft: "Het denkende wezen is pas gelukkig wanneer het idee van het oneindige een genoegen in plaats van een last is geworden", hoe bedenk je dit en hoe essentieel is het.
Maar het werd haar niet makkelijk gemaakt door machthebber Napoleon die het niet kon uitstaan dat zij in de vergelijkingen die zij op diverse aspecten maakte tussen Frankrijk en de andere grote landen als Duitsland, Engeland en Oostenrijk ten goede uitvielen voor de niet-Franse landen. Hij ging zo ver dat hij haar grote werk "Over Duitsland" verbood en zelfs een eerste editie totaal liet vernietigen. Ook ontzegde hij haar het verblijf in Frankrijk. Gelukkig is het boek voor de eeuwigheid bewaard gebleven en na het vertrek van Bonaparte alsnog in druk verschenen. Daar kan ik nu dus van genieten. Ik werd door het boek van Andrea Wulf, "Rebelse geniën" over de Jena groep van intellectuelen,  weer op Germaine gewezen en heb het boek opnieuw aangeschaft en ploeter het nu rustig door. De mare gaat dat Schiller en Goethe horendol van haar werden door de stortvloed die zij over haar gehoor uitspreidde, zelfs dat Goethe stiekem gevlucht zou zijn tijdens een bezoek ha ha.  

Geen opmerkingen: