07 januari 2020

Recessie of versobering?

Ooit vroeg ik aan een beleidsambtenaar van "Economische zaken" hoe er op het ministerie werd gedacht over het vorm geven aan een duurzame economie. Tot mijn verbazing bleek hij daarbij een heel andere voorstelling te hebben dan ik van wat het begrip "duurzaam" inhield. Daar waar ik dacht dat "duurzaam" betekende dat het geen tot zeer weinig impact zou hebben op onze leefomgeving, het milieu, daar was de ambtenaar klip en klaar in zijn antwoord: "een economie die voortdurend groeit". Dat was duidelijke taal die mij verbaasd, om niet te zeggen, verbijsterd achterliet.
Inmiddels zijn we zeker twintig jaar en waarschijnlijk zelfs iets langer verder. De effecten van de industrialisatie worden steeds meer merkbaar in de vorm van klimaatverandering. Hoewel er nog steeds lieden zijn die de effecten toeschrijven aan natuurlijke variatie, twijfelen de meesten toch niet meer; het wordt steeds meer manifest.
Maar dat is niet alles; in ons eigen landje zie je mijns inziens dat we tegen grenzen aanlopen; het aantal auto's was niet eerder zo hoog; de "crisis" heeft en klein deukje veroorzaakt in de omzet maar die is weer terug op het oude peil zo niet hoger. De autosnelwegen zijn breder dan ooit en (over)vol, het autogeluid hoor je hier in de provincie Utrecht overal. Het vliegverkeer neemt alleen maar toe; het aantal condensstrepen hoog in de lucht maakt mij vaak enigszins mistroostig. En dan de afvalstroom; een huisgezin heeft tegenwoordig vaak vier afvalbakken voor respectievelijk verpakkingsmateriaal (plastic, frisdrankverpakking en blik), papier en karton, groenafval en zgn. grijsafval. De in mijn ogen enorme bakken zijn vaak meer dan overvol.
Nu las ik dat veel van het in Europa verzamelde oud papier en karton naar China werd getransporteerd om daar weer tot verpakkingsmateriaal gerecycled te worden. China gaat om verschillende redenen, waaronder de vervuiling van veel van het in Europa, m.n. in de UK verzamelde papier nu in China zelf inzamelen en neemt, als resultaat daarvan veel minder Europees papier op.
We komen zo langzamerhand om in de rommel die we op allerlei gebied maken; het grondwater wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen uit de landbouw maar ook door resten van medicijnen, beide per definitie biologisch actief.
De grondoorzaak van de crisis waar we mijns inziens tegenaan gaan lopen is dat we gewoon collectief veel te rijk zijn en het effect daarvan is dat we steeds meer gaan kopen, consumeren, bouwen enzovoorts; daarmee putten we de aarde uit en wordt deze uiteindelijk moeilijk leefbaar voor onze, in de basis zo kwetsbare soort.
Nu lees ik in de krant dat er wellicht een economische crisis  gaat komen, een recessie; de groei is er uit. Dan denk ik toch vooral dat die groei feitelijk volstrekt onwenselijk is; we maken er nu al zo'n troep van met z'n allen. Zouden we niet eens goed beleid moeten maken om met een recessie om te gaan en de economie op verstandige wijze te doen verminderen en de decadente overvloed waarin we nu leven in te zetten om te komen tot zo'n duurzame economie die ik voor ogen had toen ik die vraag stelde aan die beleidsambtenaar, de vraag die ik in het begin van deze blog aan de orde stelde. Overigens ben ik van mening dat zo'n immense ombuiging onmogelijk is binnen een democratisch systeem; Plato dacht er 2500 jaar geleden ook al zo over en dat was niet de minste. Ik zie ook geen uitweg, net zo min als die ambtenaar met zijn eeuwige groei?!

Geen opmerkingen: