13 november 2016

President Jefferson

In de biografie van Alexander von Humboldt, geschreven door Andrea Wulf komt ook vrij uitgebreid de Amerikaanse president Jefferson, opsteller van de onafhankelijkheidsverklaring in beeld. We praten over de Napoleontische tijd, heel aan het begin van de 19e eeuw, dus zo'n 210 jaar geleden. Jefferson was een zeer in wetenschap geïnteresseerde persoon die erg geporteerd was van de natuur, van de landbouw en wars van protocol. Hij kleedde zich opmerkelijk eenvoudig; gesproken wordt van kapot schoeisel en smerige kleding. Maar in al zijn eenvoud was hij een held die het land door zijn brede interesse, zijn bibliomanie en derhalve inzicht in vele zaken de VS verder hebben gebracht.
Von Humboldt kon Jefferson informatie verstrekken over het grensgebied met het Spaanse Mexico toen hij van Napoleon voor 15 miljoen dollar Louisiana had gekocht, een gebied bijna zo groot als Frankrijk. Fascinerend hoe de VS tot stand zijn gekomen met zo'n boerenpresident.

Mijn goede vriend Peter C. is een echte VS-fan en gaat er zeer regelmatig op onderzoek. Als commentaar op deze blog kreeg ik een zeer uitgebreide e-mail waarvan ik hier het voor de ze Blog relevante onderdeel copieer:

Ik bezocht verleden jaar de eveneens 3 geschakelde werkkamers van Thomas Jefferson in zijn villa Monticello nabij Charlottesville in Virginia. Ik moest daar erg aan Harry M denken want alles ademde nog de aanwezigheid van een bijzonder mens. Daar kocht ik een heel goede beknopte bio over hem van Bernstein en natuurlijk een boek over dat Monticello huis, een klassieke villa naar voorbeeld van Palladio op een heuvel in Virginia. Jefferson boeit me al heel lang en is een zeer belangrijke persoonlijkheid in de US geschiedenis. Hij was eigenlijk een politicus tegen wil en dank maar als zeer begaafde homo universalis (waar er niet zo veel van voor handen waren in zijn tijdsgewricht) werd hij in de onafhankelijkheids oorlog getrokken en idd in 1801 de 3 de US president. Zijn boeren status moet je niet overdrijven want hij was een   telg uit een aristocratische plantersfamilie die ook nog eens trouwde met een dochter van zo'n type. Toen die overleed erfde hij ook diens landerijen en honderden slaven die het boerenwerk deden. Met die erfenis zitten de US geschiedschrijvers wel want zijn helden status wordt daardoor wel wat verstoord. Pas sinds 2000 wordt er nu algemeen erkend dat hij een zwarte concubine had, Sally Hemings, die nota bene door zijn schoonvader verwekt was bij haar 'enslaved mother'. Hij heeft vele kinderen bij haar verwekt maar die zijn nooit erkend of hebben zijn naam gekregen en toen hij in 1826 tamelijk berooid stierf waren dat de enige slaven op zijn landgoed die hij in vrijheid had gesteld. Vanwege z'n grote schulden werd de rest verkocht en bleef niet bij elkaar met de gevolgen zoals dat beschreven is in Uncle Toms Cabin. Maar de slavernij was in zijn tijd zeker in Virginia common practice en er was een Civil War voor nodig om die af te schaffen. Het zij zo en de goede kanten van TJ zijn menigvuldig waaronder de zg Louisiana Purchase die jij aanhaalde en de daarop volgende Lewis en Clark expedition die Jefferson beval. Die 2 mannen trokken in ruim 2 jaar door het van Napoleon aangekochte gebied op zoek naar de NW doorvaart naar de Stille Oceaan. Die vonden ze niet maar ze brachten het westen in kaart en namen veel artefacten mee terug.  Ik wil die tocht graag nareizen en ben al geheel voorzien van documentatie daarover. 
Die LenC expeditie was de inleiding van de exploratie van The Far West een ook nogal beladen onderwerp in de US History. Maar dat kan je Jefferson allemaal niet euvel duiden en het is een unieke persoonlijkheid die ook nog eens de architect was van zijn eigen villa en de stichter van de Universiteit van Virginia in Charlottesville. Daar maakte hij op zijn oude dag tevens het stedenbouwkundig en architectonisch ontwerp voor en ik vond het allemaal zeer indrukwekkend. Een paar weken geleden liep ik in Philadelphia weer langs het huis waar hij in 2 weken de Declaration of Independance schreef die op 4 july 1776 werd ondertekend. Sommige mensen hebben het allemaal! 

Geen opmerkingen: