29 oktober 2021

Jacob van Lennep en de 19e eeuw

 


Geert Mak heeft mij op het spoor gezet van het boek "het lege land", van prof. dr Auke van der Woud. Dit buitengewoon leesbare boek vormde enkele decennia geleden de dissertatie waarmee Auke de doctorstitel verwierf. Ongelooflijk met wat een kennis, gepaard aan eruditie en schrijftalent in dit boek samengaan. Geen saaie opsomming van feiten, maar een gedegen getuigenis van vrijwel alle aspecten die in het tijdsbestek in ons kleine landje aan de zee speelden, waarbij de afscheiding van België overigens nog niet had plaats gevonden. Het geldgebrek door de langdurige schermutselingen speelden echter wel een rol.
Het boek spreekt mij buitengewoon aan en doet mij vooral ook denken aan de periode die beschreven wordt: 1795 - 1848, de Franse tijd t/m de nieuwe grondwet van Thorbecke. 
Nu had ik nog een boek in mijn boekenkast, al jaren overigens, maar nog niet grondig gelezen: de voetreis die Jacob van Lennep maakte met van Hoogendorp, de zoon van de Hoogendorp die in zijn "wijsheid" de Oranjes weer naar de lage landen deed komen na de Franse tijd. Ook dat boek kent een verbinding naar Geert Mak; deze heeft het boek namelijk "bezorgd", niet geschreven, dat had onze Jacob zelf gedaan, maar wel voorzien van een interessant voorwoord. De hertaling was door Marita Mathijsen gedaan zodat het ook voor ons 21e eeuwers leesbaar was.
Als je het boek leest besef je hoe het er allemaal toeging in die tijd vóór de industriële revolutie, de tijd nagenoeg zonder olie en kolen, maar met lichaamskracht en paarden. Het geheel van gedachten en kennis over die tijd en de huidige geeft mij veel stof tot nadenken. Ik kom er vast nog wel eens op terug in mijn blog; die heeft als ondertitel niet voor niets: "Overpeinzingen"; al zijn de consequenties van de energie transitie maar het geringste aftreksel van die eerste helft van de 19e eeuw, dan is zij al volstrekt illusoir vrees ik ten zeerste.

Geen opmerkingen: