21 juni 2020

De Ilias weer eens uitgelezen

Homeros blijft mij boeien; de twee fantastische gedichten uit de klassieke oudheid, door de eeuwen heen bepalend geweest voor de Europese bewustwording, de kunsten beïnvloedend. De Ilias is een intens oorlogsverhaal dat er soms niet om liegt en dat je je in verwondering afvraagt waarom in zoveel gruwelijke details beschreven moet worden hoe iemand ter aarde stort, dodelijk gewond door het scherpe brons of met een pijl door verder nauwkeurig omschreven diverse organen waarbij het zwarte bloed uit de wonden gutst. Maar afgezien daarvan is de samenhang tussen de krachten van de goden en de listen en lagen van de krijgsheren zo bijzonder beschreven dat het nu, zelfs meer dan 2500 jaar na het vastleggen door Homeros nog blijft fascineren.
Wat mij overigens ontzettend stoort is hoe men destijds met vrouwen omging. Na een verovering van een stad werden de mannen gedood en de vrouwen als slavinnen meegenomen en gewoon als koopwaar beschouwd. Men ging ermee om of het vee was; daar heb ik de grootste moeite mee. De wrok van Achilles gaat ook over een slavin, Briseïs. Een andere gevangen genomen vrouw, Chriseïs, bezit van Agamemnon en voorheen dochter van een Apollo priester moet worden terug gegeven aan haar vader op gezag van de god Apollo. Daarop eist Agamemnon van Achilleus zijn oorlogswinst, Briseïs. Daarom weigert Achilleus om verder mee te doen aan de oorlog tegen Troje. Daar begint het verhaal feitelijk. Achilleus, de onverslaanbare in wrok zodat de Grieken keer op keer de slag tegen Hector en zijn Trojanen verliezen. 
Wat mij verwondert is hoe men uit de Ilias heeft gedestilleerd dat Achilleus en zijn vriend Patroclos een liefdespaar vormden; daar is geen grond voor mijns inziens.
Het verhaal eindigde weer zo abrupt en onverwacht als ik me van vorige lezingen herinnerde. Het paard van Troje komt helemaal niet voor in de Ilias evenmin als de spectaculaire dood van Achilleus. Die staan in het tweede epos, de Odysseia en zijn fantastisch doorgewerkt door Vergilius in de Aenaeas; moet ik ook weer eens lezen, maar ik vrees dat ik mijn exemplaar heb weggegeven. Nou ja, bieb of boekwinkeltjes kan mij vast wel helpen.

Geen opmerkingen: