21 februari 2023

Waarheid en mening

 

Van iemand verkregen, weet niet meer van wie

Ergens in de bijbel wordt ook de vraag gesteld: "wat is waarheid", in de fabelachtig mooie cathedraal in aanbouw, de Sagrada Familia in Barcelona staat het ook prominent in koper op de grote deur te midden van allerlei andere Latijnse gezegden: "Quid est veritas?", ik vind dat een prachtige vraag die feitelijk niet eenvoudig te beantwoorden is. Misschien dat 1 plus 1 2 is, en dat schijnt dan slechts in de Euclidische wiskunde het geval te zijn, whatever that may be?! Maar ook dat alles een begin zou hebben en niets eeuwig zou kunnen bestaan. Dat gaat mijn verstand volstrekt te boven. Afgelopen week was ik even bang dat ik dol zou draaien in m'n bovenkamer toen ik begon na te denken over ons heelal, onze plek in het alles. Ik kon me niet anders bedenken dat "alles" er "altijd" geweest zou moeten zijn en probeerde me een voorstelling van "eeuwig" te maken. Ik ervaar dat toch wel als mysterie, als zaken waar wij mensenkinderen misschien nooit het antwoord op zullen kunnen geven ondanks hypotheses als de big bang en onze ver gaande kennis over vele aspecten van het universum. 
Als gepensioneerd, dus voormalig wetenschapper realiseer ik me heel goed dat er binnen de wetenschap ook nooit van waarheid gesproken wordt, maar steeds van waarschijnlijkheid wat het ook betreft, maar de kennis is wel degelijk omgeven door een schild van waarborgen en proceskennis. Wetenschapsfilosofie schept zelfs de voorwaarden waaraan wetenschap moet voldoen. Een bevinding wordt als "waar" beschouwd, als meest waarschijnlijk feitelijk, zolang het ongelijk daarvan niet is vastgesteld. Karl Popper heeft daar de belangrijkste grondslag voor gelegd.
Pure en naar de kunst uitgevoerde wetenschap stelt zich open, toetsbaar en falsifieerbaar op. Desondanks komt er heden binnen de gemeenschap een stroming op gang die de waarheidsbevinding van de wetenschap weg hoont onder het mom van: "wetenschap is ook maar een mening", een uitspraak die in mijn oren wat zot klinkt, maar die wel en in toenemende mate aanhang verkrijgt met als gevolg een waaier van uiteenlopende interpretaties over tal van zaken, ook wel als "nepnieuws" bestempeld. Ik vind het een vreemde ontwikkeling waarvan ik mij afvraag wat het gevolg zal zijn. 

Geen opmerkingen: