15 februari 2023

Nederland kampioen Europa economische groei?!

 Liefst 4,5% omdat de consument ongeremd aan het consumeren is geslagen kennelijk aldus de Trouw van vandaag. Economie betekent iets in de zin van "huishouding", dus wat de maatschappij allemaal doet binnen haar huishouding, produceren, verdienen, uitgeven, kopen en dat in een open omgeving met andere huishoudens, c.q. buitenlands economieën. We hebben het aldus de krant heel goed gedaan. Ik heb daar zo mijn gedachten bij. In die zelfde krant staat ook dat we per aardbewoner iets van 17 kg verpakkingsplastic in het afgelopen jaar hebben "gebruikt", beter gezegd, weggegooid. 
Ik vraag me wel eens af wat onze economie zo langzamerhand voorstelt, het is toch niet meer dan op een bijzonder ingewikkelde manier olie verbranden, omzetten naar elektriciteit en daar van alles mee doen wat we wel werken noemen en daarmee geld verdienen waarmee gekocht wordt wat gemaakt wordt met behulp van die olie. 
In het boek van Halliday lees ik dat het voortbestaan van een soort samenhangt met de "fundamentele niche", de omstandigheden die absoluut noodzakelijk zijn voor de soort om voort te kunnen bestaan en niet uit te sterven. Neem als voorbeeld de mammoet die uiteindelijk uitstierf vanuit een positie dat hij op het noordelijk halfrond verreweg de dominante diersoort was. Dat kwam doordat de mammoetsteppe door klimaatverandering almaar kleiner werd en ontoegankelijk doordat de steppe langzamerhand veranderde in moeras en veengebied. Vluchten kon niet meer afgezien van een kleine populatie op het eiland Wrangel die het zelfs tot een 6000 jaar geleden heeft volgehouden met een zodanig klein aantal dat inteelt de soort uiteindelijk de das heeft omgedaan.
Wij mensen hebben het grootste deel van ons 400.000 jarig bestaan in redelijk evenwicht met de natuur geleefd zoals tot voor kort nog op Papua new Guinea. Daarbij zijn wel de grote diersoorten vaak verdwenen doordat de mensen die met succes bejaagden en in de zelfde niche hun voedsel zochten. 
Inmiddels hebben we sinds de industriële revolutie onze eigen habitat en onze fundamentele niche vorm gegeven met behulp van fossiele hulpbronnen als kolen, olie en allerlei ertsen. Dat is met heel veel succes geweest zodat de mens inmiddels de onbetwiste dominante diersoort is geworden als destijds de dino's. 
Maar heden zitten we wel met de negatieve gevolgen van deze overdaad, de CO2 concentratie van de atmosfeer is sterk toegenomen met als gevolg een temperatuurstijging van 1,2 graden op wereldschaal. Het klinkt bizar weinig maar de gevolgen zijn nu al goed te merken, smeltend poolijs, smeltende permafrost, onbegrepen weersverschijnselen m.n. droogte en overmatige regenval, stormen. Aan het eind van deze eeuw wordt volgens Halliday op basis van optimistische schattingen van de klimatologen de 2 graden verhoging bereikt waarmee een situatie zal ontstaan als van de laat-jurassische aarde: in de poolgebieden bevinden zich bossen, geen ijskappen en rond de evenaar liggen grote woestijnen. Op de hoogste bergen kunnen zich nog gletsjers bevinden. We spreken dus over een periode van nog geen honderd jaar.
Ik word van deze kennis behoorlijk onrustig met name omdat ik er in het gedrag van onze economie niets van terughoudendheid terug zie; vreugde over die 4,5 %, het aantal auto's en vliegbewegingen, om maar een paar kleine dingen te benoemen. Het regeringsbeleid dat spreekt over verbreding van de autosnelwegen om maar eens wat te noemen. Niets van "mensen, het gaat grondig mis als we zo door gaan". Nu ben ik de laatste die een regering enige schuld toedraagt hoor, we zijn het collectief die achter elkaar, gedreven door een biologische drive die we hebzucht noemen, steeds maar meer willen terwijl we zo langzamerhand omkomen in de troep. Ik snap het allemaal niet zo goed helaas. Maar ook ik zit nu te schrijven op een elektrisch aangedreven computer bij elektrisch licht en warm alles met een elektrisch fornuis op. Wat zouden we moeten zonder elektriciteit? Het is onderdeel van onze fundamentele niche geworden, dus kunnen we niet meer zonder.   


Geen opmerkingen: