Twee virtuose kunstenaars

De twee kunstenaars die ik het meest bewonder zijn toch wel Rembrandt van Rijn en Johann Sebastian Bach. Door dat weer zo bijzondere boek van Geert Mak over de geschiedenis van de familie Six, te beginnen met de Jan Six van dat bekende portret dat ongesigneerd al die eeuwen bezit binnen de familie Six is gebleven; Jan Six en Rembrandt waren zeker in hun jongere jaren goed bevriend aldus het boek van Mak; het schilderij is van een grote diepgang; ik mocht het voor het eerst aanschouwen bij de grote tentoonstelling van vorig jaar in het Rijksmuseum. Het was of ik een oude bekende tegenkwam zo bekend is dit werk van de fameuze schilder.
Van de weeromstuit heb ik de catalogus van die tentoonstelling tussen de stapel gehaald en ben ik die minitieus aan het lezen; soms wat langdradig maar feitelijk een perfect geïllustreerd leerboek over Rembrandt zoals er ook bestaat over die andere reus, Bach, het boek van John Elliot Gardiner.
Ergens in de catalogus vind ik een strofe hoe Rembrandt worstelde om zijn kunstenaarschap tot uiting te kunnen brengen in een sterk door het onderwerp bepaald stramien; de Staalmeesters werd als voorbeeld gebracht waar in het uiteindelijk resultaat een indringend beeld is neergelegd van een stel vaklieden bijeen in hun beroepsuitoefening. Het deed me denken aan de confrontatie van Johann Sebastian met het lastige thema dat hem voorgeschreven werd door de koning van Pruisen en dat uiteindelijk de basis zou vormen voor "Musikalisches Opfer"; een "onmogelijk thema", maar niet voor de virtuoos Bach zoals die andere virtuoos, Rembrandt de Staalmeesters, de Nachtwacht, vele portretten en ander werk vorm gaf.