Overdracht

De Imam Bayildi rook goed

Afgelopen april, bij het gezamenlijk werken in het insectenreservaat "de Zandkuil" op Texel hebben Bart en ik gesproken over mijn hypothese van de eerste processen in het ontstaan van het leven. Het interesseerde hem en hij pikte daar, spittend in het zand de essentialia al op. In onze latere correspondentie hieromtrent hebben we afgesproken dat hij zich verder in het onderwerp inleest en dat ik hem daarvoor de boeken verschaf. Ik zou graag zien dat hij de fakkel v.w.b. het denkwerk van mij overneemt; hij is ruim 40 jaar jonger en biofysicus. En juist dat grensvlak van fysica en chemie kon wel eens de sleutel worden voor het verder uitwerken van de hypothese.
Het stapeltje boeken lag al enige tijd op mijn zitbank te wachten om overgedragen te worden aan Bart; het zijn de boeken die mij mede hebben geïnspireerd tot de hypothese hoe de eerste levensprocessen zich zouden kunnen hebben vormen uit het gloeiend hete sterrenstof.
De eerste aanzet tot mijn interesse op dit gebied was natuurlijk het verzoek dat ik ergens in de zeventiger jaren van de kunstenaar Harry van Kruiningen kreeg om als biochemicus "deskundig" commentaar te geven bij zijn serie etsen over het ontstaan van het leven. Ik had in die tijd nog nooit nagedacht over hoe dit plaats had kunnen vinden maar vanaf dat moment heeft dit nog steeds onopgeloste vraagstuk aan mijn hersens lopen knagen.

Bart wilde perse helpen bij het koken. Ik denk toch
dat hij vooral van de heerlijke bergkaas wilde snoepen ha ha.

Van Roos kreeg ik ergens in de negentiger jaren het boek: "Op de rand van chaos" van Waldrop en daarin stonden de magische woorden: autokatalytische kringprocessen. Ik voelde als door de bliksem getroffen dat daar de kneep zat. Waldrop verwees naar het werk van Stuart Kauffman.
Het tweede boek op het stapeltje van drie was: "At home in the universe", van Stuart Kauffman. Het boek gaat mij grotendeels boven de pet maar wat ik er vooral uit heb begrepen is dat de vorming van autokatalytische kringprocessen onvermijdelijk is in reactieve, energierijke systemen. Dat dit soort systemen flexibel zijn, zich kunnen combineren met andere en zich aan kunnen passen leerde ik uit het derde boek, over deze zogeheten dissipatieve systemen: "Order out of chaos" van Nobel prijswinnaar Ilya Prigogine. Dat boek gaat mij helaas ook grotendeels boven de pet.

Entropie bleef voor mij toch wel een heel lastig begrip

Mijn toevoeging aan het geheel en daarmee natuurlijk de impetus van de hypothese die in het Engels in dit Blog is geformuleerd is mijn biochemische achtergrond. Als biochemicus realiseer je je dat een levend organisme één groot complex autokatalytisch proces vormt met de Krebs cyclus als één van de centrale motoren.
Vandaag kwam Bart bij ons langs; we gingen hem in de regen van het station halen en liepen door het Houdringhebos naar mijn flatje. Daar gingen we eerst eens lekker thee drinken en Ollekebollekes bedenken. In het gesprek dat zich ontspon leerden we elkaar beter kennen en merkten we dat de klassieke muziek en het wandelen ook gezamenlijke interessen betreffen.
Toen de maaltijd; ik had me nogal uitgesloofd en de tafel stond vol met pannetjes en schaaltjes met twee salades, bruine bonen, snijbonen, couscous, aardappelen, en een pan met jus. Voor vegetarische Bart had ik Imam Bayildi gemaakt waarvan Roos ook een hapje mee at. Ging er allemaal goed in.
Vervolgens doken we de themodynamica in, althans Bart deed zijn uiterste best om mij in de wereld van de entropie in te leiden. Voor het grootste deel landde het niet bij mij, maar het gaf ons wel openingen naar "het stapeltje"; ik pakte Kauffmans' At home en Bart zag direct dat hierin stond wat hij me wilde uitleggen en werd direct laaiend enthousiast.
Uiteindelijk namen we afscheid; ik bracht Bart nog even naar de bushalte. Was een bijzonder genoeglijke dag en verwachtingsvol zien we de toekomst tegemoet hieromtrent.