30 december 2017

DNA als toolbox van de natuur

Conjugatie, waarbij DNA van de ene naar de andere
bacterie overgaat.
Plaatje overgenomen van micropia.nl
Eigenlijk ben ik een rommelaar. In mijn jonge jaren maakte ik overigens met keurig uitgemeten latten en platen mooie constructies; ik denk daarbij aan mijn voliëre kooi ooit gebouwd toen ik een jaar of vijftien was en later, toen ik al met Lien getrouwd was heb ik een meubel gemaakt voor onze geluidsinstallatie met daarin een kastje dat met pianoscharnier gewoon "zuigend" sloot; was echt kastenmakerswerk. Heb er helaas geen foto van en waar het is gebleven is me een raadsel. Ook in Amstelveen heb ik nog e.e.a. in elkaar gezet en natuurlijk later met Anneke het echtelijk bed en de bedden van de kinderen. Maar eigenlijk ben ik, als gezegd een rommelaar en werk ik het liefst met een stapel planken en latten en kijk ik wel hoe ik het in elkaar zal zetten. Toen ik in de Hoflaan een stapel onderdelen van een bestaand kippenhok kreeg van de overburen was ik dan ook van plan om eens te kijken hoe ik daar iets van kon maken in plaats van te vragen hoe ik het kon reconstrueren. Gelukkig greep buurman Laszlo in en hebben we met drie buurmannen in een zaterdagmiddag het schitterende hok weer op poten gezet; heb er nog jaren plezier van gehad.
Vanuit het huisartsenlab had ik een zootje oud hout meegenomen en daarmee had ik een aquariumkastje in elkaar gezet; beetje zagen, passen en meten, afwerken en schilderen; Joke, in haar jonge jaren "yoghi bear" genoemd, speelde er altijd in en daarom noemden we het ook wel het Yogibear huisje; staat nog steeds in mijn hal met daarop de keukenmachine om deeg te kneden; een leuk rommelig in elkaar gezet kastje.
In het boek van Ed Yong over "ons microbioom"  las ik voor het eerst eigenlijk hoe flexibel bacteriën omgaan met hun DNA; zo was er een normale darmbacterie geïsoleerd uit faeces van Japanners - eters van zeewier - die een gen bevatte afkomstig van een volledig andere bacterie die in staat was om de bijzondere bestanddelen van zeewier voor te verteren, waardoor de gastheer er profijt van had. Nu had ik in mijn studententijd ook het verschijnsel conjugatie - waarbij DNA van de ene naar de andere bacterie wordt overgedragen - bestudeerd bij Pseudomonas aeruginosa, maar ja, dat was een laboratoriumsituatie en binnen de zelfde bacteriestam. Maar bacteriën vormen met z'n allen een soort mega organisme waarbij de genen makkelijk kunnen worden uitgewisseld als een soort toolbox. Dat lees ik nog veel duidelijker in het boek "Life"  dat ik onlangs van Dick heb gekregen. Fascinerend! Het deed me sterk denken aan hoe ik bij voorkeur iets in elkaar knutselde; een kippenren maakte ik gewoon van wat er voorhanden was. Zo had ik een keer een stevige paal, afkomstig van een oude ligusterstruik en die liep later gewoon uit tot een nieuwe struik. Maar ook andere palen uit de tuin gebruikte ik. Hokken voor de cavia's van Joke maakte ik van die ouwe latten en platen nog afkomstig van het huisartsenlab en daar moest nogal eens iets aan opgelapt worden omdat die rotbeesten ontsnapten. Ik krijg sterk de indruk dat de natuur ook zo haar evolutieproces heeft doorlopen; als het maar een beetje beter werkte en dan kon het langzaam aan verbeteren of voor iets anders gebruikt worden. Het DNA was de toolbox en werd eventueel van de buren verkregen.
De bijzonder interessante site van micropia, waarvan ik het plaatje heb geplukt geeft veel informatie over de microbiologische wereld en wordt ook besproken in het boek van Ed Yong. 

Geen opmerkingen: