Miskend CO2 effect

 Het volgende heb ik voorgelegd aan de hoofdredacteur van het blad van de Nederlandse Entomologische Vereniging, waar ik al heel wat jaren lid van ben.

Tijdens het wandelen door natuurgebieden - mijn grote liefhebberij - valt het mij jaar na jaar op dat het aantal insecten enorm vermindert. Dit jaar is het werkelijk in en in triest om te constateren dat de bloeiende hagen langs de paden en sloten hun bloesem tentoon spreiden en dat er vrijwel geen insect gebruik maakt van het lekkers dat wordt aangeboden. En dat niet alleen in door landbouw gedomineerde gebieden maar eveneens in ver van landbouw afgelegen plekken, dus zonder "gewasbeschermings chemicaliën", vroeger minder eufemistisch als landbouwgif aangeduide vuiligheid.
Bij mij rijst het gevoel dat er meer aan de hand is en dat het probleem wel eens systemisch kan zijn en (mede?) veroorzaakt wordt door de sterk toegenomen (40%) concentratie CO2 in de atmosfeer. Ademhalingsfysiologie van de insecten is voor mij onbekend terrein, maar naar ik weet spelen zowel O2 als CO2 een rol in de regulatie en die kan voor insecten anders zijn dan voor de mens en andere "hogere" diersoorten. Weet iemand in de vereniging hier meer van?
In NL ken ik slechts 1 gebied dat ver genoeg van landbouwgebied afligt om als "schoon" te kunnen worden betiteld, Schiermonnikoog, weet jij of iemand anders uit de vereniging of daar ook zo'n enorme neergang van de hoeveelheid insecten sprake is? 
Ik zou deze opmerkingen en vragen willen neerleggen in onze vereniging, is dit iets voor een ingezonden brief in ons blad, of weet jij zelf een antwoord op mijn vragen/hypothese?

Bijna per kerende post kreeg ik een vriendelijk, zeer genuanceerd en ter zake kundig antwoord:

Je stipt natuurlijk heel wat aan en het onderzoek naar trends bij insecten staat nog in de kinderschoenen, aangewakkerd door enkele eerste publicaties. 'We' weten er gewoon nog erg weinig van. Wel zijn er veel instanties mee bezig. Naturalis, EIS, Radboud Uni, etc 

Het onderzoek richt zich idd ook op gifstoffen, maar ook op datasets of er wel een trend is (te meten), het meten van diversiteit (oa. automatisch, zie Diopsis) en hoe natuurlijk landschap(selementen) insecten bepalen. Op termijn gaan hier natuurlijk allerlei resultaten uit komen. Ik denk dat je het beste overzicht krijgt door de EIS-nieuwsbrief bij te houden.

Wie je specifiek kunt vragen voor O2/CO2 en insecten weet ik niet.

Ook veldentomologen op Schier ken ik niet.

Grote moeilijkheid is dat er zo veel insectengroepen zijn, dat er nooit algemeen geldende resultaten uit zullen komen. Bij zeer veel insectengroepen zien we de diversiteit juist toenemen (niet biomassa of talrijkheid, daar weten we vaak niks van), zuidelijkere regio's zijn nu eenmaal rijker aan soorten en wij gaan steeds meer lijken op landen ten zuiden van ons. Een groep waar ik aan werk, de hooiwagens, hebben een spectaculaire toename in soortenrijkdom vertoond de afgelopen 20 jaar. Groepen met minder goede verspreiders kunnen mogelijk alle veranderingen niet bijhouden en een dergelijke trend juist niet vertonen. Soorten van water en oud bos lijken het wel goed te doen, door resp. kwaliteitsverbetering en meer dood hout. Soorten van grasland en heide doen het juist weer heel slecht, door resp. intensiever gebruik en stikstofdepositie. 

Dus ja, hier zullen wel nooit algemeen geldende trends en oorzaken uit komen....

Zelf heb ik ook altijd het vermoeden dat fijnstof ook wel eens een heel belangrijke bedreiging voor insecten kan zijn. Het is voor de mensen al zeer schadelijk, dus voor insecten met hun tracheeën en kleinere vaten ongetwijfeld vast ook. Maar ook daar weten we (nog) niks van....

Heel veel vragen dus en ik denk (helaas) niet dat er zomaar iets te achterhalen is bij een simpele vraag of er op Schier nog veel insecten worden gezien...

PS
Inmiddels is er in "FTM", "Follow the money" een artikel verschenen dat een heel ander licht doet schijnen over deze problematiek. Het is buitengewoon waarschijnlijk dat de hele teloorgang van het insectenrijk wordt veroorzaakt door de vergiftiging van het milieu met de zgn. neonicotinoïden, dus door de agrochemie geproduceerd landbouwgif dat in grote hoeveelheden door het agrarisch industrieel complex over de aarde wordt verspreid. Hier de link naar dit bijzonder informatief artikel.