16 februari 2022

Revolusi in het RIjksmuseum

 

Spreekt voor zich


Keurig binnen de tijd, als op mijn tijdslot was aangegeven kwam ik aan bij het Rijksmuseum in Amsterdam. Ik wilde graag de tentoonstelling over de vrijheidsstrijd van het Indonesische volk tegen onze vaderlandse overheersers zien. Het was een strijd die zich voor mijn tijd had afgespeeld, maar die in mijn gedachten steeds had gespeeld sinds het geruchtmakende interview op TV met de heer Hueting; een naam die ik nooit had vergeten. Deze voormalige soldaat meldde over de gruweldaden die "onze jongens" aldaar hadden gepleegd. In de tijd daarna werd hij van diverse kanten voor landverrader uitgemaakt, zo begreep ik uit de berichtgeving. Bij mij riep het toen al gevoelens op van "hoe was dit mogelijk zo vlak na de ervaringen in WO II, waar men altijd zo de mond over vol had". Intussen hadden de wat maatschappelijk bewustere dispuutsgenoten van mij het over het van Heutsz monument dat zou moeten verdwijnen. De vernieling daarvan werd ingezet; één van hen had zelfs een afgehakte messing letter van dit monument als triomf in zijn bezit. Intussen kwam er meer informatie over deze tijd; de naam van Raymond Westerling met zijn gruwelijke praktijken en uiteindelijk het uitgebreide verslag en het boek "Revolusi" van cultuurhistoricus David van Reybrouck, die eerder ook al zo'n onthullend boek had doen verschijnen over de gruwelijke geschiedenis van het koloniale verleden van Belgische Congo. De Europeanen hebben in het verleden wat aangericht in de rest van de wereld hoor!
Een akelig gevoel kreeg ik dan ook bij het bezoek aan de tentoonstelling; de lege lijsten waarin de portretten hadden gezeten van de verschillende NLse hoogwaardigheidsbekleders die in de 400 jaar van de koloniale tijd in de kantoren hadden gehangen. Mij bekroop een gevoel van schaamte, vergelijkbaar wellicht met dat wat Duitse generatiegenoten ondervinden wanneer ze geconfronteerd worden met de  acties van hun voorvaderen tijdens WO II. Verder schilderijen, tekeningen, verhalen, een met kogelgaten doorzeefd hemd van een revolutionair die geëxecuteerd was. De samenstellers van de tentoonstelling hebben geprobeerd om een acceptabele tentoonstelling te presenteren en zijn er niet op uit geweest om er een soort gruwelverhaal van te maken. 
Na deze confrontatie met "de afhandeling" van ons koloniaal verleden heb ik genoten van het weerzien van de schatten van de vaste collectie. Door de corona maatregelen was het aanzienlijk rustiger dan wat ik gewend was van een bezoek aan het Rijks. Daardoor kon ik met name de juweeltjes in de eregalerij in alle rust bekijken; het Joodse bruidje, waarvan Vincent van Gogh ooit zei dat hij er wel 24 uur voor zou willen zitten om te blijven kijken; de Vermeertjes, kleine prachtwerkjes van een meesterschilder; Pieter de Hooch en Jan Steen! Kortom genieten. Maar ook de andere zalen heb ik kalm doorlopen en genoten van het weerzien.

Geen opmerkingen: