08 augustus 2021

Het geheim van de Gucci koffer

 

Dringend leesadvies!

Een geweldig boek van Pauline Terreehorst; een inkijkje in stukje geschiedenis dat velen onbekend zal zijn; de 19e eeuw in het adellijke milieu van Zuid Duitsland. Een voortreffelijke recensie van dit boek is van dagblad Trouw over dit boek is aanwezig op Internet. Het is een mooie aanvulling op het boek over Duitsland dat ik jaren geleden las van de pen van de bekende Madame de Staël; zij maakte een rondreis door het Duitsland zoals het was in de tijd van Napoleon na zijn verovering van een groot deel van Europa. Zij beschrijft Duitsland als een saai land met louter landbouw. Grappig weet ik nog uit dat boek dat Goethe haar niet kon verdragen omdat ze zo nadrukkelijk de boventoon voerde in gesprekken; deed Goethe ongetwijfeld zelf ook bij voorkeur, maar dan liever met wetenschappers zoals Alexander von Humboldt. 
Maar de tijd die in de Gucci koffer van Terreehorst tevoorschijn wordt geschreven is fascinerend en heel anders. Een zich industrieel ontwikkelend land met grote inkomstenverschillen, althans in het grondstofrijke Silezië kent een bijzondere adel die zich vooral bezig houdt met de jacht en het spenderen van krankzinnige bedragen aan onderkomens die je het beste kunt karakteriseren als "kastelen", vaak neo-middeleeuws, maar prachtig.
Terreehorst bedt de ontwikkelingen in rond de geëmancipeerde hoofdpersoon in dit boek, een vrouw die door het "precies op tijd" sterven van haar armlastige, maar adellijke echtgenoot zich vrij kan bewegen, zwemmend in haar familiekapitaal. Met groot respect kijk ik terug op de met archeologische precisie uit de koffer opgegraven historie van Margrith Szapary. Vooral haar emancipatie proces boeit mij bijzonder. Het was in die tijd niet makkelijk om vrouw te zijn (wanneer wel eigenlijk, afgezien van de huidige tijd in West Europa?). 
In het boek wordt ook de eruditie van Pauline Terreehorst duidelijk en zij heeft mij dan ook geïnspireerd tot de aanschaf (ja ja?!) van een tweetal boeken: de oorspronkelijke versie van Bambi, maar vooral, en daar wil ik naar toe, van Effi Briest, een boek dat ik herhaaldelijk ben tegen gekomen in diverse gremia en toch nog zeker wilde lezen. Het is volgens mij het laatste boek van een lees-kwartet aan boeken dat de zwaar ondergeschikte en onbevredigende positie van "de vrouw in 18e-19e eeuws Europa" schetst, naast Madame Bovary van Flaubert, Anna Karenina van Tolstoj en Van de koele meren des doods van Couperus.
Ik ben direct begonnen met lezen en inderdaad begint het al goed en stevig aangezet; binnen enkele tientallen paginaś wordt ze als 17 jarige al geconfronteerd met een veel oudere - haar overigens enigszins bekende - man die haar hand komt vragen en is ze direct verloofd een ongetwijfeld letterlijk en figuurlijk onbevredigend leven tegemoet gaand. Ik word daar niet alleen droef, maar ook behoorlijk boos over na 73 jaar in dit leven te hebben rondgelopen. Hoe kan het toch zo gegroeid zijn binnen onze soort: de Homo Sapiens?! Overigens is het in grote delen van onze wereld nog steeds vergelijkbaar gesteld in de cultuur van omgang tussen man man en vrouw.

Geen opmerkingen: