04 mei 2010

Oostvaarders plassen

Op uitnodiging van de natuurwerkersclub "Kwadijkse vlot" kregen mijn partner en ik de gelegenheid om deel te nemen aan een excursie naar de Oostvaardersplassen. Een buitengewoon frisse, maar ook heel bijzondere plek om te mogen zijn. Het gebied is ontstaan bij de drooglegging van Flevoland. Op de plek van het hedendaagse natuurgebied was aanvankelijk een industrieterrein gepland. Maar door de oliecrisis van de 70'er jaren kwam dat er niet van. Voor de drooglegging, aldus de inleidende lezing van de zeer deskundige beheerder, werd het gebied ingezaaid met rietzaad. Het riet zuigt het water op dat vervolgens via de bladeren verdampt. Edoch, het gebied hier werd aan haar lot overgelaten en de natuur greep onverbiddelijk haar kans. Het enorme rietgebied trok allerlei vogels, maar ook, en dat bleek cruciaal, veel grauwe ganzen die in het gebied de rui doorbrachten. Lekker dobberend in het water waar zij onbereikbaar waren voor roofdieren (m.n. vossen) konden ze rustig de tijd nemen om de nieuwe veren te laten groeien. In die tijd kunnen ze niet vliegen omdat de vleugelpennen zijn uitgevallen. Het malse riet diende als voedsel en zo ontstonden de ruime open plassen die nu zo kenmerkend zijn voor het gebied. Om de ganzen in het gebied te houden zonder de boeren veel overlast te bezorgen werden ook voormalige landbouwgebieden rond het natuurterrein aangekocht en ingezaaid zodat er graslanden ontstonden. Om verruiging tegen te gaan werden voor begrazing tevens Heckrunderen, Konikspaarden en edelherten ingezet. Al met al een heel ecosysteem dat inmiddels een prachtige evenwichtssituatie heeft mogen bereiken. Het aantal geboorten van de grote zoogdieren is in evenwicht met het aantal dieren dat, al dan niet met behulp van de mens, uitvalt door sterfte. Tal van dieren werden door ons gespot vanuit de door een tractor voortbewogen bolderwagen. Het terrein was veel groter dan ik had verwacht. Het aantal grote grazers dat het herbergde had ik niet voor mogelijk gehouden. Zo'n kudde wilde paarden en runderen is buitengewoon imposant.
Maar wat ik niet wist is dat allerlei rietbewoners als het baardmannetje en de blauwborst dankzij dit enorme rietgebied enorm konden uitbreiden en vanuit deze locatie heel Europa hebben (her)bevolkt.
Heel uniek, weet ik nog, werd de spoorlijn naar Lelystad in een bocht om het natuurgebied heen gelegd en van industrialisatie was geen sprake meer.

Geen opmerkingen: