Amerikanen lopen niet

Afgelopen zondag kreeg ik van schoondochter Marjorie een boek te leen: "Amerikanen lopen niet" van schrijver Arjen van Veelen. Aan de hand van wat hij zelf meemaakte tijdens de twee jaar verblijf in St Louis beschrijft hij de omstandigheden in deze stad. Ik moet zeggen dat ik het huiveringwekkend vond wat hij beschreef van binnenuit de Amerikaanse samenleving. De vrijwel volledige segregatie van de bevolking aldaar en de armoede versus een soms puissante rijkdom.
Het verdwijnen van een belangrijk deel van de maakindustrie in de VS; denk maar aan de auto-industrie, maar kennelijk is veel meer naar goedkope productielanden als China verhuisd. Het directe gevolg was een grote werkloosheid. Maar vooral de ongelijke behandeling in deze rechtsstaat van blanke versus donkere mensen tart alles wat ik van een rechtsstaat verwacht.
Arjen beschrijft wat hij om zich heen ziet een beetje zoals John Steinbeck en Geert Mak dat deden in hun reisboeken resp. Op reis met Charlie en Op reis zonder John. Ook zo'n trip waarin je een stuk geschiedenis door het reisverslag weeft. Vind ik een mooie schrijfvorm.
Wat mijn houding jegens de VS betreft word ik al jarenlang heen en weer geschud. Aan het eind van mijn wetenschappelijke carrière had ik de mogelijkheid om gedurende 2 jaar een "postdoc" te doen bij een gerenommeerde immunologie vakgroep in de VS. Het was toen gebruikelijk dat je "een jaar naar Amerika" ging, kennelijk om nog meer ervaring op te doen. Ik had er eigenlijk helemaal geen zin in; vond Amerika gewoon een rot land en was dan ook opgelucht toen ik gewoon hier in NL - zonder te solliciteren - gevraagd werd voor een leuke baan op het Huisartsenlab Utrecht. In de wereld van laboratoriumdiagnostiek voor huisartsen heb ik een groot aantal jaren met plezier en succes mogen functioneren. Daaronder was ook een studiereis met een aantal hotemetoten van andere Huisartsenlaboratoria naar, u raadt het al lezer, de USA. Gedurende twee weken kregen we een grondig beeld van de situatie rond laboratoriumdiagnostiek in dit enorme land; maar ook van het land zelf met z'n opschepperigheid. Alles was groter en duurder en noem maar op; we bezochten tijdens de reis wel drie keer "het hoogste gebouw ter wereld" en overal kreeg je dezelfde prollerigheid over je heen gegoten. "Is dit nu ons voorland", vroeg ik mij af. In een restaurant werd een stuk vlees afgesneden en op m'n bord gelegd waarvan ik dacht: "zo, dat is wel wat veul", kreeg ik nog zo'n stuk; waanzin?! Op straat zag ik mensen wel zo dik als ik niet voor mogelijk had gehouden, maar ook een vent met een overmaatse broek waarin z'n vetschort hotsebotste; jich! Eigenlijk wilde ik zo snel mogelijk weg hier. Maar toen gingen we naar Canada en dat was een stuk prettiger en deed zelfs enigszins Europees aan.
Een volgend bezoek, niet zo gek lang geleden (2014 dacht ik) met vriend Peter C. daarentegen, naar de Westcoast, California vond ik uitgesproken plezierig; daar geen bezoeken aan bedrijven en ook niet van die waanzinnig dikke mensen; had wel wat weg van Europa. We bezochten het Hollihockhouse; met name aan dat bezoek bewaar ik zeer goede herinneringen.
Maar een grote fan zal ik niet worden van de VS en na lezing van het hier genoemde boek al helemaal niet meer. Ik beschouwde destijds de VS als "ons voorland", maar zo erg als het daar is geworden zie ik toch nog niet zo gauw gebeuren hier in NL. Het boek is in ieder geval een echte aanrader! Met dank aan Marjorie.