13 maart 2018

De mutsen voor Nathalie

In 1980 is een wetenschappelijke expeditie gedaan naar Smeerenburg, een traankokerij waar walvisspek werd verwerkt tot vet dat vervolgens in tonnetjes naar het vaderland werd verscheept. De locatie was wat aan de frisse kant, namelijk boven de poolcirkel. Barre omstandigheden dus destijds voor degenen die daar moesten werken. Ongetwijfeld zijn er velen gestorven en onder andere aan deze graven is onderzoek gedaan waar deze blog een afgeleide van is.
Het was natuurlijk ontzettend koud daar en iedereen droeg dan ook een dikke muts; die mutsen waren allemaal zo'n beetje verschillend en kennelijk herkende men elkaar aan de muts. Het is dan ook niet zo gek dat velen met muts en al werden begraven, althans dat bleek bij het onderzoek.
Ergens eind tachtiger jaren werden deze gevonden mutsen tentoongesteld en ik, als actieve vader die zijn kinderen over van alles op de hoogte wilde brengen heb het toen in mijn hoofd gehaald om met Joke en Hugo (de laatste zat zeker nog op de kleuterschool) na schooltijd naar Amsterdam te gaan en naar het Rijksmuseum om deze mutsen te gaan bekijken; hoop gedoe voor die moeë kinderen en het verhaal snapten ze uiteraard niet. Nou ja,ook het vaderschap moet je leren.
Ik ging vandaag na afloop van het tandartsbezoek naar het Rijks; primair om de foto's te nemen van de grote statie portretten bij de TT "High Society"; die heb ik inmiddels in de blog van 5 maart geplaatst.
Maar toevallig had ik gisteren een uitgebreide WhatsApp sessie met Nathalie en nu blijkt dat zij een studie opdracht heeft die eveneens over de mutsen van Smeerenburg gaat. Zij vroeg mij of ik nog over foto's beschikte van een vorig bezoek; het is makkelijker om nieuwe te schieten en dat heb ik vandaag gedaan voor haar.
Daar liggen ze nog zoals ik ze destijds ook heb gezien. Keurig op een rijtje met een bordje met tekst
in het NLs en Engels. Daarboven een fantasie schilderij zoals Smeerenburg er misschien uit had kunnen
zien. Volgens het informatiebordje was de schilder nooit op Smeerenburg geweest; het schilderij is gebaseerd op
wat schetsjes en op aantekeningen van lieden die er geweest waren.
Close up foto van de mutsen uit de 17e eeuw
Met het informatiebordje, niet makkelijk leesbaar.















Op het bordje staat:
Wollen mutsen van Nederlandse walvisvaarders
In 1980 onderzochte archeologen de graven van 185 Nederlandse mannen die in de 17e eeuw op of nabij Spitsbergen waren overleden: walvisvaarders en arbeiders van de traankokerijen. Veel van de skeletten hadden hun mutsen nog op. Die mutsen waren namelijk heel persoonlijk. In de barre kou waren de mannen dik ingepakt. Alleen aan de kleuren en de patronen van de mutsen waren ze dan te herkennen. Dat is vermoedelijk de reden waarom de mutsen mee het graf ingingen.

Geen opmerkingen: