 |
| 1 à 2 haringen in de week voor de broodnodige sporenelementen |
Mijn militaire diensttijd heb ik door kunnen brengen als détaché bij het Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst, het CLB, tegenwoordig Sanguin. Daar heb ik kennis gemaakt met Emar V; hij was eveneens gedétacheerd als dienstplichtig militair maar stond op het punt om te vertrekken bij het CLB. We konden het goed samen vinden en al met al heeft deze Emar een grote invloed gehad op mijn verdere interesses en carriëre. Zo was hij een D66er van het eerste uur (we praten over 1974 toen ik in dienst zat). Vooral door hem ben ik altijd in D66, toen nog D'66 geïnteresseerd geweest en zelfs vele jaren actief lid. Hij werd na zijn diensttijd directeur van het Huisartsenlab in Utrecht en heeft mij op zeker moment gevraagd of ik Hoofd Lab. wilde worden aldaar. Op die manier ben ik in de Huisartsen Laboratorium Diagnostiek terecht gekomen; niet het onbelangrijkste onderdeel van mijn loopbaan, integendeel, daar heb ik het niet-wetenschappelijk deel van mijn loopbaan in gesleten.
Het derde punt was de interesse die Emar had in sporenelementen; een onderwerp waar ik mij nooit mee had bezig gehouden maar dat ik door zijn toedoen uitvoeriger ben gaan bestuderen. Het grote belang van sporenelementen in de voeding voor de gezondheid werd mij duidelijk. Voor mijzelf had dit tot gevolg dat ik vanaf die tijd zo'n beetje dagelijks Dagravit 30 Totaal, 2 tabletten heb geslikt teneinde voldoende zink, selenium en andere essentialia binnen te krijgen. Die sporenelementen zitten niet voldoende meer in de grond (aldus de literatuur van die tijd) waarop onze voedingsplanten groeien. Kunstmest bevat nauwelijks of geen sporenelementen.
En wat heeft dat nou te maken met guano? Welnu, als gezegd is guano grof gezegd ingedroogde stront van zeevogels. En wat eten zeevogels, ja, vis. Dus de guano bestaat qua basis uit de bestanddelen van zeevis, met nadruk vis uit zee, boordevol met alle elementen dus ook zeker de voor het leven essentiële sporenelementen (Jodium, Cobalt, Molybdeen, Koper, Selenium, Zink). Daarin zit naast veel gebonden stikstof en fosfaat natuurlijk ook al die sporenelementen, afkomstig van de vis die de vogels hebben gegeten. In zee zijn alle sporenelementen ruim voorhanden; de plankton zal dat naar behoefte opnemen; plankton wordt opgegeten door de vissen; en de vissen door de vogels kort gezegd. Zo komen de sporenelementen uiteindelijk in de stront en dus in de guano terecht.
Daarom is guano zo'n uitstekende bemesting voor intensief gebruikte landbouwgebieden; naar ik vermoed beter dan de kunstmest die chemisch wordt bereid door stikstof te binden in het Haber-Bosch proces. Naar ik vrees is het tekort aan sporenelementen in onze voeding veroorzaakt doordat bemesting plaatsvindt met kunstmest. Overigens weet ik niet of de sporen elementen niet worden toegevoegd aan de kunstmest; dat is natuurlijk een extra kostenpost en de planten doen het kennelijk ook wel zonder. Voorlopig houd ik het maar op de Dagravit Totaal en één tot twee keer per week harinkie voor de broodnodige zink (en omdat het zo lekker is).
2 opmerkingen:
Tja, veel goede dingen in vis inderdaad. Jammer genoeg ook veel slechte dingen, ook dat met complimenten van de reguliere landbouw (net als die kunstmest). De verontreiniging is wel minder in vissoorten die lager in de voedselketen staan, dus i.d.d. haring, en ook anchovis en sardientjes. Die kleintjes eten i.p.v. de grote roofvissen (zalm, tonijn) heeft ook nog eens als bijkomend voordeel dat het minder slecht is voor het marien ecosysteem (zowel bij wildvang als kweekvis). Maar duurzame vangst blijft momenteel toch een beetje een mythe, nagenoeg alle standen van commercieel gevangen vis vallen als een baksteen. Volgens recente prognoses is het op dit tempo in 2040 grotendeels gedaan met de vispret. Alternatieven zijn o.a. paranoten voor de selenium (3 stuks geeft de gehele dagelijkse hoeveelheid), volkoren granen en bonen voor zink, en lijnzaad/raapzaadolie voor de omega 3 vetzuren.
Bedankt Ferry voor je blog, en Renee, dank voor de tips over de sporenelementen!
Een reactie posten