Romeins pad bij Fuenteheridos

Schematisch weergegeven hoe een Romeinse
weg werd aangelegd. Vaak voor de "eeuwigheid".

Mijn voorliefde voor de klassieken steek ik niet onder stoelen of banken; dat geldt niet alleen voor de geschriften die ons uit de oudheid zijn overgeleverd, maar vooral ook de kunst, architectuur en infrastructuur. Zo'n romeinse weg die je af en toe tegenkomt in Frankrijk of Duitsland kan mij bijna in vervoering brengen. De mooiste die we ooit zagen was toch wel in Piornal. Die waren nog in zo'n goede staat dat ik vermoed dat ze grondig waren gerestaureerd. Het leek wel of de legioenen er een week eerder nog stampend overheen hadden gemarcheerd. Helaas kan ik er geen foto's van vinden in m'n archief. De romeinen zijn ook in NL geweest; ergens rond 2002 werd er in Woerden een romeins schip opgegraven en in Zwammerdam werden decennia geleden zelfs meerdere Romeinse schepen opgegraven. In een krantenartikel las ik dat de restaurateurs nu een beetje in hun maag zitten met die enorme dingen; er is niet zo gek veel belangstelling voor. Ik ben benieuwd waar dat Woerdense schip is gebleven. In Heerlen is een heel museum ingericht rond de thermen uit de Romeinse tijd. Het is allemaal niet zo overvloedig als in Spanje, maar we zijn toch niet vergeten door deze "wereldheersers" van de antieke tijd.

Restanten van Romeisn schip,
 opgegraven in Woerden

Andalucia werd al in de tijd van de Republiek op de Carthagers veroverd. Het heeft daarom vele overheersers gekend. Na de Romeinen kwamen de Arabieren weer terug; ik noem hen ook wel "de zonen van Hannibal", tenslotte kwamen Carthagers uit Phoenicië, het huidige Libanon meen ik. Die oorlogen tussen Rome en Carthago heten ook niet voor niets de Punische oorlogen. Later werden de islamitische arabieren er door de katholieke koningen weer uitgedonderd. De prachtige arabische gebouwen in Cordoba, Sevilla en het Alhambra zijn restanten van die arabische tijd.
Maar dit stukje historie even ter zijde. Want ik meen (en misschien is het wishfull thinking) dat er tussen Fuenteheridos en Alajar, op het fraaie wandelpaadje, nog restjes zijn van het plaveisel van de Romeinen; slechts hier en daar waar de stenen door natuurlijke rotsstructuren in bedwang worden gehouden. Verder is het plaveisel verdwenen. Ik sta er altijd even bij stil als ik dat stukje passeer en heb Roos gevraagd bij ons laatste bezoek om er een foto van te maken.

Stukje Romeinse weg?

Als het door mij al zo vaak bewandelde paadje al Romeins was, dan was het zeker geen heirweg, maar een eenvoudig landweggetje om van en naar de akkertjes te gaan. Andalucia is in beginsel een bijzonder vruchtbare streek; droge warme zomers en natte winters; veel stromend water met bronnen en beekjes, ook zomers. Vruchtbare grond. Vooral de arabieren hebben de landbouw hier destijds verder ontwikkeld met de technieken van de Romeinen v.w.b. de water voorziening; overal zie je nog oude irrigatiekanaaltjes, die ongetwijfeld eeuwen lang zijn gebruikt. Nu helaas heden sterk verwaarloosd. Deze extensieve landbouwgronden dreigen helaas te verdwijnen in het geweld van "Europa". En dat terwijl de kwaliteit van de tomaten, de knoflook en andere producten die hier geteeld worden, en soms nog lokaal verkijgbaar zijn, van superieure kwaliteit zijn.
De citrusvruchtencultuur is van de tijd van de arabieren. Zij gaven dit gebied haar naam: El Andaluz, het paradijs. Ik geef hen gelijk, hier en daar gelijkt dit gebied werkelijk het paradijs zoals ik me dat althans voorstel. En ik ben vast niet de enige.