Alma Mahler-Werfel

Zomaar uit de boekenkast van Roos getrokken; de biografie van Alma Mahler met als ondertitel: "mijn leven". Roos is toch duidelijk wel de intellectueel van ons tweetjes, want haar boekenkast staat vol met dit soort juweeltjes. Natuurlijk was Gustav Mahler mij bekend en dook de naam van zijn echtgenote op tal van culturele plekken op. Ik had me wel eens afgevraagd wat haar nou zo speciaal maakte. En daar ben ik na lezing van dit autobiografisch werk wel achter gekomen. Zij was een heel bijzondere vrouw; mooi, voor mannen aantrekkelijk; als zeventienjarige trok zij reeds op onstuimige wijze de aandacht van Gustav Klimt, een echte vrouwenveroveraar. Daar heeft moeder Schindler - dat was Alma's meisjesnaam - een stokje voor gestoken. Ze was muzikaal, componeerde o.a. liederen en kon goed musiceren en trouwde met de beroemde componist Gustav Mahler die een stuk ouder was dan zij. De schilder Kokoschka was helemaal idolaat van haar en zo te merken had ze met hem een stevige relatie, desondanks trouwde ze met de beroemde architect Gropius die evenals Kokoschka een stevig robbertje heeft mee moeten vechten tijdens WO I. De volgende echtgenoot was Franz Werfel, een zeker in die tijd beroemd schrijver. Intussen heb ik één van zijn boeken gelezen en ben daarvan onder de indruk.
Tijdens een tentoonstelling over het werk van Kokoschka, enkele jaren geleden in Rotterdam meen ik, zag ik - toen tot mijn verbazing - foto's van hem met Alma Mahler. Toen viel mij wel op dat ze een voor veel mannen bijzonder aantrekkelijk figuur had. Uit haar zelf geschreven biografie komt toch meer iemand naar voren die van alle culturele markten thuis was en een bijzonder sociaal talent had. Ze hield ook op verschillende plaatsen salon; daarvoor moest je ongetwijfeld zowel inhoudelijk als sociaal goed toegerust zijn en dat was ze.
Bij de aanloop naar WO II wordt beschreven hoe sluipend het antisemitisme in Oostenrijk razendsnel tot een venijnige volkseigenschap ontwikkelde. Wordt ook goed beschreven in het boek van Werfel, die joods was van geboorte. Hun zwerftocht door vijandig Europa spreekt boekdelen. Uiteindelijk slaagt het echtpaar er met heel veel moeite in om de VS te bereiken waar zij weer een goed bestaan weten op te bouwen. Helaas is Franz Werfel een zeer verstokte roker en in het boek zie je hem langzaam maar zeker aftakelen tot een ernstig hartpatiënt en uiteindelijk sterft hij daar ook aan. Alma, die meer dan 10 jaar ouder is dan hij zal hem nog ruimschoots overleven. Zij voelde alsof haar leven slechts inhoud had door en met Franz; de biografie eindigt dan ook met het moment van zijn overlijden.