 |
| Veel soorten kevers opgeprikt op karton |
Bij het symposium in Artis ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Uyttenboogaart-Eliasen stichting was er een lezing onder de titel: "Insecten peep show". Het begon inderdaad als een soort peepshow waarbij de inleider, Menno Schilthuizen het niet naliet om het woord piemels regelmatig ten gehore te brengen.
Hij toonde een prikbord met meer dan twintig verschillende soorten kevers die uiterlijk nauwelijks en voor mij zeker al helemaal niet, van elkaar onderscheiden konden worden; functioneel waren zij ook niet of nauwelijks verschillend. Heel anders was het met de piemels van de soorten; spreker liet een enorm scala aan verschillende vormen zien; vormen die ik met de beste wereld niet meer als een manlijk orgaan herkend zou hebben met spiralen en uitsteeksels; het leek wel een feestwinkel. Eerlijk gezegd vond ik het in het begin nogal een gênant onderwerp. Maar gaandeweg realiseerde ik me het evolutionaire aspect wat met dit palet aan verschillende vormen samenhing. Daar ging het de spreker natuurlijk ook om. Daar waar bij zoogdieren eigenlijk slechts 1 functie toegeschreven kan worden aan de penis, daar heeft bij insecten het manlijk voortplantingsorgaan zich tot een vijftal functies weten uit te breiden. Niet slechts de "pipet-functie" maar ook stimuleringsfunctie en een functie die samenhangt met het verwijderen van sperma van de voorgangers en zelfs met het dichtstoppen van het vrouwelijk orgaan zodra de bevruchting heeft plaats gevonden om te voorkomen dat het sperma van een tweede mannetje kans tot bevruchting zou kunnen maken. Fascinerend naarmate je er langer bij nadenkt.
Bij insecten is de paringsdaad natuurlijk van een heel ander sociaal-emotioneel nivo dan bij zoogdieren. Het gaat er nogal ruig aan toe en slechts het resultaat van de daad, het daadwerkelijk voortplantings-succes telt. Individuen die daarbij enig voordeel wisten te bereiken door toevallige genetische verschillen plantten zich derhalve beter voort. Door de razendrappe generatiecyclus, soms zelfs meerdere keren per jaar konden zich verschillen ontwikkelen binnen een soort die zich uiterlijk niet of nauwelijks van elkaar onderscheiden terwijl daarentegen het manlijk orgaan er volstrekt verschillend uit ziet. Ik vond het een fascinerende lezing. Citaat uit de wikipedia: Het komt geregeld voor dat insecten alleen kunnen worden onderscheiden door ze te ontleden en een preparaat te maken van de geslachtsorganen van het mannetje,
Geen opmerkingen:
Een reactie posten