The moon is down

Als je zo veel leest als ik dan is het misschien geen toeval dat je overeenkomsten vindt tussen twee boeken die je vlak na elkaar of soms - zoals in dit geval - door elkaar heen leest. Bij de WVT boekenverkoop heb ik o.a. de twee delen van de "Herinneringen", de autobiografie van Albert Speer, Hitlers' rijksarchitect en industrie-organisator aangeschaft; fascinerend leesvoer voor iemand die al veel heeft gelezen over de diverse oorlogen die Europa de afgelopen 200 jaar hebben geteisterd. Daarnaast heb ik leesadvies van Huib in de vorm van het boekje "The moon is down"  van de pen van John Steinbeck in een middag en avond uitgelezen; handelt eveneens over een oorlogssituatie in een fictief, door een buurland bezet land, ongetwijfeld doelend op Noorwegen resp. Duitsland. Steinbeck kan zo prachtig van binnenuit de menselijke natuur schrijven; zowel de bezetter als de overweldigde bevolking worden perfect neergezet; de immer naar vrijheid strevende Europese geest wordt neergezet. Een ongewapend verzet tegen een onverzettelijke vijand, gekruid met een immense haat van de plaatselijke bevolking en anderzijds de vereenzaamde bezetters die het ontbreken van menselijke warmte en interactie gewoon niet meer aankunnen; de teloorgang van de terreur.
Bij Speer kwam ik vanmorgen al lezend in bed een scene tegen waarin Hitler in triomf Parijs bezichtigt na de overwinning op Frankrijk en de daarop volgende wapenstilstand. De opera vormt voor hem wel het hoogtepunt van dit 3 uur durende tripje. Hij wordt rondgeleid door een suppoost die dat zakelijk uitvoert. Na afloop wil Hitler hem een fooi doen geven van 50 DM; de man weigert resoluut tot twee keer toe; een vergelijkbaar "verzet" dat ik gisteravond nog zo schitterend beschreven zag in het boek van Steinbeck.
Dat boek is verspreid geweest gedurende de oorlogsjaren in de verschillende bezette landen, waaronder NL. Het is vertaald en gereproduceerd door het verzet. De doodstraf stond op het verspreiden van dit boekje, zo veel impact werd er door de vijand van verwacht en terecht. Het verbaast me dat ik er niet eerder over gehoord had.