Een bultrug mag ook al niet rustig sterven

De inmiddels overleden bultrug, aangespoeld op Texel

In de boeken van Frans de Waal over dierpsychologie heb ik op mogen maken dat naast mensapen ook de walvisachtigen en olifanten een zelfbewustzijn, c.q. sociale intelligentie bezitten. Van een orca-specialiste had ik opgepikt dat orca's geweldig kunnen treuren om het verlies van een kudde-genoot; deze dieren blijven hun leven lang in de kudde van hun moeder en kennen elkaar dus heel intensief.
Voor een bultrug ligt dat vast niet zo heel anders; zelfbewustzijn en ook bewustzijn van de eindigheid van het leven. Wanneer er een walvisachtige aanspoelt op het strand of vastloopt in de ondiepten dan wordt al snel gedacht dat dit buiten de wens van het dier is gebeurd.
Naar mijn idee is dat niet zo; als een walvis voelt dat zijn of haar einde is gekomen en hij/zij heeft niet het geluk van een plotseling levenseinde dan kan hij/zij kiezen voor een verdrinkingsdood of een rustige dood op het "droge". Althans, ik kan mij niets anders voorstellen bij de stranding van een walvis, een zeedier bij uitstek dat donders goed weet dat het onder normale omstandigheden weg moet blijven van ondiepe kusten.
En dan nu het gekrakeel rondom de bultrug van Texel, hij heeft zelfs een naam gekregen, Johannes, en uiteindelijk een ondoelmatig spuitje om het sterven te bespoedigen. De dierenpartij en het zeehondencentrum Pieterburen spreken er schande van. Ik denk er zo het mijne over zo moge duidelijk zijn. Dat het menselijk sterven zo langzamerhand een taboe is geworden mag nog niet betekenen dat we in gaan grijpen in de natuur!

PS Ik heb de vraag omtrent het gedrag van intelligente zoogdieren aangaande "waardig sterven" voorgelegd aan Frans de Waal zelf. Hij gaf tot mijn groot genoegen het volgende antwoord:

Doet denken aan Camus volgens wie de enige filosofisch vraag die telt "zelfmoord" is. Maar er is geen enkele aanwijzing dat dieren zelfmoord plegen. Ik neem aan dat je dat niet bedoelt, maar eeerder denkt aan het rustig afwachten van een komende dood in het geval van deze walvis, maar ook hier weten we niet of dit echt het geval was. Het alternatief is onvrijwillige stranding, bijvoorbeeld door verlies van orientatie. Het stranden van walvissen en dolfijnen blijft een ongelofelijke puzzel, en niemand heeft er een goed antwoord op.