Het verhaal van onze voorouders

Dit is de titel van een van de vele boeken van Richard Dawkins, de moderne Darwinist bij uitstek. Roos had het boek van de bieb geleend en vertelde me dat ik het beslist moest lezen maar dat het gereserveerd was door iemand anders en dus weer terug moest. Daarom het boek over AI even terzijde gelegd en dit boek, met de ondertitel: "Een pelgrimstocht naar de oorsprong van het leven" ter hand genomen. Het is weer zo'n boek waar ik niet van af kan blijven, net als dat boek van Rutherford over DNA in al haar facetten.
Ik moet bekennen dat ik mij pas sinds enkele jaren bekend heb tot Dawkins; één van zijn boeken droeg een titel die afkeer in mij wekte: "the selfish genes", alsof genen een "wil" zouden hebben. Naar nu blijkt is deze titel van genoemd boek - dat ik binnenkort zeker eens ga lezen - door de uitgever was opgedrongen en dat Richard er achteraf ook spijt van heeft (zoals Darwin ergens in een brief spijt heeft betuigd dat hij gedwongen door een uitgever en de tijdgeest een zinsnede over "God" heeft opgenomen in één van zijn beroemde boeken, aldus Dawkins).
Het boek gaat in stappen van miljoenen jaren door de evolutie heen; Dawkins begint bij de mens en geeft aan dat hij net zo goed bij een andere soort had kunnen beginnen omdat we uiteindelijk altijd bij het zelfde eind van de pelgrimstocht zullen uitkomen; daar waar het leven is begonnen. Kortom, vanuit 1 punt heeft iedere vorm van leven zich uiteindelijk ontwikkeld via een schitterend evolutieproces.
Vanuit onze soort bezien zijn het de mensapen, chimpansee, bonobo, gorilla en orang oetan de eerste die zich bij onze pelgrimsreis aansluiten. We praten hier nog over miljoenen jaren; een onvoorstelbaar lange tijd, maar dat stelt nog niets voor bij de miljarden jaren die nog zouden komen. Daarna weer allerlei soorten apen en vele fyla van zoogdieren. Inmiddels praten we van onvoorstelbare tientallen miljoenen, honderden miljoenen jaren. En zo gaat het door. Dawkins verdeelt de reis onder in aansluitingen van groepen organismen; totaal meer dan dertig "ontmoetingen" van steeds verder van onze soort afstaande organismen. De planten en de wieren komen er bij, voorafgegaan door zeesterren, weekdieren, wormen en wat nog meer. Expres citeer ik uit het hoofd want natuurlijk adviseer ik u om het boek zelf ter hand te nemen.
Uiteindelijk komt hij aan bij de archaea en bacterën die natuurlijk ook vooraf gegaan zijn door het ontstaan van het leven. Hoe dat gegaan kan zijn blijkt toch nog steeds een mysterie; ik zou Richard zo graag op de hoogte brengen van wat ik daar zelf de laatste 45 jaar over gedacht heb.