Stigmatisering van Betondorp en de van Leeuwenlaan

Gisteren bij de lunchpauze van het werk in de Zandkuil, sprak ik Els. Haar ouders komen oorspronkelijk uit De Bilt - had ze me al eens eerder verteld - en liggen bij de begraafplaats Brandenburg voor hun eeuwige rust; derhalve komt Els daar eens per jaar om hen te gedenken door het graf te bezoeken. Els, een uitermate breedsprakig type vertelde uitgebreid over haar jeugd die zij doorbracht in Amsterdam oud-West, zo niet centrum, vlakbij de Jordaan. Of de duvel ermee speelt, opnieuw kreeg ik informatie die aansluit bij de boeken over de 19e eeuw van Auke van der Woud. Els wist mij te vertellen over de armoede en het onaangepaste gedrag van de mensen uit de jordaan van die tijd. Els is van mijn leeftijd; zij sprak dus over de vijftiger jaren, de tijd dat ik ook (weer) in Amsterdam woonde in mijn lagere school jaren. In het Slotermeer waar we in 1954 waren neergestreken was vlakbij waar wij woonden een wijk waarin mensen uit de jordaan werden geplaatst; werd een "asocialenwijk" genoemd, over stigmatisering gesproken. Misschien waren het wat eigenaardige mensen af en toe, maar asociaal waren ze zeker niet. De jordaan was een volkswijk waar mensen met een krachtige overlevingskunst woonden; lees Auke van der Wouds' "een koninkrijk vol sloppen" er maar eens op na.
Van Els vernam ik dat "Betondorp" destijds ook was gebouwd voor "asocialen" - schandalig woord vind ik heden -, het heette betondorp omdat alles van beton was zodat het niet kapot gemaakt kon worden, aldus Els. Had ik niet eerder gehoord; is ook onzin. Het was een nieuwe wijk waarin veel beton werd toegepast omdat de bakstenen op dat moment erg duur waren. Merkwaardig hoe stigmatiserende flauwekul in de wereld kan komen. Ik heb van zeer nabij mensen gekend die in die jaren daar gewoond hebben en daar was echt niets asociaals aan, net zo min als die uit de van Leeuwenlaan waarvan de kinderen ook gewoon bij mij in de klas van de lagere school zaten.