02 juni 2011

Lolita van Nabokov

Overigens lees ik nu Lolita van Nabokov, werkelijk een literair meesterwerk; ik las het decennia geleden. Het heeft een wat omstreden inhoud; af en toe denk ik er ook het mijne van als uitgesproken tegenstander van pedofilie in welke vorm dan ook. Zoals hij de perverse gedachten van de hoofdpersoon weergeeft is literair weergaloos. Ik kan me wel voorstellen dat het boek vroeger was verboden; in deze tijd zou dat volstrekt ondenkbaar zijn als je ziet wat er voor smeerlapperij vrij wordt gepubliceerd, maar vroeger lag dat heel anders (zoals Lady Chatterlies lover, eveneens een literaire schoonheid, werd vroeger als pornografie beschouwd en kon je slechts in obscure winkeltjes op de Zeedijk kopen). Rudy Kousbroek doet via de achterflap kond van zijn collegiale waardering voor Nabokov: "Beschreven in het schitterendste proza van onze eeuw, met meer vondsten per bladzijde dan van veel andere schrijvers in hun verzameld werk, en dat toch nooit verveelt". Hij heeft gelijk! Ik zal Nabokov, voor zover vertaald eens verder ter hand gaan nemen. 
Hij heeft weinig waardering voor de taal die hij heeft gehanteerd voor het schrijven van "Lolita", namelijk het Amerikaans. In zijn verantwoording schrijft hij: Mijn persoonlijke tragedie, die niemands zorg kan en zelfs mag zijn, is dat ik mijn natuurlijke idioom, mijn onbeperkte, rijke, en oneindig meegaande Russische taal heb moeten inruilen voor een tweederangs soort Engels, gespeend van  al die hulpmidddelen etc. Tja, Amerikaans is natuurlijk een fusion taal, gebaseerd op Engels en gezien het geringe aantal woorden voor ons Hollanders daarom eenvoudig te leren. Overigens heb ik de grootste bewondering voor de vertaler (Rien Verhoef) die de kracht van Nabokov vanuit een dergelijk beperkt idioom zo nadrukkelijk heeft weten vorm te geven. Want ook onze taal kent een natuurlijk idioom, gebaseerd op een duizenden jaren oude continue ontwikkeling.

Geen opmerkingen: