De wereld van gisteren

Inmiddels heb ik deze indrukwekkende levensbeschrijving, deze autobiografie van Stephan Zweig uitgelezen; een leesadvies van mijn goede vriend Peter C. Imposant, aangrijpend hoe zo'n intellectuele, erudiete man, een Europeaan zo door en door europees als je maar kunt zijn, door de geschiedenis wordt vermorzeld. Tijdens zijn exile in Brazilië, gedurende WO II heeft hij een eind aan zijn leven gemaakt.
Lang geleden heb ik een keer een boek van vriend Dick geleend over het Wenen van rond 1810; hoofdstad van het keizerrijk Oostenrijk. Een veelheid van belangrijke figuren op allerlei terrein van kunst en wetenschap waren binnen een zelfde tijdsbestek aldaar actief. Het bruiste. Dat beschrijft Stefan Zweig in het begin van het boek nog veel fraaier dan wat ik destijds heb gelezen. Maar zijn eigen volwassen tijd besloeg de ellende van het nationalisme; de tijd van de beide wereldoorlogen.
Ik heb de erebegraafplaatsen en de slagvelden van WO I in het noorden van Frankrijk en in België bezocht met vriend Peter C. en ook erg veel gelezen over WO I. De ellende van de loopgraven heb ik enigszins kunnen aflezen uit het imposante dagboek van Barthas dat hij als soldaat in die tijd heeft bijgehouden. Maar de vreselijke ellende die het gevolg was van deze slachtpartij, de zwaar gewonde soldaten die stervend en al werden afgevoerd in treinen heb ik nog nooit zo indringend beschreven gezien als in dit boek van Zweig die met dergelijke transporten heeft meegereisd.
Het interbellum als een collectief hysterisch proces beschrijft hij indringend.
Ik kom woorden tekort om de intensieve beleving die dit boek bij mij heeft opgeroepen te beschrijven.
Ik ga het nog een keer lezen voordat het terug moet naar de bieb.