Stoner

Via de bieb had ik een tweede boek van de Amerikaanse schrijver John Williams, niet te verwarren met de eveneens Amerikaanse componist met de zelfde naam: Stoner, zijn beste boek als ik de recensies mag geloven. Eerder las ik: "Butchers crossing".
De stijl van Williams vind ik briljant; doet me enigszins aan Tolstoj denken in die zin dat de gedachten en het gedrag van de hoofdpersonen zodanig wordt beschreven dat je hun reden van handelingen goed kunt begrijpen zonder dat het de verhaallijn tot een verveling brengende rijstebrij van woorden maakt. Daarentegen vind ik zijn verhaallijnen "an sich" zo ontzettend neerslachtig dat ik ze nauwelijks meer als realistisch kan beschouwen.
Ik heb het boek uiteindelijk voor ongeveer twee derde uitgelezen totdat figuurlijk gesproken de onweerswolken zich zo in het verhaal begonnen op te dringen zonder dat de hoofdpersoon daar zelf de oorzaak van was dat ik het niet meer kon verdragen; net als dat beroemde boek "knielen op een bed violen" van Jan Siebelink, heb ik het van mij geworpen. Overigens had ik op de achterflap al kunnen lezen hoe het verhaal verder zou aflopen; het drama zou zich nog verergeren en daar had ik geen behoefte meer aan.
Voor mensen die van goed geschreven literatuur en tevens van dit soort dramatische verhaallijnen kunnen genieten is dit boek een absolute aanrader; voor mensen met een karakter als het mijne is het uiteindelijk onleesbaar, althans niet om doorheen te komen.
Ik heb nog een derde boek van John Williams liggen, handelend over keizer Augustus; ga ik ook ter hand nemen; zijn schrijfstijl is weergaloos, dus ga dit laatste boek zeker niet uit de weg. Ben benieuwd of dat ook zo'n dramatische lading krijgt als de eerste twee boeken; het leven van deze eerste keizer geeft daar wel alle aanleiding toe.

Zelf Hamburgers maken

Zelf geconstrueerde "Hamburger" met Ketchup en mayo "on top". Heerlijk!

Wie weet hoe de "Hamburger" aan zijn naam is gekomen; ik bedoel natuurlijk dat broodje met een plat stuk gebakken spul met vettigheid ertussen. Wellicht weet de ontwikkelde lezer van dit Blog dit belangrijke feit, maar ten overvloede hier wat ik ervan denk te weten.
Ergens in de VS, wie weet hoe lang geleden, pakweg 100-150 jaar terug was er een Duitse immigrant die Frikadellen, de Duitse, platte variant van de ons bekende gehaktbal ging verkopen tussen een doormidden gesneden "Brötchen", zo'n lekker rond broodje. Die immigrant kwam uit Hamburg, nou ja, verder hoef ik niets te vertellen; het broodje gehakt ging een ontwikkeling in die eindigde bij de overbekende Hamburger, inmiddels overal te koop net als de pizza.
Al vele jaren kom ik in de Eifel; in de beginjaren vaak met vriend Dick en dan startten we soms in Monschau. Dan kochten we smakelijk in bij de inmiddels helaas verdwenen Metzgerei: frikadellen, soms warm uit de oven, Leberwurst en verderop bij de bakker natuurlijk van die knapperige Brötchen voor onderweg; al wandelend kon je die heerlijke Duitse gehaktballen ruiken; al snel verorberden we die, verpakt in zo'n knapperig Duits broodje; het archetype van de bekende Hamburger.
De eerste keer dat ik in de VS was, alweer een kleine dertig jaar geleden heb ik - uiteraard - een echte Hamburgertent aldaar bezocht en geleerd hoe je zo'n enorm ding met behulp van servetjes naar binnen kon werken zonder vette handen te krijgen; eigenlijk best heel lekker!
Zo had ik een poosje geleden wel zo'n trek in een echte Hamburger, gemaakt van rundvlees, met gebakken uien, Heinz ketchup en mayonaise, maar zonder al die poespas verder die er tegenwoordig bij gepropt wordt. Als vervanger voor dat Duitse "Brötchen" een snee geroosterd casinowitbrood.
Half pondje rundergehakt van slager van Loo, eitje, zout, beschuitkruim, goed mengen en platte balle bakken in de boter om en om. Intussen ook ui-ringen gebakken. En ik heb toch zitten smullen! Ga ik vaker doen.

Aardige mensen onderweg

Foto, gemaakt door de aardige meneer die ons
ook hielp met het vinden van de juiste route naar Olsberg

Het is opvallend hoe aardig de mensen hier in het Sauerland zijn. Bij onze wandeling op de tweede dag wilden we koffie drinken in Bruchhausen; we hadden vernomen dat er een hotel was.
Na ruim een uur lopen kwamen we in Bruchhausen aan; het ligt in een dal en is lang gerekt. Wij dachten dat we wel aan het begin van het dorpje ergens koffie konden drinken. Maar het zou anders lopen. We liepen het vrijwel verlaten dorpje in en zagen drie mensen in de deuropening staan praten. Zo gevraagd wezen ze ons een gelegenheid om koffie te drinken die naar wij dachten te ver van de route af zou liggen. Daarom vroeg ik aan de heer des huizes of hij mijn inmiddels lege waterflesje wilde vullen met leidingwater. Hij nodigde ons onmiddellijk uit om binnen te komen en gaf ons een fles sprudelwasser voor onderweg. We hebben nog gezellig met elkaar zitten praten in de huiskamer. De al wat oudere mensen waren verstokte Sauerlandgangers, bijzonder vriendelijk en naar zeggen erg gesteld op Nederlanders.
Na zo'n twintig minuten gingen wij gesterkt weer verder. Het was weer snoeiheet en Sauerland is "nogal anders" dan NL; het gaat voortdurend van hoog naar laag en omgekeerd. Ik werd er ontzettend moe van. Uiteindelijk kwamen we bij de plek waar we af moesten slaan naar Olsberg alwaar we zouden overnachten; dat was bij een scherpe punt in de route, hoog boven het dal gelegen met een kerkje en een uitzichtpunt.
Toen we daar wat stonden te oriënteren kwamen er twee fietsers aangepeddeld die natuurlijk bereid waren om een foto van ons tweeën op het bankje voor de kerk te maken. Roos vroeg of zij bekend waren met deze omgeving het geen het geval was. Eén van hen was een echte "Briloner" zoals hij zei en hielp ons met zijn smartphone hoe we het beste naar Olsberg konden lopen; ook weer zo'n aardige man die het naar zeggen goed met NLers kon vinden.

Gods filosofen

Gisteravond, toen ik de oververhitte flat enigszins had af kunnen koelen door alles tegen elkaar open te zetten kroop ik in bed; aanvankelijk om de luikjes te sluiten na de toch wel enigszins vermoeiende reis van het Sauerland naar huis en de dagen wandelen, maar al snel om lekker verder te gaan lezen in het boek "Gods filosofen" van James Hannam. Dit boek zou ik zelf niet zo snel ter hand hebben genomen ware het niet dat Roos het op mijn naam bij de bieb had besteld en ik het als lettervreter natuurlijk niet kon laten om het in te kijken; het boeide mij onmiddellijk en ik kon maar moeilijk stoppen. Dat was vlak voordat we naar Winterberg vertrokken en het boek lag dan ook open geslagen op m'n bed om verder te lezen.
Het boek heeft als ondertitel: "hoe in de middeleeuwen de basis werd gelegd voor de moderne wetenschap" en het was vooral die ondertitel die mij tot lezen dwong, en terecht! Het staat vol met wetenswaardigheden over hoe de eerste in het westen bekende natuurfilosofen, de Griekse, met name Aristoteles maar ook Euclides en Archimedes en nog enkele het denken over de natuur beïnvloedden in de middeleeuwen.
Het is fascinerend om te zien hoe vanuit de universiteiten die aanvankelijk werden gesticht om de intelligentia op te leiden tot latere functies binnen de katholieke kerk ook tot inzichten op het gebied van de natuurfilosofie kwamen. Vanuit een diep geloof in de bijbelse teksten probeerde men gods grootheid en harmonie op de een of andere manier te bgrijpen; magie en mysterie maakten meer en meer plaats voor een zekere vorm van begrijpen zonder dat daarbij het geloof wankelde, althans dat was in het algemeen de gang van zaken.
De heden toch wel sterk gevestigde mening dat kerk en wetenschap elkaar van meet af aan dwars hebben gezeten wordt in dit boek ontzenuwd. Een uitspraak die mij nogal frappeerde is van de hand van de kerkvader Augustinus (pag. 340): citaat: gewoonlijk weet zelfs een niet-christen iets over de aarde, de hemel en de andere elementen van deze wereld, over de bewegingen en banen van de sterren en zelfs over hun afmetingen en posities ten opzichte van elkaar [....] Welnu, het is een schandelijke en gevaarlijke zaak als een ongelovige een christen, die zogenaamd de betekenis van de heilige schrift geeft, over deze onderwerpen onzin hoort verkondigen en we zouden alle middelen moeten gebruiken om een dergelijke gênante situatie te voorkomen waarin de mensen bij een christen een geweldige onwetendheid zien en er minachtend om lachen.
Hiermee wordt door een van de oorspronkelijk denkers uit de christelijke wereld een lans gebroken om te onderzoeken hoe de natuur in elkaar zit en niet om vast te houden aan onhoudbare doctrines.
Ik vond het schitterend om te lezen hoe de mensheid al worstelend met de moeilijk te begrijpen buitenwereld met als richtsnoer de oude overlevering in de vorm van de Griekse klassieken en de heilige boeken beetje bij beetje tot begrip komt. Een fraaie afsluiting vind ik de vergadering waarin besloten werd hoe de bezigheden van de beoefenaren van deze nieuwe tak aan het gedachtengoed van de mensheid gemunt zou worden; in 1833 werd vastgesteld dat dit het woordt "scientist", wetenschapper zou worden. En dat begrip hanteren we nog steeds; ik ben er trots op dat ik mijzelf ook zo mag noemen en doe dat met heel veel respect naar al die mensen die in die moeilijke beginjaren het ontrafelwerk ter hand hebben genomen. Het heeft onze beschaafde wereld overigens bepaald geen windeieren gelegd hoewel ik daar ook wel kanttekeningen bij geplaatst heb.

Twee hotel ontbijtjes

Fantastisch mooie kamer(s), met balkon in Hotel Hessenhof
Zullen we bij bezoek aan Winterberg in de toekomst
gaan overnachten! Een aanrader.

Gek hoor; werden vanmorgen wakker in het ene hotel en hebben daar lekker ontbeten om vervolgens onze spullen op te halen in het andere hotel en de tassen in te pakken. We gingen nog wat van de koffie drinken en wat broodjes smeren voor onderweg in de Flixbus. En natuurlijk moesten we afrekenen voor de niet genoten "gunst" van het slapen in de dreunende herrie van een disco. Mocht u lezer ooit naar Winterberg gaan ga dan niet naar het hotel "Muve In" op donderdag t/m zaterdag want dan komt er van slapen weinig.
Met de rugzakken gingen we weer terug naar Hotel Hessenhof met de prachtige kamer en hebben nog maar een keer een douche genomenl het was nu echt op z'n heetst. Om elf uur moesten we de kamer uit en gingen we op het plein op een bankje zitten in de schaduw.
Op het opstappunt voor de Flixbus stond een klein busje waarmee we naar Bödefeld gingen met totaal 4 personen en daarna met de grote Flixbus die in Meschede nog een paar mensen oppikte en vervolgens naar Dortmund en Essen reed voor de grote meute van mensen voor NL.
Keurig op tijd kwamen we in Utrecht. Roos had zin om de vakantie af te sluiten met een ijsje en een wandelingetje door het landgoed Sandwijck. Daarna nog lekker thee gedronken in de tuin tot het te koud werd om buiten te zitten.

Een duur naggie

Hier in Brilon is het startpunt van
de Rothaarsteig 

Eerlijk gezegd had ik vannacht nogal opgezien tegen deze laatste étappe van Olsberg naar Brilon; eerst weer die klim naar het kerkje waar we gisteren na de forse en zware etappe van Willingen afzwaaiden naar Olsberg.
Na een vorstelijk ontbijt ging het allemaal weer prima en liepen we vol energie omhoog via de brug over het spoortje en de weg omhoog en de afslag met afsnijding door het gras naar de forse klim die nu reuze meeviel: "Verroest, daar is het kerkje al", hijgde ik naar Roos die voor me liep. Ik zal niet zeggen dat het een "fluitje van een cent" was de rest van de etappe naar Brilon, maar zo rond half twee waren we daar en belandden we middenin het Altstadtfest met een ongehoord vals zingende band.
Eerst naar de Informatie waar we beladen met folders en een kaart van de Rothaarsteig en niet te vergeten de bustijd voor de bus naar Winterberg vertrokken.

Bratwurst!!

Na een Bratwurst en een ijsje gingen we met de bus terug naar Winterberg. We kwamen weer langs de kledingwinkel waar Roos nu al enkele malen verlekkerd naar een vest had staan kijken. We deden daar succesvol inkopen en liepen naar het hotel. Het was gesloten maar per telefoon hoorden we dat we naar de achterdeur moesten gaan en daar hing tot ons genoegen een enveloppe met onze naam en daarin de sleutel. Vertrouwen in de mensheid is hier in het Sauerland nog "common sense".

Ga hier nooit overnachten op donderdag, vrijdag of
zaterdag. Hotel Muv'in in Winterberg, tenzij je van
disco houdt. Lijkt wel een heimachinegeluid

Op de kamer direct de broodnodige douche genomen en aangezien het al wat laat was geworden gingen we direct eten weer bij de Koperen Pan. Was weer tadelos lekker. Bij ons hotel aangekomen werden we al verwelkomd door een enorme dreunende herrie van de disco. We probeerden nog wel of dit uit te houden was, hetgeen vast niet het geval was dus maar even vragen tot hoe lang die herrie wel niet zou duren.
Schreeuwend met m'n handen als een toeter voor m'n mond moest ik me verstaanbaar maken. De dame van de bediening schreeuwde me toe dat het duurde zolang er klanten waren. Welnu het was zaterdagavond dus dat zou wel laat worden. Gelukkig konden we terecht in het fraaie grote hotel op de hoek, het Hotel Hessenhof; een prachtige kamer. We hebben eerst nog maar een biertje genomen en daarna heerlijk geslapen.

Ouderwets groot ontbijt in Willingen

Een gerieflijk hutje, schuilplaats voor regen en in
ons geval voor de zonnehitte.

Het hier in deze Blog zo vaak besproken hotel Hirsch in Kalterherberg was vooral bij mijn zonen bekend om het fantastisch ontbijt dat hier werd geserveerd. Dat was in de tijd dat de Eifel, althans hotel Hirsch zich mocht verheugen een een flinke toeloop van bezoekers; het hotel was vaak behoorlijk vol. En in die tijd was het ontbijt inderdaad heel uitgebreid met vele soorten vleeswaren, eierfantasiën, confituren, yoghurt, kwark, pruimedanten, je kon het zo gek niet bedenken of het stond op het ontbijtbuffet. Het ontbijt is nog steeds goed, maar het assortiment daar is duidelijk genormaliseerd.
En nu deed het ontbijt hier in het Waldhotel van Willingen mij sterk denken aan dat vroegere ontbijt bij Hirsch. Er stonden als vrijwel overal van die verwarmde bakken met roerei en gebakken spek. En dat spek zag er fantastisch uit; ik schepte daar wat plakken van op mijn bord met wat roerei. Een wat jongere man zag dat spek en ondanks dat hij al ontbeten had raakte hij in vervoering en nam toch nog wat van deze knapperige lekkernij. Roos was verrukt van de Johannesberengelei; we verzadigden ons volledig aan dit lekkers alvorens we ons klaar maakten voor de volgende étappe; dat zou weer een kanjer worden maar minder dan gisteren.

Kerk van Olsberg tegenover het hotel

Het was nog warmer dan gisteren en de ups en downs leken ook wel meer te zijn. Maar we liepen lekker en we keken onze ogen uit; het Sauerland is werkelijk schitterend. Na zo'n 15 kilometer merkte ik dat ik mopperig werd en sloom; tijd voor een beetje zout en wat te eten. We hadden gelukkig een broodje meegenomen van het ontbijt; wat zout in een flesje en wat water om het op te lossen; smaakte me prima en daarna liep het weer gesmeerd.
Uiteindelijk kwamen we aan bij eenmarkante plek waar we van de Rothaarsteig moesten afwijken naar de plaats Olsberg waar we zouden overnachten. Daarna was het nog een kleine vijf kilometer. We sjokten op ons tandvlees naar ons hotel; zag er ook weer prima uit en bleek de volgende morgen eveneens over een zeer uitgebreid ontbijtbuffet te beschikken. Het Sauerland is genieten geblazen!

Wat een enorme étappe zo in de hitte

De eerste milestone die we tegenkwamen. Zo om de 10
km zijn deze geplaatst.

Vanmorgen gestart in Winterberg na een goed ontbijt. Het beloofde een warme dag te worden, dus flink water gedronken en twee flesjes goed gevuld. Wat zout meegenomen van het ontbijt in een papiertje voor als een van ons wat flauw zou gaan worden en geen energie meer had door zoutgebrek; dat kan gebeuren als het zo heet is en je veel water drinkt. Daarna op naar Willingen.
Op het centrale plein van Winterberg begon de etappe 2 die wij in omgekeerde richting zouden gaan lopen.
Al snel kwamen we langs een bijzondere aanwijzing van dat we op de Rothaarsteig waren: een Milestone met het teken van deze bijzonder goed gemarkeerde wandeling.
Onderweg kwamen we door een plaatsje waarvan ik de naam niet heb onthouden maar waar we lekker koffie met pflaumenkuche hebben genomen en het water bijgevuld; was wel nodig want het was niet alleen erg warm maar de wandeling ging fors op en neer; de samenstellers van het pad hebben - zoals we later zouden constateren - er alles aan gedaan om het de wandelaar naar het zin te maken qua dalen en stijgen; het zou een heel forse étappe worden.

De Ruhrquelle

Een leuke onderbreking vormden de verschillende bronnen die we tegenkwamen, waaronder die van de Ruhr, de naamgever van het Ruhrgebied. Een gedenksteen, een informatiepunt, er is veel aandacht besteed aan de interessante details voor de bezoekers/wandelaars.
Op één van de diverse "hoogste punten" hebben we wat zitten lezen en met een ander stel NL'ers gesproken over wandelen. Hadden ook de eilandvijfdaagse gelopen zoals Roos direct zag aan de knalgele shirtjes die zij droegen.
Na een volgende "hoogste punt" begon eindelijk de afdaling naar Willingen. Op het laatste stuk kwamen we drie genoeglijk koutende Willingers tegen die ons via tussendoorafdalingspaadjes naar het hotel Waldhotel brachten. En dat was een fantastische plek waarvan we zeker na het ontbijt constateerden dat we hier terug zouden keren om meerdere dagen achter elkaar te vertoeven. Iets voor de herfst wellicht.

Prima onderkomen in het Waldhotel te Willingen.

Eindelijk naar het Sauerland

Heerlijk gegeten bij de Kupferen Panne

We zijn inmiddels een jaar klant van Flixbus aldus een e-mailtje dat ik van deze attente en moderne organisatie ontving. Nu had ik al enige tijd het Sauerland als gewenste bestemming bij Roos geventileerd, niet in de laatste plaats omdat Flixbus een directe verbinding onderhoudt tussen Utrecht en Winterberg, de centrale plaats van het Sauerland.
Roos had als gewoonlijk de organisatie op haar schouders genomen en rekening houdend met het weer van de komende dagen in het Sauerland vertrokken we vanmorgen. Het was snoeiheet vandaag - het ouz overigens nog veel warmer gaan worden de komende dagen - en het Flixhalfuurtjewachtenomdatdebustelaatis brachten wij door op een bankje aan de overkant van de halte in de schaduw. Maar daar kwam het groene gevaarte de hoek omzeilen en bracht ons onverwijld naar Winterberg. De vertraging van een half uurtje was inmiddels teruggebracht tot 10 minuten dus waar mopper je over!
Winterberg is veel kleiner dan dat je op grond van haar bekendheid zou verwachten; een paar straten met winkels en hotels en dan heb je het wel gehad. We hadden ons hotel snel gevonden maar zagen tot onze schrik dat daar op donderdag, vrijdag en zaterdag Disco was in de kelder. We hadden niet alleen voor vandaag besproken maar ook voor zaterdag omdat we zondag terug zouden reizen. De baas zou proberen of hij een rustige kamer voor ons kon reserveren voor de zaterdag. Nou, dat zou tegenvallen.
Vervolgens gingen we een biertje drinken in het dorp; lekker Beiers bier van de tap bij een gelegenheid die werd gedreven door een jonge Hollander met zijn Duitse vriendin; leuke vent, leuke tent.
Daarna liepen we de grote straat door om een restaurantje uit te kiezen. Mijn voorkeur ging uit naar de Kupperen Pfanne. Roos wilde graag buiten zitten en dit restaurant had geen terras. Uiteindelijk werd dit toch het restaurant van onze keuze nadat Roos even naar binnen had gekeken en zag dat het "echt een tent voor mij was". Inderdaag, allemaal van die leuke Duitse zitjes. En we hebben er toch lekker gegeten!

Dat was zwaar!

Ik had niks met Roos afgesproken of ik wel of niet zou deelnemen aan de les Pilates van Debbie voor vandaag. Na mijn spullen ingepakt te hebben ging ik met de fiets richting Sportcity, maar die eigenwijze fiets van mij reed automatisch naar Roos en voor ik er erg in had stond ik bij haar voor de deur; was helemaal niet mijn bedoeling; had Roos eigenlijk willen verrassen, zo vaak doe ik niet mee met de Pilates les. En zo reden we dus samen naar het fitness centrum.
En daar werden we toch afgeknepen door de altijd vriendelijk lachende Debbie; terwijl iedereen de grootste moeite heeft met de oefeningen doet zij ze al instruerend ook allemaal mee en lacht daarbij: "gaat het jongens", en terwijl iedereen uitgevloerd uitkijkt naar het einde: "jammer hè, dat het al bijna afgelopen is". Of zelfs soms: "zullen we nog even doorgaan". Ontzettend leuke maar zeker voor mij erg zware les. Ik voelde zelfs de spieren die ik vorige week met Peter intensief had gebruikt bij het wandelen in de Eifel.
Na afloop nog even lekker liggen zonnen met Roos.
'sAvonds hebben we gebridged: zomerbridge in de club van Bert Nijdam. Ging best lekker.

15 verhalen van Tsjechov

Vorige week had ik e.e.a. voor eigen gebruik geoogst in de moestuin va Theo; dat moest ik nog komen afrekenen en daarom ging ik vanavond even bij hem langs. En natuurlijk kwamen we weer verder in gesprek over hoe prachtig alles er bijstaat in de tuin en hoe goed het smaakt en vooral natuurlijk hoe gezond het allemaal is.
Ik vertelde Theo ook dat Roos en ik verderop deze week met vakantie zouden gaan naar het Sauerland. Nu was Theo in zijn jonge jaren ook een frequente bezoeker van Duitsland en hij kende zowel Sauerland als de Eifel. Hij vertelde mij dat beide gebieden mooi zijn en met een enigszins valsaardig lachje voegde hij wel toe dat het Sauerland een stuk meer klimmen en dalen betekende dan de Eifel. "Nou dat belooft wat", dacht ik zo bij me zelf terwijl ik naar huis fietste. Ik vind de Eifel vaak al zo klimmen en dalen. Maar ja, daarvoor ga je naar vreemde oorden om de benen te strekken nietwaar.
Bij thuiskomst zag ik in de kelder een boek liggen van de pen van Anton Tsjechow, 15 korte verhalen. "Dat lijkt me wel wat voor in de Flixbus", dacht ik en nam het mee naar boven om in mijn tas te doen.

Mijn schoonzoon is echt geëmancipeerd

Met m'n kleinzoon Bram van Elven. Let op het overhemd.

Toen iemand voorstelde om een "babyshower" voor Joke te organiseren had Pieter, haar echtevriend direct aangegeven dat er absoluut ook mannen bij aanwezig moesten zijn omdat Joke het niet acceptabel zou vinden als het alleen een kwestie van dames onder elkaar zou zijn. Nog zoiets dat ik als emancipatoir ervaar was dat ze niet van tevoren wilden weten of het een jongen of een meisje zou worden.
Pieter komt uit een familie waar tot nu toe uitsluitend jongens werden geboren; het toppunt van emancipatie vind ik wel de afspraak die zij maakten over de achternaam die hun kind zou krijgen; als het een meisje zou worden de naam van Pieter en als het een jongen zou worden de naam van Joke. Ik zou niet weten hoe je deze vorm van emancipatiegedrag zou kunnen verbeteren.

Voorzichtige overdracht naar opa Kees

Vandaag gingen Roos en ik de boreling, Bram bekijken en natuurlijk Pieter en Joke feliciteren met de geboorte van hun zoon. Voor de deur ontmoetten wij leeftijdsgenoten: "jij bent de vader van Pieter", zei ik, hetgeen werd bevestigd. En met z'n vieren klosten we de trap op waar tot mijn grote verbazing Joke stond in een peignoir. Gelukkig zocht ze direct weer haar bed op alwaar ik even met haar kon spreken en haar feliciteren. Direct ging de deurbel opnieuw en daar was Arja, bepakt met allerlei babyspullen. Leuk zo met mijn twee dochters aan het kraambed. Joke had de bevalling goed doorstaan. De twee zussen zo samen te zien praten over deze zo belangrijke en spannende fase in hun levens is toch wel heel leuk om als vader te kunnen aanschouwen. Arja was weer op haar ouwe gewicht zag ik. Knap hoor.

En oma Roos met Bram op de arm

Vervolgens Pieter begroet die met Bram op de arm stond te genieten van zijn nieuwe status als vader. Pas na enig aandringen was hij bereid om de baby even af te staan voor de broodnodige foto's en zo werden de twee opa's en oma's met Bram op de arm vastgelegd. Leuk hoor. Een kop koffie met een beschuit met muisjes hoorde erbij.
We namen afscheid van Pieter. Ik kon het niet laten om hem even een hug te geven. Fijne vent en vast een hele goede vader. Hij vertelde al dat hij zich verheugde op het ouderschapsverlof; zo'n hele dag met je kind alleen om voor te zorgen; daar keek hij naar uit.

Bram, wat een leuke naam!

Kreunend van de spierpijn kwam Peter vanmorgen uit bed. Maar ... geen blaren: "dat gaat wel weer over als je gaat lopen", probeerde ik hem gerust te stellen. Peter mag dan misschien niet gewend zijn aan lange afstands wandelen, hij is wel een stoere en moppert absoluut niet; hij houdt het ook vol ondanks pijn in zijn spieren.
Het bekende pad via het oude Bahnhof en de Kläranlage naar de oude spoorbaan, inmiddels een comfortabel geasfalteerd fiets/wandelpad. Onderweg nog een stel fietsende leeftijdsgenoten gewezen hoe ze in Monschau konden komen.
We daalden af naar de oever van de Ruhr; die is toch wel wat ruiger dan de Helle. De beek zoekt haar weg door de stenige bedding met stroomversnellingen. Vroeger zag je hier wel vaak wildwaterkanoërs, maar die heb ik al lang niet meer gezien. Peter had wel pijn in zijn benen maar voelde het inderdaad minder worden tot zijn genoegen en lichte verbazing. Na de Fischershütte kwam de forse stijging naar het Gipfel kreuz. Ik liet aan hem de keuze of we die stijging aan ons voorbij zouden laten gaan of de uitdaging aan zouden nemen en hij koos zonder aarzelen voor het laatste: "ga jij maar voorop lopen", stelde ik voor. Toen merkte ik toch wel het grote verschil in leeftijd. Daar waar mijn wandelconditie natuurlijk een stuk beter is, daar is zijn algehele conditie natuurlijk beter en hij liep mij er dan ook finaal uit op het sterk stijgende pad. Vond ik wel leuk eigenlijk; was wel trots op hem.
Boven gekomen constateerde ik dat we bij flink doorlopen de bus van half twee nog wel konden halen en zo geschiedde. En daarna liep de aansluiting als een speer. In Aachen een kwartiertje overstaptijd en in Heerlen 4 minuten waar we er 34 van maakten door nog een lekker frietje bij "die oudste frietzaak van Heerlen, 45 jaar! oud" te gaan nuttigen.
In Eindhoven scheidden onze wegen en ging ik in m'n eentje verder naar De Bilt. Aangekomen op de halte Dr Letteplein zette ik m'n GSM aan om te constateren of Roos thuis was. Dat was het geval en we spraken af dat ik een koppie thee kwam drinken. Na dit zeer korte gesprek ging mijn telefoon keihard piepen: "zal wel een welkom in Nederland bericht zijn", dacht ik, maar nee! Het was een SMS-je van dochter Joke dat ik weer opa was geworden. Ze had vanmorgen om 8.43 uur het leven geschonken aan Bram van Elven. Dat was een verrassing. Had ik nog niet verwacht; dacht dat de baby volgende week geboren zou worden. Wat een verrassing en wat een leuke naam.
Mijn dochters en hun mannen kiezen leuke namen voor hun kinderen.
Rugzak weggezet in de schuur en met de fiets naar Roos en haar op de hoogte gebracht van de geboorte van de nieuwe wereldburger. Morgen gaan we op bezoek! Was een mooi kindje aldus Joke in de SMS. Ben benieuwd naar moeder en kind.

Weer eens langs de Helle

Inmiddels is het 30 jaar geleden dat ik voor het eerst langs de oevers van de Helle strompelde; dat was met vriend Dick op mijn eerste meerdaagse wandeltocht, begonnen op koninginnedag 1986. En dan vandaag met zoon Peter. Gisteren hadden we ongeveer 15 kilometer gelopen langs de Perlenbach en de Fuhrtsbach; altijd leuk dat stromende water. Peter is dat wandelen niet gewend, maar gisteren was het goed gegaan; geen blaren en hooguit een beetje spierpijn. Vandaag zou iets meer worden; ik had gedacht een ruime 20 kilometer maar het zouden er een stuk meer worden; maar Peter heeft het gered!

Vader en zoon op het strandje in de bocht van de Helle
bij de uitstroom van de Miesbach

Ik had dom genoeg niet even gekeken hoe laat we de bus naar Mützenich konden nemen en toen we bij de bushalte stonden bleek dat de eerste bus pas over ruim een uur die richting op zou gaan. Dan maar direct vanuit Kalterherberg via de Herzogenhügel naar het dal van de Helle; eigenlijk een vrij lang en saai stuk door dennenbossen, maar al pratend vonden we het een aangenaam traject met wat dalingen en stijgingen. Met de kaart - ik had merkwaardig genoeg de GPS thuis laten liggen maar gelukkig wel de kaart meegenomen - liepen we het geplande pad en kwamen aan bij het paadje bij de Miesbach waar ik ooit dat leuke strandje langs de Helle voor het eerst ontwaarde tijdens een sanitaire stop, vele jaren geleden. We liepen het paadje af, dwars door de volop bloeiende heide en bekeken de Helle die veel lager stond dan vier maanden geleden toen ik hier met Roos was. Het strandje was nu ook zichtbaar, zij het verscholen achter wat hoog gras.
We liepen terug en verder naar het ijzerhoudende bronnetje met radongas (sic) en de brug over de Helle. Vandaar begon de schitterende oeverwandeling langs de Helle; had ik in geen jaren gelopen omdat bij eerdere pogingen - in winterdagen - de wandeling vrijwel onmogelijk was door de conditie van het pad. Zelfs nu was het hier en daar nauwelijks begaanbaar. Peter zag bij het passeren direct dat hier ergens het strandje moest zijn en daar liepen we even naar toe door het struweel en maakten wat foto's. Ook maakte ik een filmpje van het punt waar de Miesbach met licht gepinkel in de Helle stroomt. Roos maakte ooit een gedicht op dit kleine beekje dat zo parmantig van zich laat horen.

Hier stroomt de Miesbach in de Helle

Ik was zo blij dat ik hier weer liep en kon er maar niet over uit. Ook Peter liep te genieten. Het was een heel stuk voordat we de volgende brug bereikten, het einde van dit prachtige natuurpad. Op de kaart had ik al gezien dat je nog verder kon lopen langs de Helle naar Baraque Michel, het hoogste punt van de Hoge Venen. Daar kun je ook een bus nemen weet ik nog. Misschien bij gelegenheid nog maar eens doen!
We liepen terug met behulp van de kaart. Peter begon wat last te krijgen van zijn benen; gelukkig geen blaren maar pijn aan zijn spieren: "gaat wel weer over zeun", sprak de vader geruststellend. Ik was zo bang dat hij blaren zou krijgen zoals hij vroeger zo snel had, maar dat zou gelukkig helemaal niet gebeuren. Wel had hij - wat mijn moeder benoemde als - kakhielen, van die doorgelopen kussens onder je hielbeen.
We gingen nog even zitten in La Béole en daarna had Peter het wel een beetje moeilijk. Het was ook veel meer lopen dan ik had verwacht. Maar hij mopperde niet en liep moedig door. Hij stelde zelfs voor om nog even langs het meertje in de Schwarzbach te gaan. Uiteindelijk waren we zo laat dat we direct in restaurant Brandenburg aan konden schuiven. Het duurde even voordat Frans onze T-bone steak respectievelijk varkenskrabbetjes (spareribs) had toebereid. Heerlijk met een Paulanertje uit de tap weggespoeld. Opnieuw vroeg, zij het iets later dan gisteren om 22.00 uur in bed gerold en geslapen als twee ossen.

Toch drie dagen

Enigszins amechtig na het nuttigen van een
reusachtige T-bone steak. Nu de frietjes nog.
Let op de Paulaner van de tap!

"Pap, misschien vind je het niet leuk om te horen, maar ik zou nog wel eens met je naar Kalterherberg willen naar hotel Hirsch. Je wordt al wat ouder en misschien kun je het straks niet meer, daarom vraag ik je of we daar nog een keer zullen gaan wandelen", alzo vroeg zoon Peter mij vorig jaar. In vroeger jaren ging ik tussen oud en nieuw naar de Hoge Venen met m'n zonen en dan overnachtten we in hotel Hirsch, destijds befaamd om het uitgebreide ontbijt dat daar werd geserveerd. We liepen dan door de sneeuw die rond die tijd eigenlijk altijd wel in dat gebied ligt. Verscheidene van mijn Blogs herinneren aan die voor mij als vader ook zo ontzettend leuke tijd. We logeerden dan ook wel bij vriend Dick die toen in Kerkrade woonde.
Ik stelde Peter voor om niet in de winter maar in de zomer naar de hoge Venen te gaan; dat is eigenlijk een nog mooiere tijd en de dagen zijn dan veel langer zodat je wat langer kunt wandelen.
En zo vertrokken we vandaag; ik uit Bilthoven en Peter vanuit Tilburg waar hij bij zijn verkering was. We ontmoetten elkaar in Eindhoven en reisden verder met treinen en bussen via Heerlen en Aken naar Monschau; onderweg gaf hij aan dat hij op drie dagen had gerekend; ik meldde Roos via de voice mail dat ik een dag langer zou wegblijven.
We kwamen pas om 14.00 uur aan in Monschau en gingen eerst maar een hapje eten. En toen, terwijl het weer in NL een 10 kreeg voor deze dag vertrokken wij om 15.00 uur in de plenzende regen. Maar daarom niet getreurd, maar moedig voortgeschreden. Eerst omhoog naar het dal van de Perlenbach; ik wees Peter op de plek waar hij destijds met Hugo "dammetjes maakte" in het stromende water; dat vonden ze heerlijk en terwijl ik dan thee zette in het nabijgelegen hutje liet ik de jongens lekker klooien met water. Peter wist nog hoe fijn ze dat hadden gevonden. Nu geen thee, maar een biertje in het vooruitzicht. Via het dal van de Perlenbach, langs het stuwmeer, de Höfener Mühle langs de Fuhrtsbach. En tot slot omhoog richting Kalterherberg. Totaal zo'n 15 kilometer. Daar aangekomen naar de kamer en een biertje gedronken in de bar tot we om 19.00 uur naar restaurant Brandenburg konden voor een T-bone steak. Heerlijk gegeten bij Frans onder de gezellige klanken van ouderwetse blues en onder het genot van Paulaner van de tap. We gingen vroeg slapen.

O echt?!

Heideveld tussen Epe en Heerderstrand.
Even verderop zaten twee meiden in een boom!

Voor de "afwisseling" vandaag weer een étappe gelopen van het Maarten van Rossumpad met Roos. We begonnen waar we afgelopen zaterdag waren geëindigd, Epe. Het was schitterend weer, de belangrijkste reden overigens waarom Roos deze wandeling durfde voor te stellen zo vlak na de vorige étappe. Het was ook niet zo'n grote étappe omdat ik morgen met zoon Peter voor een tweedaagse wandeling in de Hoge Venen op pad ga.
Het is nu de tijd van de bloeiende heide en daar hebben we van kunnen genieten. Het eerste stuk liep vooral door de bossen, maar zo halverwege kwamen we over een groot heidegebied met oeroude stuifduinen dus stevig geaccidenteerd. Ergens bij een vennetje stond een jonge vrouw, gekleed in een vrolijke witte zomerjurk ouderwets foto's te maken met een camera op een statief. Toen we daar in de buurt kwamen hoorden we stemmen hoog vanuit een boom?! Daar zaten twee vriendinnen van haar te geiten in die boom en ik kon het niet laten om Annie M.G. te citeren: "Ik heb een tante en een oom, die wonen in een eikeboom", waarop de dames verbaasd uitriepen: "O echt?!", waarop Roos en ik wel zo ontzettend moesten lachen. De dames kenden het oude gedichtje uit mijn peuterjaren niet. Wij hieven al ginnegappend het schone lied aan.
Ik vertelde Roos dat ik onlangs bij de fitness in de sauna een meneer die met zijn voeten in een bak water zat ook had getracteerd op een gedicht van onze vaderlandse kinderdichter: "meester van Soeten, waste zijn voeten". Roos wist zelfs nog meer te citeren uit dit idiote gedicht.
's-Avonds gingen we nog wat googelen naar de gedichtjes uit de bundel onder de naam "het fluitketeltje" en daar zag ik de tekeningen die ik in zeker geen 60 jaar had gezien en vele daarvan kwamen mij nog zeer bekend voor.
Waar we eindigden met deze etappe is mij eerlijk gezegd ontgaan; Roos doet de administratie. Het was ergens bij een zwembad en de buurtbus die we wilden nemen stopte op het laatste nippertje nadat Roos met doodsverachting had staan wapperen op de best wel drukke provinciale weg naar Wezep. Met onze eigen stoptrein terug naar Bilthoven.
PS We eindigden bij de bushalte Heerderstrand.

Butcher's Crossing

Dit boek van de tot voor kort relatief onbekende schrijver John Williams is inmiddels een bestseller geworden, en terecht. Het kwam onder mijn aandacht door een leesadvies van Huib. Het handelt in het Amerika van de 18e-19e eeuw, de tijd van het wilde westen. Een viertal mannen trekt de wildernis in om huiden van bisons te gaan "oogsten". Hier wordt de vreselijke moordpartij beschreven hoe die zich daadwerkelijk heeft voltrokken in dat tot dan toe ongerepte, gigantische land met zijn enorme kuddes bizons die op de vruchtbare vlaktes met gras leefden. Nu was het aldus het boek wel zo dat een bizon nooit van ouderdom stierf maar op hoge leeftijd ten prooi viel aan de wolven door fysieke zwakte. De indianen leefden ook van de bizons maar in volkomen evenwicht, d.w.z. dat de grootte van de kuddes niet verminderde door de jacht van deze natuurvolken.
De vreselijke moordpartij is zodanig dat ik de literaire beschrijving ervan gewoon stuitend vond. Enorme hoeveelheden van de stinkende, met vliegen overdekte kadavers en stapels huiden. Evenwicht met de natuur is ver te zoeken; iedereen weet inmiddels dat het met de bizons in het wild ook snel afgelopen was. Het is een wonder dat de soort via dierentuinen en inmiddels waarschijnlijk in natuurparken überhaupt nog bestaat en dat terwijl er destijds onafzienbaar grote kuddes van rondliepen; de paden die deze dieren met hun hoeven in de loop der eeuwen vormden in de wildernis waren destijds de enige "wegen" in dit grote land.
Prachtig boek waarin de innerlijke roerselen van de hoofdpersoon mooi beschreven worden. De schoonheid van het onbedorven landschap. Maar vooral de waanzinnige slachtpartijen op de bizons. Hoewel het verhaal best openingen geeft voor ranzige of gewelddadige plots waarmee de moderne literatuur vrijwel steeds doorspekt is, is daar hier geen enkele sprake van. De apotheose is eigenlijk een soort anticlimax wanneer een van de zes hoofdpersonen van het verhaal om het leven komt door een natuurlijk ongeval waarbij alle resultaat van de inspanning nog eens teloor gaat ook. 

Geen slakken in de moestuin

Prachtige foto van een groene kikker, ter beschikking
gesteld door Teatsche Dijkhuis, met toestemming
geplaatst in dit Blog

Wat mijmerend over de dag van vandaag en wachtend op het biertje dat mij beloofd was zat ik bij Roos in de tuin. Daarbij staarde ik wat naar het kroos in de vijver; deze bevat veel kroos, misschien wat waterinsecten maar veel fauna is er verder niet. Maar plotseling schoot er iets door dat kroos: "Roos er zit een kikker in je vijver", riep ik naar binnen en Roos spoedde zich naar buiten. Juist op dat moment vertoonde een kikker zich; hij stak zijn kop boven het kroos. Gefascineerd - mijn biertje bleef nog even buiten beeld - keken we naar de zich verder niet verroerende kikker tot deze zich vermande. Inmiddels was het schemerig geworden en het duister viel al in; met stevige voorpoten en reusachtige achterpoten maakte een grote kikker zich los uit de nattigheid en kroop op een steen om zich vervolgens in het struweel te begeven.
Nu had ik toevallig vorige week vernomen dat kikkers niet alleen insecten eten - zoals ik altijd heb gedacht -  maar zich ook tegoed doen aan slakken. In deze natte zomer moet er dus veel te verhapstukken zijn voor dit kwakend amfibie. Dat doet hij kennelijk nogal efficiënt, want in de moestuin van Roos zitten helemaal geen slakken dit jaar! 

Eindelijk Maarten ontmoet

In gesprek met Maarten van Rossum over het
naar hem genoemde wandelpad. Wegens zijn
stijve knieën had hij het zelf nooit gelopen, vertelde hij.

Op het boekje van het Maarten van Rossumpad staat de oude veldheer prominent afgebeeld met snor en baard en pronkend met zijn kasteel Cannenburgh op de achtergrond. Vandaag zouden we hem met een bezoek gaan vereren. We begonnen waar we vorige week waren geëindigd: halte papegaaiweg in Wiesel en liepen verder over het naar de grote veldheer genoemde wandelpad.
Het was een heerlijke wandeldag: droog, niet te heet, lekker windje en de omgeving was bijzonder afwisselend; bos, heide, landerijen en af en toe zelfs asfaltwegen en fietspaden. Je staat er versteld van hoe ingenieus de makers van de Lange Afstands Wandelingen in ons drukke land van die mooie routes weten te vinden.
Uiteindelijk kwamen we aan bij de tuin van kasteel Cannenburgh en liepen we door het hek en de tuin naar het kasteel. Daar hadden we dus ook koffie kunnen drinken, maar wat belangrijker was: daar zat ons Maarten in brons gegoten met een ernstig gezicht op ons te wachten.

Roos bij Maarten op schoot

Natuurlijk heb ik uitvoerig met hem van gedachten gewisseld over de fraaie wandelroute die naar hem genoemd is en zijn schitterend woonoord. Roos heeft zich zelfs verstout om even bij hem op schoot te gaan zitten hetgeen aan de slijtplekken in het brons te zien al vaker was gebeurd; ons Maarten bleef er onverstoord onder.
We namen afscheid van de zwijgzame veldheer en liepen weer verder. Het was toch wel een wat lang stuk; ik had sandalen aan en dan worden voeten en benen toch wat eerder moe dan met hoge schoenen. Af en toe een bankje genomen en een boterham met kaas en roggebrood gegeten en dan ging het wel weer.

Kasteel Cannenburgh

Uiteindelijk kwamen we aan in het villadorp Epe, bij mijn weten het centrum van de Biblebelt; niettemin waren er behoorlijk wat etablissementen open ondanks dat het zondag was. De heiliging van de dag des heren heeft het hier kennelijk ook moeten afleggen tegen de mammon.
Thuis een eenvoudig doch voedzaam maal bereid met zelfgemaakte paté vooraf en sla van Theo met ei en tomaat - kindertjessla voor ingewijden - we hadden er genoeg aan.

Het nut van wetenschap

Eigenlijk heb ik nooit stil gestaan bij de vraag wat het nut van wetenschap is; voor mij was het zo iets vanzelfsprekends dat je meer wilt weten; nieuwsgierigheid en de wens tot "vooruitgang" is toch wel erg in de mens in het algemeen en zeker in de mens van West Europa ingebakken en daar ben ik een exponent van. Maar inmiddels natuurlijk ook wel op een leeftijd dat je eens wat gaat relativeren, wat na gaat denken over de gevolgen van wetenschap en ook over de vraag hoe de mensheid eraan toe zou zijn als er geen wetenschap was geweest.
Waarom plotseling deze uitbarsting van relativisme omtrent iets waar ik mijn hele werkzame leven druk mee geweest ben? Dat hangt samen met de TV serie "Kijken in de ziel van", een serie vraaggesprekken in dit geval met wetenschappers van allure, waaronder o.a. Robbert Dijkgraaf toch wel zonder schroom "onze" grootste wetenschapper van dit ogenblik te noemen. De uitzending van 12 augustus, waar ik door vriend Dick op attent werd gemaakt (überhaupt op het bestaan van deze serie) betrof de vraag omtrent het nut en noodzaak van wetenschap; het kost de maatschappij nogal wat geld om al die geleerden aan het werk te houden nietwaar.
Wonderlijk hoe de ondervrager telkens weer het vraagstuk van het onder de knie krijgen van kanker als grootste wetenschappelijke triomf beschouwde; zoiets als de eerste ontdekking van de zwaartekrachtgolven is zo veel fundamenteler om maar iets te noemen maar natuurlijk niet sensationeel genoeg en minder aansprekend.
Ik heb er zo wat over zitten peinzen en realiseerde mij dat er ook een forse keerzijde zit aan al die ontdekkingen die door Prof. Frans de Waal werden samengevat als de 2000 ontdekkingen die door zo'n 5 miljoen geleerden waren gedaan en hadden geleid tot de smartphone. Tja, ook tot de atoombom, tot allerlei andere geavanceerde bewapening, tot de verbrandingsmotor, landbouwgif en andere veroorzakers van de milieuproblematiek.
Natuurlijk moet je je dan ook de vraag stellen hoe de ontwikkeling van de mensheid gegaan zou zijn indien er geen wetenschap zou zijn geweest en feitelijk is de meer dan een miljoen jaren durende tijd van de Neanderthaler mens daar de uitwerking van tot zij waarschijnlijk opgingen in de moderne mens. Miljoenen jaren in volkomen evenwicht met de natuur; bestand tegen de ijzige omstandigheden van de glacialen. Nauwelijks of geen technische ontwikkelingen; stenen voorwerpen en het gebruik van het vuur waren de belangrijkste zaken waarin zij afweken van dieren.
Van de moderne mens is ook bekend dat zij vóór de tijd van de grote uitvindingen als de landbouw gezonder waren dan daarna. Dus enige nuance is misschien wel terecht. Neemt niet weg dat ik dit een verrukkelijke tijd vind om in te leven en dat ik in mijn werkzaam leven met veel genoegen wetenschap heb bedreven.

Theodore Dalrimple

Van zijn boek: "Leven aan de onderkant" word je niet vrolijk, hoewel het door het regelmatig gehanteerde intrument van het cynisme de lezer wel tot lachen zal dwingen. Dalrimple is psychiater in een achterstandswijk in Engeland. Hij werkt zowel in een ziekenhuis als in het 800 meter verderop liggend gevangeniscomplex. Hij beschrijft de subcultuur van de onderkant van de samenleving; de haren rijzen je te berge. Maar hij analyseert ook door welk proces het zo gekomen is en doet dat genadeloos; het ligt aan de manier waarop de welvaartmaatschappij met haar kanslozen omgaat; door allerlei ondersteuningstrajecten waarbij feitelijk niets van de betrokkenen geëist wordt ontstaat een volstrekt doelloos leven waarin alcohol, huiselijk geweld, verwaarlozing, drugs en vooral criminaliteit de rol van zinvolle tijdsbesteding heeft overgenomen. Eén grote verveling; mensen die slechts in het heden leven en geen idee hebben over verleden of toekomst.
Op zeker moment heb je genoeg van de vuiligheid waarmee deze geneeskundige dagelijks wordt geconfronteerd en die hij de lezer zonder terughoudendheid in het gezicht werpt.
Ik weet niet wat ik ermee aan moet, maar word er niet vrolijk van. Maar voor de nuance moet je het wel lezen vind ik.
Het is net of je om de hoek kijkt bij een scène die je je nauwelijks kunt voorstellen en met je gezicht in een ijskoude, stinkende storm terecht komt met gruwelijke klanken en beelden die je niet kunt plaatsen.

Naar de Hanos

Het zal al een tijd in de pen om naar de Hanos te gaan. Vandaag werd een zeer regenachtige dag voorspeld dus prima om naar de Hanos te gaan. Voor veel geld een hoop lekkers ingeslagen waaronder het al een lange tijd gewenst vlees van zo'n Japans rund, Wagyu rund, peperduur maar het schijnt ongeëvenaard lekker te zijn. En natuurlijk ganzenlever voor in de paté en cantharellen waarover ik een stimulerende e-mail van de Hanos had ontvangen. En natuurlijk een stel van die bijzondere kazen zoals alleen de Hanos die heeft, waaronder Brebis van Corsica meen ik.
Toen we weer terug liepen stortte het weer van de regen en namen we maar direct de bus voor de deur van de Hanos. Met een goede aansluiting op bus 77 waren we zo weer thuis. Heerlijk toastjes met gebakken cantharellen gegeten. Het rund is voor morgen; ben erg benieuwd.

Afwisselend sporten en zonnen

Wat een vreselijk weer hebben we deze zomer! Echt lekkere zomerse dagen zijn bijzonder schaars. Ook vandaag zou het wisselvallig zijn. Maar bij het wakker worden scheen de zon volop. Weeronline gaf op de buienradar aan dat er volop buitjes verwacht konden worden.
Ik stelde voor om meteen na het ontbijt naar de fitness te gaan en bij droge, zonnige periodes lekker in de zon te gaan liggen. Bij binnenkomst werden we begroet door Bas: "zo jullie gaan er goed tegenaan hoor", maar ik moest bekennen dat we toch eerst in de zon zouden gaan liggen.
Zo gezegd zo gedaan, maar na 20 minuten begon het al te regenen en gingen we naar binnen om te sporten. Na ruim een half uur zag ik dat de zon weer tevoorschijn was gekomen en gingen we weer even in de zon. Weer een half uur. Daarna maakte ik m'n rondje fitness af en met een tevreden gevoel wilde ik naar huis gaan. En daar regende het weer pijpenstelen, dus maar een kopje koffie gedronken. Daarna was het weer droog.

Van Leiden CS naar Zoetermeer

Een beproefd systeem om water op de pompen

Vandaag weer met Huib gewandeld. Hij had via - het ook door mij veel gebruikte - wandelnet.nl zelf een wandelroute vastgesteld voor de GPS, een faciliteit die ik ondanks mij bekendheid met wandelnet nog niet ontdekt had. Was een echt wandelpad ondanks dat je het zelf kunt vaststellen, over alleraardigste paden. Zelfs het stuk door Leiden zelf was echt een mooi wandelpad.
Verder voerde het door het groene landschap dat Huib van zijn vele fietstochten in deze buurt goed kende.Voor mij was het onbekend terrein maar zeer de moeite waard. We moesten zelfs ergens met een hand-getrokken pondje oversteken.
Uiteindelijk kwamen we keurig op tijd in Zoetermeer aan. Daar stond een gemaal met zo'n ouderwetse schroef water op te pompen uit de polder. 

Cicero

Robert Harris heeft een schitterende trilogie geschreven over het leven van Cicero. Hij heeft dat gedaan in de vorm van een biografie die geschreven is door Tiro, degene die de gehele carriëre van Marcus Tullius heeft mee mogen maken als zijn privé-secretaris. Een dergelijke biografie heeft daadwerkelijk bestaan doch heeft de tand des tijds niet doorstaan; is verloren geraakt. Maar Robert Harris heeft op heel bijzondere wijze een moderne facsimile van deze tekst aan bestaande documenten en aan zijn schrijverstalent onttrokken. Ik ben hem daar zeer erkentelijk voor. Het enorme stuk tekst, ondergebracht in een drietal boeken is voortreffelijk in het NLs vertaald; ik kan het eenieder zeer aanbevelen om te lezen niet in de laatste plaats om vast te stellen dat er op politiek gebied niet veel veranderd is in de twee eeuwen die ons scheiden van de tijd van de grote redenaar Cicero.
Het gekonkel, de merkwaardige omkooppraktijken en het kopen van stemmen het doet je in de verste verten niet vermoeden dat het hier gaat om een democratie. Dat klopt ook wel want de tijd van Cicero was net zo onstuimig als de tijd van de overgang van het koningschap naar de republiek in het oude Rome als beschreven door Titus Livius in Ab Urbe Condita; Cicero had het ongeluk dat hij met al zijn rhetorische talenten en zijn onovertroffen analytisch vermogen in een afchuwelijke tijd leefde: de overgang van de republiek in die van het keizerschap; de tijd van de burgeroorlogen, de triumviraten, de opkomst van Julius Caesar en Octavianus. Uiteindelijk wordt Cicero geslachtofferd maar in die tussentijd maakt hij furore en wordt hij volksvijand; een leven waar je niet jaloers op kunt worden maar boeiend was het wel en onnavolgbaar spannend beschreven door Robert Harris. Een echte aanrader dus!

Het einde van het Romeinse rijk

Maarten van Rossem wordt wel versleten voor "onze nationale mopperkont", of zuurpruim. Naar ik aanneem moet hij daar zelf om lachen; natuurlijk is hij kritisch en heeft hij veel aan te merken op de media en de journalistiek en op politieke verwikkelingen. Daar doet hij ook wat aan; het blad "Maarten" is heerlijk om te lezen; een onderbouwde analyse van verschillende onderwerpen en niet van die opgewonden kakeljournalistiek die slechts dient om het dragend papier te verkopen; kortom een verademing om niet te zeggen een revelatie!
Maar deze historicus aarzelt ook niet om diepgaand over zijn vak te publiceren waaronder zelfs over de klassieke oudheid, ja over de ondergang van het Romeinse rijk. En dat doet hij goed, althans heel leesbaar waarbij hij - vergelijkbaar met Livius in zijn Ab Urbe Condita -  ook vermeld hoe zijn vakgenoten erover dachten, waarbij hij kritiek niet schuwt.
Ik heb het niet al te dikke boek in één adem uitgelezen. Of ik het aan minder in de oudheid geïnteresseerde lezers moet adviseren waag ik te betwijfelen; voor mij was het al een forse brij van namen die voor een belangrijk deel onbekend zijn, maar de loop van de ondergang wordt helder samengevat.

Het Amsterdamsche veld

Vennetje met groeiend hoogveen op het
Amsterdamsche Veld

Uit het oude wandelboekje met de naam "Euregiopad" had ik als afsluiting - hierna gaat het oude boekje naar de schuur beneden en over enkele jaren ongetwijfeld bij het oud papier - een étappe willen doen die ik in 1992, op 13 augustus in mijn eentje heb gemaakt en als ik mij goed herinner 14 dagen later opnieuw maar dan met mijn vader; hij wilde deze hem onbekende omgeving een keer zien. Nostalgische gedachte was vooral dat vader toen ongeveer zo oud was als dat ik nu ben en vooral dat hij bij die gelegenheid zei: "gekke gedachte dat ik dit nooit meer terug zal zien". Daarbij doelde hij op het Amsterdamsche veld, onderdeel van deze wandeling van vandaag.
Gisteravond had Hugo mij enthousiast gebeld dat hij weer een baan had in zijn echte vak; voorwaar een felicitatie waard. En zo ging ik een uurtje later dan ik eigenlijk van plan was - eerst even langs bij slager van Loo om Hugo te feliciteren - met de stoptrein naar Zwolle en toen met de "sneltrein" die merkwaardigerwijs op ieder station stopte naar Emmen. Daar stond Qbuzz 300 naar Klazienaveen al klaar. Om half elf zat ik in Klazienaveen achter de koffie met gebak. Voor de zekerheid maar even gevraagd welke richting ik moest starten en toen op weg.
De route was niet erg spannend; eerst langs een vaart tot ik in het natuurgebied Bargerveen terecht kwam. Staat bekend als een Hoogveen reservaat; ik vond het niet echt bijzonder. Wat me vooral stak waren de dazen en de horzels. Met het hier boven genoemde boekje als zwaaiend verdedigingswapen heb ik mij over de paden naar een veiliger plek gespoed; wat een ramp die, overigens prachtige insecten.
Op een informatiebord werd duidelijk gemaakt wat een kunstgrepen moeten worden uitgevoerd om het Hoogveengebied voldoende nat te houden; de grondwaterspiegel in de omgeving moet ten dienste van de landbouw zo laag worden gehouden dat het water uit het natuurgebied helaas te veel afvloeit. SBB probeert dit met kunstgrepen te verhelpen.
Gelukkig waren de bloeddorstige insecten hier niet meer aanwezig althans niet meer actief. Ik kwam op het door mijn oude vader destijds zo geroemde Amsterdamsche veld. Dat was uiteindelijk het fraaiste onderdeel van de hele wandeling van vandaag; een nat heidegebied met enkele watertjes/vennetjes waarin veenmos groeide. Ik zag geen zonnedauw maar tot mijn verbazing ook geen dopheide, de heidesoort van natte grond. Maar mooi was het en vooral ook heel eenzaam; geen mens gezien in die bloeiende paarse pracht; de heide staat in bloei. Op een bankje middenin die schoonheid heb ik mijn boterhammetjes opgepeuzeld en aan mijn vader zitten denken. Toen verder gewandeld.
Aangekomen in Weiteveen had ik het wel gezien. Ik was expres op zaterdag naar deze omgeving gegaan omdat ik dan het makkelijkste met OV kan reizen. Maar al met al moest ik een uur wachten op de bus. Heb ik maar in het kroegje aan de overkant gedaan met een biertje en een Drents worstje erbij. In de bus heb ik de achterkant van mijn oogleden grondig geïnspecteerd en toen kon ik vanuit Coevorden de treinreis naar huis aanvaarden.

Rondje om Apeldoorn

Roos met nagerecht c.q.  lekkers bij de koffie

Vandaag met Roos weer een etappe van het Maarten van Rossumpad gelopen. De route liep vrijwel volledig door bosgebied en toch steeds onder de rook van Apeldoorn. Het was droog en dus geschikt wandelweer. Natuurlijk raakte de wandeling de stad Apeldoorn bij Paleis 't Loo, al sinds jaaar en dag Museum 't Loo, maar vroeger het paleis van het koninklijk huis, met name van koningin Wilhelmina. We liepen langs het paleis en de tuin weer uit en kwamen in een chique buurt van Apeldoorn. Daar was een keurig restaurant waar we ondanks dat het lunchtijd was een kopje koffie konden drinken. Op onze vraag of er misschien iets lekkers bij te krijgen was smoesde de jonge, vriendelijke ober met de keuken en stelde ons voor om het nagerechtje van het menu als zodanig te wiillen beschouwen. Dat leek ons een uitstekend idee.
Het ene kopje koffie bleken er twee te zijn en het lekkers bij de koffie daar hebben we over naar huis geschreven: heerlijk! We namen ons voor om hier een keer te gaan lunchen of dineren.
Even later kwamen we bij een tafel waar twee jongens sperziebonen uit eigen tuin verkochten en natuurlijk hebben we elke een zakje gekocht; waren heerlijk.
Even later liepen we weer in de bosrijke dreven rond Apeldoorn. Na 17 kilometer, in Wiesel - meen ik - namen we de bus weer terug naar het station; gaan we de volgende keer weer verder.

Michel de Klerk, de Gaudi van de Nederlanden

Ook zo'n fraai stukje architectuur van
Michel de Klerk uitgevoerd voor de woningbouwverenigin
de Dageraad.

Mijn vriend Peter C. heeft inmiddels ook de smaak van het wandelen enigszins te pakken; niet in bos of hei, maar in de stad. Voor vandaag hadden we afgesproken om in Amsterdam te gaan wandelen en wel van het CS naar museum "Het Schip" in de Spaarndammerbuurt.
Natuurlijk was ik hier al eerder geweest maar het museale karakter van dit kunstwerk heeft veel meer nadruk gekregen met de openstelling van het schoolgebouw als tentoonstellingsruimte en daar kwamen we feitelijk voor.
Eerst een kop koffie met een plake cake in het restaurant van "Het Schip". Peter knoopte een gesprek aan met de directeur van het museum die hij kende; hij heeft zo zijn connecties in de architectenwereld en om architectuur en met name de architect Michel de Klerk draait het op deze locatie.
Deze week was ik al, overigens voor de tweede keer in het Stedelijk Museum vanwege de tot eind augustus durende TT over de Amsterdamse school. Mede natuurlijk door de toelichting van Peter heb ik in toenemende mate bewondering gekregen voor het kunstenaarschap van Michel de Klerk. En hier in de TT over de architectuur van "Het Schip" kreeg ik het gevoel dat hier sprake is van een kunstenaar/architect. Peter vertelde ook dat de Klerk zo ontzettend goed kon tekenen en goed kon aangeven op welke manier zijn vaak ingewikkelde constructies ook daadwerkelijk gemaakt konden worden.
Zijn bouwsels vind ik van de zelfde statuur als de werken van de beroemde Catalaanse architect Antoni Gaudi. Natuurlijk is de Sagrada Familia van een andere orde dan "Het Schip", maar de combinatie van groot kunstenaarschap met de techniek van de architect hebben deze twee groten wel degelijk gemeen!
Na afloop van ons bezoek ging Peter met de bus naar een volgende afspraak en ging ik een rondje Amsterdam lopen. Ik kende dit stuk van Amsterdam helemaal niet en was wel benieuwd waar ik uit zou komen en liep in westelijke richting naar Sloterdijk. Ik kon het niet laten om even naar een oude bekende stek te gaan: het kerkje van Sloterdijk daar waar vroeger Bart en Mieke, mijn zwager en schoonzus woonden. Er was een schilder aan het werk bij de kerk, temidden van grafzerken in zijn eentje; hij zat wel om een praatje verlegen kennelijk want uiteindelijk heb ik hem gekscherend - hij was eigen baas - aan z'n werk gezet. Gezellig over van alles gesproken.
En toen via de Admiraal de Ruijterweg naar de Jan van Gaalenstraat en door naar de Jordaan en via de Bloemgracht en de Westerkerk - wat een enorme hoeveelheid mensen stond daar bij het Anne Frankhuis - weer naar CS.

Herman Boerhaave

Gisterenmiddag begonnen en vandaag had ik het al uit. Toegegeven, het was in vrij dik papier uitgevoerd maar het was toch wel de uiterst boeiende levensgeschiedenis van deze 17e-18e eeuwse wetenschapper, Herman Boerhaave die me tot deze spoed heeft gebracht. Wat een wijsheid, werklust, didactische gaven en ijzeren geheugen kenmerken deze bijzondere man, maar bovenal was hij een oorspronkelijk denker, een echte wetenschapper. Oorspronkelijk zou hij theologie gaan studeren, maar het zou de geneeskunde worden waarin hij tot uitzonderlijke hoogte steeg.
Het scheiden van onzin van feitelijkheid was zijn uitgangspunt zowel in de theologie als in de geneeskunde en de scheikunde. Hij verdiepte zich in alle geschriften en ging daarbij terug naar de bijbelse boeken in de oorspronkelijke taal waar het de theologie betrof en naar Hippocrates waar het de geneeskunde betrof. Voor de chemie bestudeerde hij Paracelsus en andere mystieke alchemistische geschriften, maar daar deed hij zelf soms jarenlang durende experimenten om hun "wijsheden" te toetsen.
Het doet me genoegen dat deze bijzondere man door de biografie voor mij is gaan leven want tot nu toe was hij niet meer dan een beroemde naam voor me. Met dank aan Roos die de biografie uit de UB heeft betrokken en hem mij met klem ter lezing aanraadde.

Michel, Marten en Oopjen

Roos verwende me vanmorgen met een ontbijtje op bed. Vervolgens trokken wij beiden ons plan; Roos wilde naar Rijswijk voor de papier biënnale en ik wilde nu eindelijk wel eens die twee nieuwe schilderijen van Rembrandt in het Rijksmuseum bekijken.
Het was zowaar droog en zonder jas toog ik naar het station; misschien wat fris, maar het ging prima. Ook in Amsterdam was het droog en vooral heel erg druk. Het viel mij op dat eigenlijk niemand van de toeristen erg vrolijk keek. Kan ik me wel iets bij voorstellen want het centrum van de stad is gewoon over-crowded. Ik bedacht mij dat ik wel eerst even naar het Stedelijk kon gaan om de tentoonstelling over de Amsterdamse School weer eens te bekijken; Peter C. meldde mij dat hij er vorige week heen was en dat triggerde mij. Eerst de zaal met al die klokken van diverse vormgevers, de zaal van Michel de Klerk, wat een kunstenaar was hij toch. Die Amsterdamse school heeft toch wel wat neergezet hoor. Dankzij mijn architectenvriend Peter C. resoneren al die namen van de betrokken architecten wanneer ik hun producten zie. Opvallend is leermeester Eduard Cuypers - neef van Pierre Cuypers - in wiens architectenbureau een drietal Amsterdamse School architecten hun opleiding volgden, waaronder de befaamde Michel de Klerk. Op de expositie gaat veel aandacht uit naar het Scheepvaarthuis dat ik vijf jaar geleden bij gelegenheid van de 65e verjaardag van vriend Peter bij een excursie heb gezien; een prachtig voorbeeld van Amsterdamse school.
Daarna naar "het Rijks", op naar Marten en Oopjen. Bij het passeren van het Van Gogh museum was ik weer verbaasd over de enorme rij wachtenden; honderden mensen staan daar geduldig te wachten om een kaart te bemachtigen; je moet er wel wat voor over hebben.
Bij het Rijksmuseum kon ik zo naar binnen met de MJK en ging ik naar de galerij met de Nachtwacht. En inderdaad daar hingen de twee grote schilderijen. Prachtig gedétailleerd schilderwerk zoals de grote meester dat zo fraai kon. Erg donker; ik kon me wel voorstellen dat de familie Rothschild het verkocht heeft; als décor is het toch minder geschikt tenzij je familie zou zijn; het hoort gewoon publiekelijk tentoon gesteld te worden; hulde aan de verkopers.
Dat de familie Six het portret van de voorvader, geschilderd door Rembrandt ooit te koop zou aanbieden lijkt mij uitgesloten. 

De Goudse hout

Zwangere dochter op de bank

Vandaag op bezoek geweest bij mijn zwangere oudste. Op station Bilthoven ging mijn telefoon: Joke, ze moest nog eerst even langs bij de huisarts want ze had al een paar keer 'smorgens bij het wakker worden een dik oog; kwam geen narigheid uit, maar een beetje rood en gezwollen. Of ik het erg vond om bij haar thuis even alleen te zijn. Het is een stukje van niks met de trein van Bilthoven naar Gouda. Ruim voor half elf was ik bij haar; ze was flink uitgedeid wat ook geen verrassing mocht heten; ze is al acht maanden heen. Ik zette mij op de bank en bladerde door een prachtig kunstboek dat ze gebruikt heeft bij haar jaartje "kunstgeschiedenis studeren".
Na de lunch gingen we aan de wandel; het was een mooie dag; zijn we niet zo gewend deze zomer; wat een regen steeds. We liepen door de Goudse Hout, een mij redelijk bekend wandelgebied; was er al meerdere keren met Huib. We spraken over haar werk en zo terloops ook over schermbloemigen. Ik vroeg of ze daarmee bekend was. Een collega van haar wist er veel van en waarschuwde vooral voor gebruik van schermbloemigen om te drogen en thee van te maken. Er zitten zulke gemene giftige soorten onder dat je er blind van kunt worden. Dat was ook de reden waarom ik ernaar vroeg. Sinds ik ergens heb gelezen dat Socrates destijds een aftreksel van Gevlekte Scheerling, oftewel dolle kervel in de gifbeker verstrekt had gekregen zie ik die giftige plant vrijwel overal in beschaduwde bermen staan. Niet alleen in Macedonië, maar vooral ook in het Kuinder bos en in de Harz stond het er vol mee.
We sloten af met een ijsje en gingen vervolgens ieder ons weegs.