Terug uit Madeira

Zojuist zijn we teruggekeerd van een weekje in de zon; Madeira, hotel Florasol in de hoofdstad Funchal. Leuke binnenstad, maar verder wel erg veel lawaai en stank van het verkeer. We hebben eerst een georganiseerde tour over de oostkant van het eiland gedaan. Een gids/chauffeur vertelde honderduit over het eiland en intussen werden we van attractie naar attractie gereden. Het was net zo hilarisch als mijn reis van enkele jaren geleden naar Nieuw Zeeland; parkeerplaatsen met grote aantallen bussen en nog veel grotere aantallen toeristen natuurlijk. Bij een fabriek waar van riet allerlei mandjes en dergelijke werden gemaakt; vervolgens een forellenkwekerij; een rotspiek  waarvanuit een fraai aangelegd wandelpad voerde naar de volgende piek. We kregen ruimschoots de tijd om alles te bekijken. Een paar leuke plaatsjes met nog bouwsels uit de veertiende eeuw toen de Portugezen het eiland gingen bewonen. In Santana hebben we fantastisch gegeten; Machico was een leuk plaatsje. Op grond van deze toch hebben we de volgende dagen met het OV het eiland geëxploreerd en de verplichte lavada wandeltocht gelopen. Ook hier grote aantallen groepen van toeristen die met een georganiseerde tour, met gids het eenvoudig begaanbare (zeer goed beveiligde!) langs peilloze diepten voerende pad bewandelden; we haalden telkens groepen in. Hoewel ik behoorlijk hoogtevrees heb, ging het prima dankzij de adequate beveiliging met een stevig draadwerk. Ook bezochten we een bekende vallei, de curral das freiras, een plek waar gevluchte slaven in het verleden een veilig heenkomen vonden en waar nonnen ooit bij een vijandige aanval de kerkschatten hadden veilig gesteld. En natuurlijk een dag lekker in de zon gelegen en lichtelijk aangebrand. De laatste dag was volstrekt verregend, maar dat vonden we prima. Lekker lezen op het balkon. En de terugweg was als vanouds weer eens vreselijk vertraagd zodat we niet om 22.30 maar pas om 1.50 uur vertrokken. Zojuist, om 6.29 konden we op station Schiphol inchecken. Lekker weer thuis.

Onderwijs en onderzoek

Ergens op mijn stapel met "rijpende" stukken heb ik ook altijd uit kranten en tijdschriften gescheurde artikelen waar ik nog eens een Bloggie over wil schrijven. En zo vond ik een artikel over bezuinigen. Aan hoogleraar Financiële economie Sylvester Eijffinger werd de vraag gesteld waarop vooral niet moet worden bezuinigd. Hij noemt onderwijs en onderzoek; deze zijn van cruciaal belang voor de toekomstige verdiencapaciteit van ons land. Daar heeft hij ongetwijfeld gelijk in. Wat dan wel een verdraaid belangrijke maar tevens nieuwe component daarin zou moeten zijn dat er vanuit de centrale overheid ook sturing kan worden gegeven aan de specifieke instroom van studenten voor de verschillende studierichtingen. Wat moeten we in dit land met een hoog opgeleide "beroepsbevolking" die met tienduizenden tegelijk communicatiewetenschappen, psychologie of filosofie hebben gestudeerd. Dit soort opleidingen moet qua capaciteit worden aangepast aan de behoefte van de maatschappij. Technische vakken staan volledig in de pishoek, te moelijk, dus weinig belangstelling van de kant der instromende studenten. Stimuleer deze studies op creatieve wijze; beloon bijvoorbeeld goede studieresultaten en stuur slechte studenten in een vroeg stadium weg. Pas dan kweek je verdiencapaciteit denk ik met mijn boerenverstand.
Ik zou dus sterk willen pleiten voor het doen passen van de behoeften van de maatschappij aan het studie aanbod met een adequate studie-beloningsstructuur. Daarbij hoort met nadruk ook een kwaliteitsbeleid. En dan kunnen we internationaal weer meedoen zoals onze oosterburen.
Ik denk overigens dat dergelijke maatregelen budgettair neutraal of zelfs met minder kosten zouden kunnen worden doorgevoerd. 

Wind over? Maak gas!

Principe van electrolyse van water
plaatje afkomstig van:
http://www.stoomturbine.nl/zonthermische/waterstof.html

Onder deze titel stond in de Trouw van 2 september 2013 een artikel dat mij uit het hart gegrepen is; waterstof als energiedrager.
Rond 1975-1976 heeft er in de Volkskrant een serie artikelen gestaan over waterstofgas als energiedrager. Dat was ook de tijd dat het CO2 effect, de opwarming van de aarde voor het eerst aan het grote publiek kenbaar werd gemaakt. Eerlijk gezegd had ik verwacht dat in ieder geval de westerse wereld zich op zou maken voor het duurzaam opwekken van energie (zonne-energie en windkracht) en dat naast duurzaam opgewekte electriciteit, waterstofgas als energiedrager zou worden ingezet. De electrolyse van water, H2O, waarbij door de werking van electrische stroom waterstof (H) en zuurstof (O), van elkaar worden gescheiden. De zuurstof laat je in de atmosfeer ontsnappen (of gebruik je voor iets anders) en het waterstofgas kun je inzetten als universele energiedrager.
Later heb ik nog eens voor mezelf en wat kennissen een artikel geschreven over dit onderwerp, waarin o.a. internationale samenwerking tussen de landen met veel zonnestraling (de woestijnlanden) en de industrie-landen een belangrijke rol speelde. En natuurlijk de ontwikkeling van een optimaal, grootschalig gebruik van duurzame energie en de omzetting daarvan in waterstofgas daar waar je niet alles direct als electriciteit kunt gebruiken; wellicht een mooie opdracht voor één onzer Technische Universiteiten. En daar wordt in bovengenoemd artikel ook voor gepleit: gebruik de overtollige windenergie of zonne-energie om waterstof te genereren. Prima, en nu realiseren!

De val van het Westen

Ian Morris, archeoloog

Tja, weer de titel van een boek natuurlijk; een dikke pil die ik maanden geleden bij de bieb had gereserveerd en die een paar weken geleden voor me was binnen gekomen. Kennelijk een boek waar veel belangstelling voor bestaat, en terecht. De wat dreigende titel is een tendentieuze vertaling van de oorspronkelijke titel: Why the West Rules - For Now: The Patterns of History, and What they Reveal About the Future.

Dat neemt overigens niet weg dat ik het boek gisteren met een wat beklemd gevoel heb beëindigd; het laatste hoofdstuk is een soort voorspelling op grond van de patronen die de sociale ontwikkeling van de mensheid kenmerkt. De schrijver, Ian Morris benoemt de "vijf paarden van de apocalyps", een vrije interpretatie van het bijbelcitaat uit "Openbaringen van Johannes". De vijf paarden die telkens weer een crisis van de mensheid veroorzaakten zijn: klimatologische veranderingen; epidemieën, migraties; ineenstorting van staatsvormen; oorlogen. Cyclisch keren zij terug. Morris schrijft ook dat iedere sociale ontwikkeling steeds haar ondergang in zich draagt. Denk maar aan de industriële revolutie die heden haar "Waterloo" vindt in de klimaatverandering.

Ian Morris is archeoloog en beschrijft de sociale ontwikkeling vanaf de ijstijden, eigenlijk al vanaf het ontstaan van de soort Homo Sapiens door klimatologische verandering; een fascinerende film speelt zich voor je ogen af, zo beeldend beschrijft hij dit proces.

Telkens wordt door de mensheid in de twee "kerngebieden" (het westen c.q. het oosten) een bepaald "plafond" in sociale ontwikkeling bereikt dat niet doorbroken lijkt te kunnen worden. Maar op zeker moment gebeurt dat dan toch door een technische of organisatorische doorbraak, waarna een nieuw plafond wordt bereikt. Het lijkt wel de chaostheorie met z'n "vreemde attractoren", situaties die onvermijdelijk zijn. 

In m'n brein is het een warboel van gedachten mede dankzij dit boek; alles moet z'n plek krijgen. Het boek kan ik iedereen die daar de tijd voor heeft ter lezing aanraden. Het stemt overigens niet erg vrolijk! De uitdaging voor de mensheid in deze eeuw is gigantisch; het uitwonen van de aarde zal moeten worden stopgezet anders zullen de vijf ruiters van de apocalyps aan komen stormen is feitelijk de boodschap van Morris en ik vrees dat hij gelijk heeft. Anderzijds heeft de mensheid in haar 400.000 jaar verleden steeds de flexibiliteit en de vitaliteit gehad om zich aan te passen.

Foto gecopieerd vanuit deze internetpagina.

James Grieves uit de Hoflaan

Volop appels dit jaar aan het James Grieve boompje

Afgelopen donderdag, toen de verkoudheid een beetje beheersbaar begon te worden ben ik op bezoek geweest bij de bewoners van ons oude huis in de Hoflaan. Ze hadden destijds een afdruk gezien van het huis zoals het in het begin was; alle bomen nog in de tuin en een wit hek; mooie nostalgische foto; ze hadden gevraagd om een afdruk. Anneke had hem laten copiëren door een vakfotograaf en mij twee exemplaren gegeven. Die had ik op laten plakken bij Ton Jacobse, lijstenmaker hier in het dorp; één voor de bewoners en één exemplaar voor mezelf dat inmiddels een ereplaats heeft gekregen. Dat staat overigens heel vertrouwd want die foto heeft jarenlang in de Hoflaan op de trap gehangen.
Ontzettend leuk om het oude huis weer eens te zien; tenslotte heb ik daar mijn halve leven gewoond. Ze hebben het prachtig opgeknapt maar wel helemaal in stijl gelaten. Ook de tuin hebben ze fors veranderd maar het "eikje van Joke" waar zij als peutertje alle blaadjes vanaf had gestroopt staat er nog; is inmiddels een boom geworden die wedijvert met het huis wie het hoogste is.
Het appelboompje, ras James Grieve, dat ik ooit voor mijn verjaardag heb gekregen staat er nog, evenals onze wat mistroostige kastanjeboom. Van de James Grieve pluk ik ieder jaar (met toestemming!) een paar appeltjes als ik er langs fiets. Ook na afloop van onze ontmoeting van donderdag heb ik een paar appeltjes geplukt en opgepeuzeld terwijl ik terug naar huis peddelde.

Hoe het mij verging met automatisering

Door het lezen van de biografie over Steve Jobs heb ik ook stilgestaan met mijn eigen ervaringen met automatisering en vooral in het perspectief van de tijd. Het allereerste dat ik zag betrof een geautomatiseerd systeem om adressen uit te schrijven voor verzending van tijdschriften. Dat was in mijn allereerste "vaste baan", bij een amerikaanse organisatie: Time-Life. Aangezien ze daar het fenomeen van vakantiebaantjes niet kenden heb ik daar twee maanden in mijn proeftijd gewerkt; met veel plezier zat ik daar op de postkamer toen ik zo'n jaar of 18 was, dus pakweg 1966. Het was daar dat ik voor het eerst een automatisch aangestuurd administratief systeem zag. Iets dergelijks zag ik pas veel later opnieuw bij het CLB; een apparaat met een tape (het geheugen) die razendsnel heen en weer draaide. Een heel speciale afdeling automatisering zorgde ervoor dat e.e.a. functioneerde; erg geheimzinnig allemaal. Dat zal omstreeks 1975 zijn geweest. In die tijd waren Jobs en Wozniak al bezig met hun Apple I. Bij mijn promotieonderzoek kwam er eigenlijk geen computer aan te pas; alleen de statisticus van het bedrijf gebruikte iets dergelijks om SPSS te gebruiken voor berekeningen. Degene die de lellen tekst typte voor de proefschriften gebruikte hiervoor een typemachine met een soort geheugen zodat ze niet alles hoefde over te typen als er iets niet goed was. Kun je je nu niet meer goed voorstellen.

Daarna ging het snel; in mijn volgende baan, het huisartsenlab Utrecht (SAL) liep ontzettend voor met automatisering; dat was in de gezondheidszorg eigenlijk nog nauwelijks vertoond; de eigenzinnige directeur aldaar had karakterologisch wel wat weg van Jobs bedenk ik mij terwijl ik dit schrijf; eveneens met geweldig effect overigens. Mijn goede vriend Dick O. was daar programmateur van het automatiseringssysteem voor het laboratorium. Het was ook daar dat ik voor het eerst de electronische communicatie mocht aanschouwen: een akoestisch modem waarmee het signaal via een normale telefoonlijn kon worden doorgestuurd; lettertje voor lettertje kwam het laboratoriumrapport er aan de andere kant uit op een printer. Dit alles speelde zich zo tussen 1980 en 1983 af. Intussen was de automatisering wat meer ingeburgerd in de gezondheidszorg; bij de SSDZ, mijn volgende werkgever waren de afdelingen alle wel op de een of andere manier geautomatiseerd zij het dat de systemen nog erg primitief waren. Mijn vriend Dick kwam daar ook werken en bij onze lunchwandelingen spraken we ontzettend veel over de ontwikkelingen in de ICT. Dick was natuurlijk als automatiseringsdeskundige ontzettend goed op de hoogte en sprak er graag over met mij; die gesloten systemen van Apple spraken ons absoluut niet aan; misschien was de functionaliteit wel beter maar de hardware was veel duurder en dat gesloten karakter stiet ons tegen de borst. 

Ik was bij de SSDZ aangenomen om de communicatie met de huisartsen te verbeteren. In mijn eerste plan van aanpak had ik beschreven dat een elektronisch netwerk daarvoor een moderne oplossing vormde. In 1984 werd ik daarin gefaciliteerd; via het hoofd van de automatiseringsafdeling verkreeg ik daartoe de eerste PC van de organisatie; een Olivetti M24, IBM compatible, dus geen Apple computer (de Mcintosh was toen al op de markt); de M24, een geweldig masjien met een harde schijf en kleurenscherm. Ik kreeg wat software op van die floppy disks en instructie: zoek het maar uit. Nou dat heb ik gedaan. De eerste maanden heb ik veel hoofdpijn gehad, maar met aanwijzingen van deze en gene kwam ik steeds verder. Wordstar, wie kent het nog? Veel van de commando's zijn nog de zelfde in de huidige tekstverwerkers. En later Wordperfect als tekstverwerker.

Uiteindelijk hebben we met het lokale ziekenfonds DSW en de huisartsen een prachtig communicatieproject op kunnen zetten; het eerste in NL. Met de technische voorzieningen van een jonge organisatie, de Stichting Medische Telematica, die later uitgroeide tot Medimatica/Lifeline hebben we toen dat netwerk opgezet. Internet is van veel later datum. De regio was lang de landelijke voorloper en had een voorbeeldfunctie, maar dat ter zijde.

Daarna kwam ik bij KPMG terecht als organisatieadviseur medische informatisering. Daar kreeg ik als instrument een portable PC met windows en Word. Ik dacht dat ze gek waren geworden omdat heel NL gebruik maakte van WP. Maar binnen 14 dagen heb ik de automatiseringsafdeling aldaar gecomplimenteerd met deze stap. Windows van MS heeft zich geweldig ontwikkeld zoals ik vooral ook bij mijn volgende job bij de DHV heb mogen ervaren. Apple van Jobs speelde wat mij betreft geen enkele rol; het was Microsoft die voor de prima functionaliteit zorgde en dat kon je op elke PC installeren (behalve op Apple PC's denk ik).

Ach, verder liep het zoals bij de meesten uwer; de automatisering werd steeds normaler in het privé domein en tegenwoordig valt het niet meer weg te denken en ben je een enorme uitzondering als je geen PC of geen e-mail hebt. Wat is dat toch snel gegaan allemaal met muziek, foto's, filmpjes en vooral internet natuurlijk.
Overigens wil ik de bijdrage van Steve Jobs met Apple Inc. absoluut niet bagatelliseren alleen heb ik niets met gesloten systemen.

Zelfrijdende auto

Autofabrikant Nissan is bezig met de ontwikkeling van een zelfrijdende auto, u leest het goed, een automobiel (dat betekent overigens al "een zelfbeweger") die z'n weg vindt zonder bestuurder achter het stuur. Nu begrijp ik juist dat het genoegen van zelf auto rijden vaak berust op het genoegen dat men beleeft aan "de macht" die je als bestuurder hebt als je al die kilo's staal en techniek laat doen wat jij wilt. Maar kennelijk is er toch een markt voor.
Natuurlijk wordt het veiliger wanneer dit soort auto's, die zich ongetwijfeld ook keurig aan de snelheidsbeperkingen houden en geen overbodige inhaalmanoeuvres maken. Kortom, vlak achter elkaar gaan rijden, jawel, net als de trein har har.

Steve Jobs

Een andere pil die ik de afgelopen weken heb doorwrocht was de biografie van Steve Jobs. Dick gaf mij het boek onlangs "voor onderweg"; vanaf dat moment heb ik het in één ruk uitgelezen. Dick had al gezegd dat Steve een vreselijke vent bleek te zijn in de praktijk die op een rare manier met andere mensen omging. Inderdaad, het overtreft mijn verwachtingen hoe vreemd zijn gedrag in feite was. Overigens verbaast het mij dat in zijn biografie een verband van zijn onvoorspelbaar, opvliegend karakter met zijn ziekte, insulinoom niet wordt genoemd. Dat opvliegende is als ik mij goed herinner (en wat dit betreft laat mijn geheugen mij zelden in de steek) zo kenmerkend voor deze akelige maligniteit.

Natuurlijk heb ik grote waardering voor de wijze waarop hij in het begin zijn vriend Wozniak stuurde zodat de combinatie van technisch vernuft, ingebracht door Wozniak en zakelijk inzicht met erg veel gevoel voor esthetiek tot de bekende producten van Apple Inc. leidden. De Apple II is daarvan wel het beste voorbeeld en later de Macintosh.

Door zijn latere onmogelijke gedrag werd Jobs zelfs uit Apple geschopt, waarna hij terugkwam met de NeXT, een soort Fremdkörper in de computer wereld. Daarna kwam hij weer bij Apple terug, waarna het bedrijf uit haar as opsteeg tot ongekende hoogte en daarbij allerlei consumentenelectronica op de markt bracht die nu overal zichtbaar is in publiek en privé domein: de iPod, iPad en wat dies meer zij.

De show die hij opvoerde bij de introductie van zijn nieuwe iele-piele apparaatjes had bijna iets religieus; de rijen voor de winkels, die als een soort tempels waren ingericht zijn legendarisch, net als de prijzen. Zo'n iPod heeft in mijn visie vrijwel de zelfde functionaliteit als een mp3-spelertje van een tientje bij de Mediamarkt en wat een iPad kan, doe je ook met een laptoppie of een groompie. Ik zie dus niet wat er zo bijzonder is aan al die opgeklopte design apparaatjes behalve de prijs. En als ik dan lees hoe Jobs zijn medewerkers en andere betrokkenen heeft behandeld dan verdient dat mijns inziens niet de schoonheidsprijs. Zelf vond hij dat hij een deuk in het universum had geslagen; bescheidenheid was niet zijn meest in het oog springende eigenschap.

Neemt niet weg dat ik Steve Jobs (1955-2011) een fascinerende en invloedrijke figuur vind die helaas veel te jong is overleden. Ik zal zeker niet ontkennen dat hij behoorlijk verschil heeft gemaakt ondanks dat ik weinig op heb met gesloten systemen waar hij zo voor was.

The immortal hour

Ruthland Boughton

Het betreft hier een in NL onbekende opera: "The immortal hour", van de engelse componist Ruthland Boughton. Een sprookjesachtig, mythisch thema dat op weergaloze wijze is getoonzet; de sfeer komt zo prachtig tot uiting; beetje geheimzinnig, feeën die uit het bos zingen; ook al ken je het verhaal niet (zoals mij dus altijd overkomt; ik kan het ook niet onthouden), daar voel je gewoon de geheimzinnigheid en de sfeer van een hoog opgegroeid bos. Deze muziek heb ik, hoe kan het anders, dankzij mijn vriend Dick O. leren kennen. Vele jaren geleden heeft hij het ontdekt en voor mij op een tapeje gezet; ik speelde het al wandelend af met zo'n Sony Walkman, een "antieke" voorganger van de diskman die inmiddels ook is opgevolgd door de draagbare mp3-spelertjes en de i-Pod (naar ik begreep uit de biografie van Steve Jobs). Neemt niet weg dat ik vreselijk van The immortal hour heb genoten tijdens wandelingen door Luxemburg; in de herfst, beetje regenachtig, ik voel de beleving van destijds nog steeds als ik eraan terug denk.
Laatst vroeg ik Dick hoe hij deze muziek had ontdekt, want je hoort het nooit ergens anders. En dat heeft hij mij gemaild. Het antwoord geef ik hier weer:

Dit was nog van voor de tijd dat het internet je alle info en downloads gaf. Ik frequenteerde het Vredenburg, luisterde naar klassieke zenders, las klassieke muziekbladen als Luister, BBCMusicMagazine en Gramofone  en deed daar ideeën op.
ik had bij toeval een stuk gehoord op bbc4, de klassieke radiozender van de bbc. Daar werd die avond een liveregistratie van Wagners Fliegende Hollander uitgezonden en ik had daarom de zender al een half uurtje eerder aangezet. Toen zonden ze een stuk van de immortal hour uit.
Dat stuk van Boughton intrigeerde me zo dat ik vervolgens heel goed geluisterd heb bij de eindafkondiging wat en van wie dit dan wel niet was, en toen heb ik de cd in keulen opgesnord, ze hadden er 1 exemplaar van in voorraad.  Meteen aangeschaft, en de rest van de geschiedenis ken je.
Ik heb er gisteravond ook weer lekker op de bank naar liggen luisteren. Wat een mooie muziek is er toch allemaal.
veel luistergenot, en groets,
Dick

Op Youtube kun je veel muziek vinden, maar van The Immortal Hour is slechts 1 aria beschikbaar, zo te horen een oude maar gevoelige, bijna etherische opname; zeer de moeite waard om te beluisteren. Het zou fijn zijn wanneer deze opera eens in ons onvolprezen Muziektheater op het podium zou verschijnen.

Foto is van Internet geplukt.

Naar Delft en de Industrieele Groote Club

De Oostpoort te Delft

Was ik de nacht van woensdag op donderdag nog te beroerd om uit m'n ogen te kijken vanwege de verkoudheid die mij woensdag had overvallen, daar was ik vrijdag gelukkig alweer in staat om mijn (als pensionado) drukke programma van vrijdag op te pakken. Ik had om 11.00 uur afgesproken met Jan B. een contact van me in de huisartsenwereld uit de tijd dat ik daar werkzaam was geweest als coördinator externe communicatie bij de SSDZ (Stichting Samenwerking Delftse Ziekenhuizen) en later als directeur van de Districts Huisartsen Vereniging (DHV). Jan en ik hadden elkaar zeker 15 jaar niet meer gezien, maar dankzij het onvolprezen internet zaten we bij elkaar in het voormalig postkantoor aan de Hippolytusbuurt, nu omgetoverd tot een ruim en toch gezellig café/restaurant. Terwijl we koffie slurpten lieten wij elkaar deelgenoot worden in wat ons de afgelopen jaren allemaal had gepasseerd. Boeiend, spannend en dan zit je daar nu, beiden opa geworden, eind van de loopbaan; een nieuwe levensfase. Hoe je die dan invult resp. gaat invullen (ik ben daar natuurlijk al vele jaren mee bezig) was het onderwerp waarmee we afsloten. Wellicht gaan we volgend jaar nog eens tijdens een wandeling verder met ons gesprek.

Joke poseert voor me 

Daarna door Delft gewandeld; is nog steeds "m'n stadje", veel meer dan Utrecht. Ik heb daar zoveel tijd in mijn werkzaam leven met ontzettend veel plezier doorgebracht. SSDZ en de DHV waren naast m'n wetenschappelijke jaren wel de gelukkigste in m'n werkzaam leven. Even bij de Oostpoort op een bankje zitten mijmeren en toen naar m'n tweede afspraak: m'n oudste dochter, Joke; we gingen lunchen in een haar bekend plekje op de beestenmarkt. Zij zit juist in de bruisende, verwachtingsvolle fase van haar leven, zowel wat haar privé- als haar werkzaam leven betreft. Fantastisch om met je volwassen dochter zo te spreken. Trots zat ik naast haar; ze was zo leuk en vlot gekleed en we spraken zo echt als volwassenen met elkaar; leuke fase in m'n vaderschap.
En daarna m'n laatste afspraak; naar de  Industrieele Groote Club aan de Dam in Amsterdam, met Roos naar de lustrumbijeenkomst van het convivium Grachtengordel van Slowfood, waarvoor we door Paul V. waren uitgenodigd. Dat was aan alle kanten genieten: muzikaal, culinair en sociaal. Maar daarover in een aparte Blog.

De Lutherse kerk

Na afloop van het ballet, afgelopen zondag gingen we nog even de stad in. Het was open monumenten dag.

In een wat lullige pose op de plek waar ik in 1981 mijn
proefschrift mocht verdedigen

We kwamen langs de Lutherse kerk op het Spui en ik zei tegen Roos dat ik in die kerk was gepromoveerd (op 3 september 1981). De deur stond open vanwege de open monumenten dag. Het bleek inderdaad de plek te zijn waar ik ruim dertig jaar mijn dissertatie met succes heb mogen verdedigen; my finest hour mag ik wel zeggen. Natuurlijk moest er een (wat lullige) foto van mij gemaakt worden op de plek waar ik stond tijdens de verdediging met mijn paranimfen Anneke en Ton. Wat een feest vond ik die verdediging destijds. Dat ging toch wel even door me heen.
Door Surinaamse dames van de kerk werden tegen betaling maaltijden aangeboden. We hebben heerlijk zitten eten in de Lutherse kerk.

Corps de ballet

De affiche voor het ballet in de vitrine
van het muziektheater

Afgelopen zondag hebben we erg genoten van de matinée voorstelling van het Nationale Ballet. Het ging niet om een avondvullend, klassiek ballet, maar om een programma, gevuld met stukken die speciaal waren gechoreografeerd voor het corps de ballet; de dansers die meestal het dansend décor vormen voor de solisten, zoals een koor bij een uitvoering van bijvoorbeeld de Mattheus Passion.
La Sylphide stond als eerste op het programma; een ruim honderd jaar oude choreografie gebaseerd op muziek van Chopin, gespeeld door orkest. Mooi, beschouwend ballet. Daarna de eerste pauze. Vervolgens een ballet van Hans van Maanen op het vioolconcert van Alban Berg; een ballet vooral voor de heren van het Corps de Ballet. Mooi, krachtig ballet. We waren ook onder de indruk van de pracht van het vioolconcert; Alban Berg heeft mooie stukken geschreven in de twaalftoonsmuziek. Knap werk! Daarna weer een pauze en toen als klapstuk een zeer goed gedanst modern ballet, niet op muziek maar op klanken. Erg weerbarstig en voor mij ontoegankelijk ballet. Hoeft niet zo voor mij, maar petje af voor de dansers die, aldus de inleiding vooraf, er ook niet allemaal even veel zin in hadden om het te dansen. Na het ballet even de stad in gelopen. 

Me and my Kenwood

Ondanks het snotteren alle 10 gesneden

Vorige week heb ik een zware keukenmachine gekocht, een Kenwood met voldoende capaciteit voor een groot gezin. Nou ga ik er vanuit dat ik dit apparaat wel een keer doorschuif naar één van m'n kids, maar ik wilde er eigenlijk al jaren eentje, gewoon voor de lol. Met ons grote gezin in de Hoflaan hadden we altijd een Kenwood; we hebben er twee van versleten. SInds ik alleen woon kneed ik het brood met de hand en voor de sinaasappelen had ik onze oude sinaasappelpers. Maar nu met de Kenwood!

Hij is zo hoog dat ik op een krukje moet staan.

Vanmorgen werd ik wakker met een forse keelpijn; toen ik de sinaasappelen doormidden sneed begon mijn neus vreselijk te lopen en nieste ik alsof ik allergisch was voor sinaasappelen; nooit eerder iets van gemerkt. In de loop van de dag werd de verkoudheid erger en erger; ik was buitengewoon zielig. Ik moest m'n afspraak met een oude kennis van me, Peter K. afzeggen. De nacht heb ik neussnuitend, hoestend en niezend doorgebracht. Wat voelde ik me beroerd. De volgende morgen knapte ik langzaam weer op.
Ben de hele dag niet buiten geweest ondanks het af en toe fraaie weer.
Roos heeft een paar foto's gemaakt van het sinaasappelpersproces.

Michel de Klerk: de Gaudi van NL

Monument voor "De Dageraad". Verplichte kost
voor architecten in opleiding

Was ik enkele maanden geleden op bezoek geweest bij "Het Schip", een blok huizen, gerealiseerd in de 20-er jaren van de vorige eeuw, daar was ik vorige week, met de architectuur-excursie o.l.v. vriend Peter C. in het project "De dageraad", eveneens een bouwproject ter verheffing van de arbeidersklasse, net als het blok van "Het Schip" in de Spaarndammerbuurt. In beide projecten was de veel te jong overleden architect Michel de Klerk betrokken. Ik meen zelfs dat hij geheel verantwoordelijk was voor de realisatie van "Het Schip".

Als landhuizen gerealiseerde arbeiderswoningen

Peter liet mij in het (voordien mij onbekende) project van de bouwvereniging Dageraad een stel als landhuizen gebouwde arbeiderswoningen zien; heel bijzonder. Deze moeten voor de simpele lieden die daar destijds mochten intrekken een heel bijzondere ervaring zijn geweest. Nu zijn het voor de bewoners lastige huizen; kleine raampjes zoals destijds gebruikelijk en waarschijnlijk ook kleine ruimten binnen. Terecht is het project van De Dageraad tot monument benoemd en mag er niets aan veranderd worden. Fijn dat ik het heb mogen zien. En daar waar toch veel van wat Peter mij vertelde via het ene oor het andere uit ging, is Michel de Klerk blijven hangen vanwege zijn wel heel bijzondere bouwwerken. Hij had de Gaudi van NL kunnen worden wanneer hij daarvoor de tijd had gekregen; hij werd slechts 39 jaar.

Met Dick naar de Bellet

Dick schudt de appels uit de boom

Dick had vorige week al gekeken hoe het met de appels in de Bellet boomgaard was. Uit m'n bloggies van vorig jaar zag ik dat deze tijd van het jaar geoogst zou kunnen worden. Alle reden om weer eens richting Vaals te gaan; het zou ook nog eens mooi weer worden.
Om 5.00 uur opgestaan en de trein van 6.30. Om 10.00 uur aan de koffie met Dick en vervolgens een ferme wandeling naar de Bellet, een oude boomgaard met oude rassen appels en peren. Er was weinig gevallen maar er hing genoeg; we waren wat vroeg dit jaar. Dick sloeg met een stok wat goudreinetten uit de boom en schudde ook aan een andere boom. Al snel had ik een ferme zak met appels en peren. Ook lagen er nog pruimen in het gras. Ik vind dat het lekkerste fruit: zo van de boom. Die oude rassen hebben ook nog zoveel smaak en zijn niet zo zoet. En toen weer naar Vaals terug. Dick kent ieder paadje rondom Vaals; ik loop zelf altijd op de GPS maar dat was vandaag niet nodig.
Heerlijke dag gehad. Volgende week of de week daarna nog maar eens naar de Bellet voor goudreinetten; er hangt nog zat en anders rotten ze maar weg.

Een middaggie Amsterdam

We hadden kaartjes voor de matinée voorstelling van het Nationale Ballet; dat heeft mijn voorkeur boven dat gehaast bij een late avond-voorstelling.

Het voertuig dat door prof. Wubbo Ockels voor het OV
werd ontworpen.

Aangekomen bij het muziektheater stond daar een enorme auto, geladen op een aanhanger. Eerst dacht ik nog dat het een lijkwagen was of zo'n mallotige wagen die wel bij trouwerijen wordt ingezet. Maar toen zag ik dat dit het voertuig was waar onze astronaut Wubbo Ockels zich sterk voor heeft gemaakt; een supersnelle multi-persoonsauto die als OV zou kunnen worden ingezet. Voor geen goud zou ik erin willen zitten als zo'n ding meer dan 200 km/hr gaat rijden. Kun je beter railvervoer hebben denk ik. Maar goed, daar waren we niet voor gekomen; wij kwamen voor het ballet van die middag.
Altijd leuk om in het muziektheater te zijn. Het ging deze keer om een voorstelling die was gevormd rond het Corps de Ballet, de leden van het gezelschap die de dansende achtergrond vormen voor de solisten bij de gangbare balletten.

De Zandkuil bij regen

Vandaag was het weer de aftrap van het nieuwe seizoen voor de natuurwerkgroep "Kwadijkse Vlot" (die zich wat mij betreft best mag omdopen tot "Werkgroep de Zandkuil"). Dat gebeurt traditiegetrouw in De Zandkuil, het insectenreservaat op Texel.

De Zandkuil aan het eind van de zomer

Om 7.45 nam ik de stoptrein, ik had de boot van 10.30 uur; het regende en waaide fors; om 11.30 uur kwam ik koud en nat aankakken bij de Zandkuil; iedereen was al druk aan het werk. Ik ben niet direct aan het werk gegaan, maar heb eerst even rond gekeken hoe e.e.a. er bij stond. Alle steilrandjes waren afgebrokkeld, veel van de kaal gemaakte plekken waren volgegroeid, de heide stond in bloei. Maar ..... de bomen die ik vorig jaar had geringd stonden tot mijn verbazing gewoon in blad, zij het misschien wat minder uitbundig dan hun buren. Daar moest ik het mijne van weten en ik ben naar boven geklommen om eens te zien hoe de geschilde bast eruit zag. En dan zie je het regeneratievermogen van de natuur; over de ingezaagde gleuven heen had zich callus weefsel gevormd, daarmee de sapstroom enigszins veilig stellend. Ook waren er onder de ingezaagde gleuven zijtakken gevormd die er vorig jaar niet waren. Respectvol heb ik later op de dag met een bijltje het werk van vorig jaar nog eens krachtig gecorrigeerd en de gleuven aanzienlijk breder gemaakt, daarin bijgestaan door Peter en Aldert, die op die manier ook hun botte kracht konden demonstreren.

Ben vertelt over de insecten en het landschap

Verder heb ik mij onledig gehouden met het verwijderen van bramen, samen met een nieuw lid van onze werkgroep, Margreet. Zij is historicus en zo bespraken wij tijdens ons voor de insecten ongetwijfeld heilzaam werk ons beider interesse in geschiedenis.
De tijd vloog om zoals gewoonlijk tijdens dit genoeglijk met z'n allen werken in de natuur. Naar de Stayokay in Den Burg om eens te kijken hoe het insectenhotel zich had gehouden. Enkele van de geboorde gaatjes waren inderdaad inmiddels dicht-gemetseld en dus "bewoond". Volgend jaar maar weer verder aan werken, aldus Ben.
Tot slot naar een gezellige plek die, hoe kan het anders, door Peter werd gekend. Koffie met appeltaart en weer de tocht naar huis ondernomen. Ik lag er weer vroeg in!

Anne Frank in Amsterdam Zuid

Beeldje van Anne Frank

Gisteren, met Peter C. op architectuur excursie in Amsterdam Zuid werden we enigszins verrast door een beeldje van Anne Frank in het plantsoen op het Merwedeplein. Ik herinnerde me een filmpje dat enige tijd geleden was ontdekt en waar Anne zwaaiend op stond. Dat was dus hier, aldus vertelde ons een dame die zich opwierp als onbezoldigd stadsgids. Op nummer 37 had de familie Frank gewoond. Nu is het pand ingericht zoals het er destijds ongeveer uitzag; heden mogen schrijvers, die als dissident in eigen land bekend staan, hier gedurende twee jaar werken; een goed gebruiksdoel vind ik; een standpunt tegen tirannie van onze Amsterdamse overheid.
Het beeldje is zo opgesteld dat het "kijkt" naar het huis waar de familie woonde. De mevrouw vertelde ons dat er sinds kort ook een plantsoen is naar Miep Gies is genoemd; zij is degene die het dagboek destijds heeft behouden voor de historie en die de familie ook intensief heeft geholpen. Helaas mocht dat niet baten zoals wij allen weten. Miep is meer dan 100 jaar oud geworden. Waarschijnlijk is het plantsoen naar haar genoemd nadat ze was gestorven.

Overigens vond je in dit deel van Amsterdam Zuid meer plekken waar gerefereerd werd aan de holocaust, althans aan het wegvoeren van onze Joodse landgenoten.
Als rots in de branding stond daar middenin de wijk een synagoge; het vanouds zo bij Amsterdam horende Joodse leven is dus nog manifest.

De Zomerdijkstraat

De voorkant lijkt wel een oerwoud

Mijn vriend Peter C. verraste mij door het genoegen dat hij sinds onze gezamenlijke wandeling bij Bunnik van enkele weken geleden, in het wandelen vindt. Hij is niet zo'n wandelaar; met name het wandelen in de natuur dat vindt hij eigenlijk maar niks. Hij is architect en realiseerde zich dat het wandelen in de stad om de gebouwen eens nader te bekijken ook in NL een heel leuke bezigheid is en goed valt te combineren met de broodnodige lichaamsbeweging. En zo zijn we vandaag samen aan de wandel gegaan in Amsterdam. Jawel, de Zomerdijkstraat waar het beroemde ateliergebouw staat uit de twintiger jaren. Ik had het onlangs tevergeefs gezocht en maar goed ook, want zonder de toelichting van Peter had ik het maar een teleurstellend geheel gevonden.
De voorkant van het gebouw was totaal begroeid met klimop; niet zo'n beetje, maar werkelijk de hele voorgevel was bedekt. Had Jan Wolkers, die hier gewerkt heeft vast heel fraai gevonden. Aan de voorkant zag je niet zoveel bijzonders, maar aan de Noordkant, de achterkant van het gebouw was de functionaliteit duidelijk. Hoge ateliers met het juiste (noorder)licht. Ook nu waren er allemaal kunstenaars in gevestigd zo te zien. Hier heeft Jan Wolkers zijn "Leda en de zwaan" gemaakt in de vijftiger jaren en heeft hij met zijn toenmalig gezin gewoond.

Aan de achterkant kun je de ateliers zien

Dit deel van Amsterdam is bijzonder interessant vanwege de architectuur. We liepen op een stuk van enkele kilometers en Peter vertelde het verhaal erbij. Vond ik verdraaid interessant hoewel veel het linkeroor in ging om met spoed het andere oor weer te verlaten. Maar het is weer eens iets anders dan dat eeuwige groen!

Peter C. maakte mij attent op een fraaie bloemlezing over Jan Wolkers en de Zomerdijkstraat.

Wandelen bij de Posbank

Foto Posbank.
Afkomstig van http://nl.wikipedia.org/wiki/Posbank

Vorige week stuurde Huib  mij een e-mailtje met het bericht dat hij een kaartje had van de NS waarmee je voor minder dan half geld kon reizen in het kader van wandelen. Hij stelde voor om bij de Postbank te gaan wandelen. Nou bestaat de Postbank al jaren niet meer maar heet ING-bank geloof ik. Het betrof natuurlijk een begrijpelijke verschrijving van Huib; wist hij veel dat het hier een bank betrof die vernoemd was naar de tweede voorzitter van de ANWB, G.A. Pos.
Vandaag hebben we de stoute schoenen aangetrokken voor deze wandeling; er was ons 2 mm regen beloofd en veel meer hebben we ook zeker niet op onze test gekregen.
Op weg naar het station deed ik nog even banketbakker Tops aan voor een zoete versnapering bij de koffie. We ontmoetten elkaar op station Utrecht en hebben in de trein naar Arnhem heerlijk koffie met een wel erg zoet stukje schuimgebak (Oscar geheten) gegeten; de "Düsseldörfer" waren nog te koud (ingevroren) om mee te geven, vandaar. Er kwam nog een jonge vrouw met koffie en versnaperingen langs terwijl wij zaten te smullen, hetgeen haar ontlokte: "u bent vast niet te verleiden". Geestig!
De wandeling begon bij station Dieren en leidde ons door de Veluwezoom. Ik dacht dat ik hier nog niet eerder had gewandeld en was behoorlijk onder de indruk van het fraaie, oude bos; hoge beuken, lange lanen en behoorlijk geaccidenteerd. Maar plotseling waren we bij de Carolinahoeve, door Huib herkend. En daar was ik vorig jaar met Ab tijdens een van onze wandelingen over de Veluwe. De wandeling ging verder richting Velp. Een sprengkop vormde het begin van een beekje dat we verder zouden volgen richting Velp. Waarschijnlijk vanwege de 40 mm die de afgelopen nacht was gevallen was het beekje, eenmaal in Velp aangekomen een heuse beek geworden; geen Geul of Gulp, maar toch aanzienlijk. Hij zou de molen van "Die schöne Müllerin" vast wel hebben kunnen aandrijven. De molenbeek sprong ook bij een gebouw dat vroeger ongetwijfeld een watermolen is geweest. Ik barstte spontaan uit in "Hät Ich tausend Armen zu rühren", oftewel "Am Feierabend", één van de liederen uit de genoemde cyclus van Franz Schubert.
We liepen naar het station, de zon was intussen weer gaan schijnen en we konden terugzien op een zeer geslaagde wandeldag.

Tekst van Am Feierabend

Hätt ich tausend
Arme zu rühren!
Könnt ich brausend
Die Räder führen!
Könnt ich wehen
Durch alle Haine!
Könnt ich drehen
Alle Steine!
Daß die schöne Müllerin
Merkte meinen treuen Sinn!
Ach, wie ist mein Arm so schwach!
Was ich hebe, was ich trage,
Was ich schneide, was ich schlage,
Jeder Knappe tut [es]¹ nach.
Und da sitz ich in der großen Runde,
[Zu]² der stillen kühlen Feierstunde,
Und der Meister spricht zu allen:
Euer Werk hat mir gefallen;
Und das liebe Mädchen sagt
Allen eine gute Nacht.

Hupsakee, sloot weg

Vanmorgen moest ik naar Zeist; dat is vlakbij de Bilt, maar precies als ik altijd ben vertrok ik natuurlijk te vroeg. Dus lekker rustig aan gefietst. Tegen mijn gewoonte in stak ik bij de Looijdijk over naar de andere kant van de weg. Het fietspad aldaar berijd ik vrij zelden; meestal rijd ik aan de andere kant van de weg waar ook een twee-richtingfietspad is, vandaar.
Dat fietspad loopt langs een sloot en die lag er vanmorgen heel mooi bij. Deed mij denken aan de sloten van mijn jeugd; kroos aan het oppervlak, grondelende eenden, helder water met waterplanten erin. Dat deed me toch zo'n plezier.
Het evenwicht in dergelijke sloten kan zo makkelijk verstoord worden door toepassing van landbouwgif; dan ontstaan die bekende bruine, levenloze sloten waar ons boerenland zo vol van is. Waarschijnlijk is het schone kwelwater dat je aan de randen van de Utrechtse Heuvelrug waarschijnlijk nog wel hebt (ondanks de verdroging door het oppompen door het waterleidingbedrijf) daar ook debet aan.
Na mijn bezoek aan de Rabobank in Zeist fietste ik terug naar huis en daar zag ik tot mijn verbijstering dat er een kraan bezig was om die prachtige sloot uit te baggeren en daarmee deed veranderen tot een bruine, troebele watergang. Het kan verkeren zei Bredero al.

Gulyas volgens Wina Born

Mijn gulyas

Eindelijk regen denk ik vanwege de moestuin van Theo. Toen wij deze moesten beheren is er vrijwel niets gevallen afgezien van een enkele onweers/stortbui. Desondanks hebben we een goede oogst gehad. Wat ik Roos niet vertelde was dat er aan de ene tomatenstruik die in de tuin stond heel af en toe een rijpe, rode vollegrondstomaat zat. Die gunde ik mezelf. Misschien iets minder rood en vlezig dan die uit Zadar, maar op (zelfgebakken) brood met wat selderiezout en mayonaise smaakten ze als godenspijs.
Maar nu Theo weer terug is heeft hij bij een bevriende moestuinier een enorme hoeveelheid rijpe vollegronds tomaten ingeslagen voor de verkoop aan z'n eigen klanten en voor eigen gebruik natuurlijk. Nou, daar hoor ik ook bij en ik heb er zeer fors gebruik van gemaakt. En nu niet alleen maar voor op brood. Het kookboekje van Wina Born kent een prima Gulyas recept en dat gebruik ik altijd als basis. En daarbij kwamen de tomaten zeer goed van pas.
Ik begin met een klont rundvet, kan natuurlijk ook met boter of met olie. Dan vier flinke uien grof snipperen en zachtjes bakken. Daar voeg je wat sambal of een paar in stukken gesneden rode pepers bij en een paar tenen gesneden knoflook. Je bakt dat geheel op laag vuur en roert af en toe. Intussen snijd je een flinke hoeveelheid bij voorkeur wat vet rundvlees of lamsvlees in kleine stukken. Bij het uienmengsel doe je nu een paar eetlepels paprika van goede kwaliteit. AH heeft goede; ik had nog liggen van de kerstmarkt afgelopen winter in Berlijn; perfect spul! Dan doe jet het vlees erbij en roert dat allemaal door elkaar op laag vuur. Dit roer je om en laat je heel voorzichtig even wat meebakken. Niet te heet en heel kort want paprika kan aanbranden. Vervolgens doe je er een halve liter bouillon bij die je tevoren hebt getrokken van botten, vellen of eventueel water met een bouillonblokje (vind ik niks hoor!).
Een kilo van die heerlijk tomaten (of een paar blikken ontvelde tomaten uit de supermarkt) ontvel je eerst door ze kort in kokend water te laten liggen (eerst een klein sneetje vergemakkelijkt het ontvellen) en het velletje eraf te halen. Je snijdt ze grof en voegt ze aan het geheel toe. Verder nog wat aardappelblokjes en eventueel csipetke, zeer kleine vlokjes deeg die je maakt van een ei met wat bloem. Roeren, aan de kook brengen en een paar uur op zeer laag vuur laten pruttelen. Zout naar smaak toevoegen en smullen maar. Je kunt variëren op dit recept door er nog wat gekoookte gort of bruine bonen doorheen te doen. Het is een stevige boerenpot dus het kan wel wat hebben. In Wenen heb ik wel eens gulyas gegeten die zo dik was dat je hem met mes en vork moest eten. Dat gaat zelfs mij te ver.

Die moderne techniek

Thomas Hampson

Gisteren kwam ik Roos ophalen; we zouden naar de stad gaan om te kijken naar een Kenwood keukenmachine die ik graag aan wilde schaffen. Terwijl ik bij haar huis aan kwam fietsen hoorde ik haar geram op de piano vleugel al: de begeleiding van Der Lindenbaum van Schubert, één van mijn favoriete liederen. Onmiddellijk zette ik in en zingend/brullend betrad ik de huiskamer.
Over de interpretatie van het eind, waar de piano soleert, waren we het oneens. Naar mijn mening moet dat rustig, overpeinzend worden gespeeld terwijl Roos vindt dat je daar de wind door de takken moet laten prevaleren en het dus snel moet spelen.
Vanmorgen was ik al vroeg wakker en lag daaraan te denken. M'n groompie (chromebook PC) gepakt en met m'n hoog-kwalitatieve koptelefoon (merk Logitech voor een paar tientjes har har) verschillende uitvoeringen op Youtube beluisterd. Ik vond interpretaties (inderdaad van Dietrich Fischer Dieskau, begeleid door Gerald Moore, toch niet de minste) zoals Roos' voorkeur geniet, maar ook mijn voorkeursinterpretatie (van Thomas Hampson, toch ook niet mis).
En dan rommel je verder en terwijl ik deze tekst op dat zelfde groompie lig te typen luister ik naar "Schwanengesang" van Franz Schubert. En dan bedenk ik met veel genoegen wat de techniek ons toch ook veel moois heeft gebracht en vooral dat Internet met z'n ongebreidelde mogelijkheden.

De foto van Thomas is uit de Santa Barbara Independent

Heulen met Hitler

Achteraf is iedereen wijs. Wanneer men zich had gerealiseerd dat Adolf Hitler zich in een ongebreideld veroveringsavontuur had willen gaan storten in plaats van zich te manifesteren als een redelijk staatsman, dan had de apeasement beweging, die later zo zwaar in diskrediet is geraakt nooit zo veel aanhangers gekend. Over de grootste aanhanger, Lord Londonderry gaat dit boek. Een ijdele man, met veel buitenlandse, met name Duitse connecties die tot het einde toe heeft geprobeerd om tot een vergelijk met Duitsland te komen in de jaren dertig in de aanloop van WO II.
Het boek van Ian Kershaw "Heulen met Hitler" geeft een genuanceerd beeld van de aanloop van de oorlog en wat er allemaal speelde in het vooroorlogse Engeland; Kershaw is dan ook een gerenommeerd kenner van WO II en heeft een biografie over Hitler gepubliceerd. De figuur Londonderry wordt gedétailleerd beschreven met al zijn inspanningen voor vrede en vooral ook zijn sociale context en daar heb ik me eerlijk gezegd het meest over verbaasd.
De puissante rijkdom van deze aristocraat, louter via erfrecht verkregen is niet voor te stellen; het deed mij eerlijk gezegd denken aan de rijkdom van de Romeinse keizers. Het werd me ook duidelijk dat die rijkdom voor de hele aristocratie in Engeland normaal was; het verschil tussen arm en rijk was enorm, net als in Frankrijk en Rusland voor de respectievelijke revoluties. Dat in Albion nooit een revolutie is uitgebroken zoals in Frankrijk heeft me eerlijk gezegd het meest verbaasd, maar daar is mijn Hollandse afkomst ongetwijfeld debet aan. Het was ook niet voor niets dat de Engelse regering, die voor een groot deel bestond uit lieden van de aristocratische klasse doodsbang was voor het communisme; men was daar aanvankelijk aanzienlijk meer bevreesd voor dan voor het fascisme.
Ik heb wel eens eerder geconstateerd dat die angst ook tijdens de Spaanse burgeroorlog heeft veroorzaakt dat de democratisch gekozen republikeinse regering door de west-europese regeringen in de steek werd gelaten. Een weinig verheffend schouwspel was het gevolg. En daar heeft Hitler vervolgens ook nog eens kunnen oefenen; denk maar eens aan het bombardement van Guernica.
Door de enorme gedétailleerdheid krijg je een goed inzicht in hoe zo'n belangrijk politiek proces haar beslag krijgt en hoe politici en andere betrokkenen met al hun menselijke eigenschappen daarin hun rol spelen. Een aanradertje!

Cabaret in de buurtbus naar Zegveld

In de buurtbus

Roos en ik moesten donderdag in Zegveld zijn; met de boemel naar Woerden en dan de buurtbus naar Zegveld. Het was warm en we waren wat aan de vroege kant, dus even op een bankje in de schaduw zitten wachten en een boterhammetje gegeten.
Precies volgens de dienstregeling kwam het buurtbusje eraan. Er zaten al twee luid en geanimeerd sprekende dames van middelbare leeftijd in het busje. Samen met de chauffeur waren het duidelijk allemaal bekenden van elkaar; de dames maakten zeer regelmatig gebruik van het busje en wisten ook dat er nog iemand in zou stappen omdat die 'smorgens ook was meegereden en naar haar dochter was geweest of iets dergelijks.
De verwachte passagiere werd beschreven als iemand die nog meer kakelde dan zij zelf, aldus de twee dames; ze hield soms de chauffeur zodanig lang aan de praat dat men vreesde de trein niet te halen. Dat beloofde wat!
En het leek wel cabaret. De dame in kwestie had zich verdekt opgesteld in een bushokje, maar werd terstond gedetecteerd door de twee dames. De chauffeur moest bijna een noodstop maken om haar nog op te kunnen pikken bij de halte.
Er kwam een wat oudere dame de bus binnen, zonder tas of wat dan ook. De dames vroegen of ze geen tas had. "Nee", antwoordde onze veelprater resoluut, "geen tas, geen paraplu en ik heb ook m'n gebit vergeten". Ik moest wel zo verschrikkelijk lachen. Ze had inderdaad zo'n ingevallen bekkie als mensen met een kunstgebit kunnen hebben en ze sprak als een zesjarige die aan het wisselen is. Ze hield de chauffeur geweldig aan de praat; aangezien ik dat verwacht had bleef ik lachen en merkte zeer luid op dat ik vreesde m'n trein te zullen missen; uiteraard luisterde ze niet zoals gebruikelijk bij die veelpraters; we moesten natuurlijk ook helemaal niet met de trein. Uiteindelijk ging ze wel zitten. Ik zei tegen Roos dat ik moest denken aan dat geestige gedichtje van John O'Mill, waarvan de eerste zin slissend moet worden gedeclameerd:

Ojeefsjusdafallemetanne
zo sprak ik onthutst tot de witkiel,
toen uit het raam van de trein mijn gebit viel.

Onze middag kon niet meer stuk na dit cabaret voor drie dames en een chauffeur.

Misschien toch maar verder lezen

Eigenlijk was ik gestopt met het lezen van "A farewell to arms", van de bekende schrijver Ernest Hemingway. In deze zin ligt natuurlijk besloten dat ik het boek verder uit zal lezen. Dat klopt en wordt veroorzaakt door het respect dat ik na het lezen van de wiki pagina voor hem heb verkregen. Ik vermoedde al dat de passages over de zware beenverwonding die hij beschrijft als vrijwilliger tijdens WO I daaadwerkelijk had opgelopen; het boek is inderdaad autobiografisch. Maar het verhaal verloopt zo ontzettend traag; niet zo traag als "Oorlog en vrede" van Tolstoj, maar toch. En dat was ook het geval met "The old man and the sea", eveneens van Hemingway zoals de belezen lezer van dit Blog natuurlijk al lang weet; zo'n oude visser die dag in dag uit z'n "ding doet" en eigenlijk nooit iets fatsoenlijks vangt. En dan zijn "finest hour"; hij vangt met veel inspanning een tonijn zo groot als hij niet had durven dromen en die hij slechts met de grootste moeite naar de haven weet te transporteren. Daar aangekomen is er vrijwel niets van de vangst over omdat de haaien er onderweg intensief aan hebben geknaagd. Zo'n Willem Frederik Hermans plot; vol stomme zieligheid.
Maar die Hemingway was wel een mannetjesputter. Niet alleen WO I heeft hij actief ondervonden, maar ook de Spaanse burgeroorlog en zelfs bij de herovering van Frankrijk na de invasie in Normandië in 1944: een stoere kerel dus die niet voor gevaar opzij ging.
Van al die activiteiten heeft hij verslag gedaan in zijn boeken. Moet ik maar eens ter hand gaan nemen. Ik vermoed zo dat mijn vriend Peter C. mij wel een leesadvies in deze kan verschaffen; hij was ooit ook in Key West in het huis van Hemingway, dus hij kent de juiste context.

Wat kan een mens zich gelukkig voelen!

Gijs krijgt nooit genoeg van damespaard etc.

Vandaag zou ik bij Arja en de kinderen op bezoek gaan. Alles werkte mee om het een fijne dag te doen zijn; het was prachtig weer en ik had er echt zin in. Met de fiets naar het station als gewoonlijk; bij bakker Tops twee puntjes appeltaart (Düsseldörfer) en voor Gijs een aardbeienvlaaitje voor bij de koffie gehaald. De stoptrein was hardstikke vol; allemaal mensen op weg naar het werk; de vakanties zijn over. De Intercity naar Den Haag sloot niet aan, dus de Intercity naar Rotterdam genomen en tien minuten op het perron in Gouda op de Intercity naar den Haag gewacht; heerlijk in het zonnetje. En daar voelde ik me zo ongehoord gelukkig; heerlijk op weg naar dochter en kleinkinderen en een algeheel gevoel van genoegen doorstroomde me. Nou ja, genoeg gezwijmel, maar het is niet anders.
En dan kom je daar aan en dan zegt je dochter: "Hè gezellig pap, ik had me er op verheugd dat je kwam", fijn om te horen, toch?
Gijs was in de tuin en hoorde mijn stem en kwam aangehold: "Opa boekje", hij vond het duidelijk fijn dat ik er was. En zo hebben we met z'n drietjes in de tuin gezeten; voorgelezen, gezellig met Arja zitten praten; aandacht voor de grote Gijs. Met Gijs het bekende damespaard/herenpaard/boerenpaard gedaan op m'n knieën; vind ik zelf ook zo leuk. Weinig paedagogisch mocht hij van mij wel drie keer de allerlaatste keer. Hij kan zo lief vragen: "nog een keer?", en dat wil ik helemaal niet weerstaan.

En Evi lust wel een appeltje

En toen kwam Evi uit bed; je kon haar een beetje horen kraaien vanuit de slaapkamer; huilen doet ze nooit. Arja vertelde dat ze eigenlijk alleen vlak na de geboorte had liggen huilen; dat gehuil had ik ook gehoord toen Arja me opbelde om te vertellen dat Evi was geboren. Daarna heb ik haar ook inderdaad nooit meer horen huilen. Zelfs niet toen ze haar slabbetje om kreeg om te gaan drinken. Geconditioneerd als ze was raakte ze helemaal opgewonden bij de gedachte aan dit feestmaal, maar niet piepen. Maar eerst had ik haar een prakje van appel mogen voeren; dat ging er rap in. Was lang geleden dat ik een baby had gevoerd. Ze heeft lang bij me op schoot gegeten; nog een boterham met haar tandenloze mondje naar binnen gewerkt; de kruimels zaten in haar hals. En weer terug naar huis. Een fijne dag!

Zelf Schubert zingen

Die Winterreise van Franz Schubert

Het is misschien al dertig jaar geleden dat vriend Dick mij kennis deed maken met "Die Winterreise" van Schubert; het was ergens tijdens een wandeling. Dick had een walkman bij zich met daarop deze muziek. Ik had het nog nooit gehoord; sombere muziek, dat weet ik nog.
Schubert kende ik al vanaf de middelbare school waar onze muziekleeraar, de heer Barbé "Der Erlkönig", het gedicht van Goethe dat zo treffend is getoonzet door Schubert. Toen ik zo rond 1977 weer piano begon te spelen wilde ik ook deze begeleidingsmuziek kunnen spelen. Van mijn collegae heb ik toen bij gelegenheid het muziekboek van de bekende liederencycli van Schubert in de baritonligging gekregen en daaruit heb ik "Der Erlkönig" ook ingestudeerd. Ik kweelde daar dan ook bij tot "vermaak" van de aanwezigen. Maar daar is het lang bij gebleven totdat ik actief begon te begeleiden. Eerst F., die zo vaak afzegde (en ook vaak zo vals of uit de maat zong) dat ik ermee gestopt ben en later Roos. Zij kon gewoon zo van muziek zingen zonder de liederen ook maar ooit gehoord te hebben. Dat gold ook voor mij, want na die keer dat Dick mij had laten luisteren had ik nooit meer naar "Die Winterreise" of "Die schöne Müllerin" geluisterd. En zo ontlokten wij aan de partituur resp. de stem en de piano de liederen van Schubert; we hoorden ze vaak voor het eerst zo samen met de partituur?!
Later ben ik ook zelf gaan zingen; een hele revelatie overigens want ik wilde een ander instrument leren spelen en dat werd dus de stem. Eerst de Mattheus Passion van Bach, maar later ook liederen van Schubert. Had ik lang meer gedaan totdat Roos vorige week op het idee kwam om die ouwe hobby weer eens van stal te halen, waarbij Roos mij aan de vleugel begeleidde. En ik heb er zo ontzettend van genoten. En nu doen we dat weer regelmatig tot ons grote genoegen.

Adieu tandpasta.

Roos vroeg zich laatst af of het dagelijks gebruik van tandpasta wel zo verstandig was; wat zit daar wel niet allemaal in? Toen ik vervolgens de samenstelling las bedacht ik mij dat ze wel eens gelijk kon hebben; wel zo’n tiental verschillende stoffen. Indachtig de woorden van Michael Pollan over voedingsmiddelen: “als er meer dan zes (?) ingrediënten in een voedingsmiddel zitten dan moet je het niet meer willen”, moet je dit ook gewoon niet meer willen. Roos vroeg mij of er geen alternatief bestond voor tandpasta en dat is er. Het basis-schuurmiddel in tandpasta is of was zeer fijngemalen krijt: calcium carbonaat. En dat kun je gewoon bij de reformkraam op de markt kopen. Het wordt wel gebruikt in voedingsmiddelen met veel oxaalzuur zoals rabarber. Gebruik dan overigens niet te veel want dan wordt de rabarber maar een laf smakend geheel; ik gebruik zelf liever een scheutje room.
Inmiddels zijn we beiden volledig gestopt met het gebruik van tandpasta en het bevalt ons prima. Niet meer zo'n smerige smaak als je sinaasappelsap wilt drinken na het poetsen van je tanden. En de tanden zelf worden er heerlijk glad en schoon mee. Bevalt dus goed.
En daarmee is opnieuw een middel van de cosmetica en voedingsindustrie uit mijn huishouding verdwenen.

Een "Exoten ticket"

Karakteristieke veen structuren in het natte gebied
van de Hautes Fagnes, de Hoge Venen

We hadden lekker ontbeten en in alle rust de rugzakken weer gepakt voor onze tweede dagwandeling. Hotel zur Post ligt vlakbij het Bushof van Simmerath en daar stond een bus! Bus 63 naar Aachen. Dus opnieuw ongepland verder met deze bus naar Fringshaus, waar we Kaffee mit Kuchen wilden gaan nuttigen. De chauffeur wilde al twee kaartjes Fringhaus voor ons uitprinten maar wij wilden natuurlijk een "Euregio ticket". "Ach so, das ist ein Exotenticket", zei hij lachend en doorliep op zijn beeldschermpje alle mogelijkheden en vond het snel. Dat was veertien dagen geleden in Monschau ook al het geval; daar had de chauffeur er zelfs nog nooit van gehoord, maar wist het ook feilloos en zonder gemor voor ons te voorschijn te toveren. Op dit kaartje kun je met twee personen in het weekend onbeperkt reizen in het Euregio-gebied. Dat omvat Zuid-Limburg, het Eifel gebied en een fors deel van Wallonië. Voor 17 euro uit en thuis. Buiten het weekend mag je er met 1 persoon gebruik van maken, tot Jünkerath in de Vulkaneifel aan toe!

Die rote Stein in de buurt van Kupfermühle
aan het einde van de Steinbach

Van Fringshaus, dat ligt op de splitsing van de wegen naar Monschau en Simmerath vanuit Roetgen, geleidde Roos ons m.b.v. de kaart naar het Hatzenvenn, waar we veertien dagen geleden ook al waren en van daaruit over de bekende knuppelpaadjes naar de aanloop van de Steinbach en richting Roetgen. Daar arriveerden we om 14.30, moe en voldaan. De bus ging pas een uur later, dus alle tijd voor een kop soep en een biertje op het terras. En toen weer terug naar huis.
Was weer een heerlijk weekend met die twee "Exotentickets".